Breadcrumb

Eduki publikatzailea

Arabako trikuharriak
Arabako trikuharriak
2024-04-26

Neolitikoko sekretuak eta enigmak aztertzen

 

Arabako 6 monumentu megalitiko ikusgarrienak ezagutu nahi dituzu? Arabak ondare arkeologiko aparta eskaintzen die bisitariei, trikuharriak eta beste monumentu megalitiko batzuk besteak beste. Gure arbasoen istorioak kontatzen dituzten harriak dira, eta paisaia ikusgarrien artean daude.

 

Trikuharria, bretoieratik datorren hitza, "harrizko mahai handia" esan nahi du. Eraikuntza megalitikoa da, normalean lurrean txertatutako eta beste lauza batek edo bik estalitako lauza batzuen bidez eraikia. Egitura horiek Neolito garaian sortu ziren, hilobi kolektibo gisa erabiliz, baina lurralde bat eskatzeko eta talde-nortasuna indartzeko ere balio zezaketela uste da.

 

Adituek 100 megalito baino gehiago inbentariatu dituzte Araban – 72 trikuharri eta 45 tumulu –, eta horietako batzuk Kultura-Ondasun izendatu dituzte. Artikulu honetan, ezinbestekoak diren 6 megalitorekin ibilbide bat gomendatzen dizugu.

 

 

Sorginetxeko trikuharria

 

K.a. 2500. urtearen inguruan eraikitako hilobi-monumentua da, Agurainetik gertu. 1831. urtean aurkitu zen eta indusketan geziak eta giza hezurrak aurkitu ziren.

 

Sorginetxeko trikuharria

 

Euskadin hobekien kontserbatutako megalitoetako bat da, eta, gainera, edertasun handiko leku batean dago. Estalkia eusten duten kareharrizko 6 lauza handi ditu, 2 metro eta erdi baino gehiagoko altuera duen egitura osatuz.

 

Kondairak dioenez, antzinako euskal sorginek beren botere magikoak erabili zituzten harri handi horiek airean altxatu eta monumentu megalitiko hau eraikitzeko.

 

Dolmen de Sorginetxe

 

 

Layazako trikuharria

 

Layazako trikuharria Laguardiako udalerrian dago.

 

Monumentua tokiko hareharriz eraikita dago. Harri uniformedun tumulu irregular batez, zazpi ortostatoz osatutako ganbera batez eta hiru metro luze duten sei lauzadun korridore batez osatuta dago. Haren inguruan hezur zatiak berreskuratu ziren, 8 falange eta 38 hortz-zati.

 

 

 

Sorginaren Txabolako trikuharria

 

Elvillar herrian dago, Arabako Errioxan. Euskadiko garrantzitsuenetako bat da, eta, segur aski, handiena eta hoberen kontserbatuta dagoena. 1935. urtean aurkitu zen, eta ikerketa ugari egin dira eraikin horretan. Ikerketa horietan, giza hondakinak eta Kalkolitoan eta Brontze Aroan garatutako hainbat tresna aurkitu ziren.

 

Dolmen de la Chabola de la hechicera

 

Jaien bezperan, akelarre bat egiten da trikuharriaren inguruan, eta sorginak eta aker bat agertzen dira.

 

 

San Martin trikuharria

 

1956an aurkitu zuten eta Laguardiatik oso gertu dago. 16 metroko diametroa eta 4 metroko altuera duen tumulua da, hareharri lokalez egina. Erdian, trikuharriaren hilobiaren alboetako sei lauza daude. Nazio mailan eragin handia izan zuen; izan ere, trikuharrien barruan egiten zen ehorzketa errituala gorpua ganberako eremuan uztean zetzan, ostilamendu batekin batera.

 

 

 

Aizkomendiko trikuharria

 

Eguilazen dago eta Araban aurkitutako lehen trikuharria izan zen. Iberiar Penintsulan identifikatutako lehena ere.

 

Monumentua kareharrizko sei harri handik eta forma bertikalean jarritako hareharrizko beste batek osatzen dute, koroa duten beste lauza handi batekin batera. "Hilobi" honetan 300 gorpuren hondakinak aurkitu ziren, ondo kontserbatuak eta denak gizonenak.

 

Dolmen de Aizkomendi

 

Datu interesgarri gisa, hondakinekin batera, Napoleonen soldadu baten jantzi baten botoiak agertu ziren.

 

 

 

Sotilloko trikuharria

 

Samaniego eta Laguardia artean, Arabako Errioxako iragan megalitikoko eraikin esanguratsuenetako bat aurki dezakegu.

 

Harvardeko Unibertsitateak egindako DNA ikerketen arabera, hemen lurperatutako pertsonetako batek Yamna herriaren haplotaldea zuen (jatorriz Kaspiar edo Kaukasoko eskualdekoa). Informazio oso baliotsua izan zen, herri erdi nomada horren ondorengoak iritsi eta gure lurraldean bizi izan zirela baieztatu zuelako.

 

Ganbera, 3 metroko diametroa duen esparru ia zirkular bat osatzen duten 9 lauzaz osatuta dago. Baina harlauza guztiak falta zaizkio.

 

Dolmen del Sotillo

 

que tipo de viaje

 

 

Aztertu zure interesak Araban

Ez daude bi bidaiari berdin. Batzuek natura bilatzen dute, beste batzuek jaialdiak. Edozer gauza interesatzen zaizula ere, deskubritu zure plan perfektua.

 

IKUSI PLAN GUZTIAK
Planes en la naturaleza

NATURA

 

Planes culturales y tradiciones en Álava

KULTURA

 

Festivales en Álava

JAIALDIAK

 

Planes de museos en ÁLava

MUSEOAK

 

Ir de compras en Álava

EROSKETAK

 

Conde comer en álava

GASTRONOMIA

 

Rutas de senderismo en Álava

MENDI-IBILI

 

Patrimonio cultural en Álava

ONDAREA