GR-38 Ardoaren eta Arrainaren Ibilbidea - arabaturismo

Itsasotik eta paduratik Kantauri mendilerroaren hegalera arte, Urkiolako eremu harritsuetatik igaroz, ibilbide honetan zeharkatzen den paisaia aniztasunak ez du bisitaria ezer esan gabe utziko.

Guztira 166 km dira. Ibilbidea Oionen hasten da eta mahasti ugarietatik barrena Guardiara zuzentzen da. Kantauri mendilerroko erliebe tenteak gaindituta, bidea Lagran eta Albaitara zuzentzen da, Okinako haitzartea zeharkatzen du eta Estibaliztik Arabako Lautadan sartzen da. Uribarri Ganboako urtegiaren bila jarraitzen du. Ondoren, Vasco-Navarro trenbidetik jarraitu. Legutio zeharkatu ostean, Urrunagako eta Albaitako urtegiek Arabako bideari agur esaten diote, Otxandiok Bizkaiari ongietorria egiten dion bitartean.

Tarteko zailtasuna duten hainbat etapekin, bidea senderista bakoitzaren forma fisikora egoki daiteke, hemen proposatutako bideen artean tarteko etapak eginez. Hala, ibilbide luzeak eta gogorrak egin daitezke, baita paseo lasaiak eta errazak. Bide historiko honen esentziek bisitaria liluratuko dute zalantzarik gabe.

Bide handi honen lehen urratsek Arabako Errioxaren bereizgarri diren mahasti zabalak ezagutzeko aukera emango digute. Oion herritik abiatu eta Guardiara zuzenduko gara, Assatik igaroz, eta bidean interes handiko kultura eta natura elementuez gozatuko dugu, esaterako, Mantiblezko zubi erromatarraz edo Guardiako urmaelez.

Arabako Errioxa eta bertako mahastiak atzean utziko ditugu Kantauri-Toloñoko mendilerroaren traba orografikoari aurre egiteko eta Kanpezu-Arabako Mendialdeko Kuadrilla osatzen duen parajearen zati bat ezagutzeko. Lagranen geratuko gara. Bertan, IH-38 bidearen Interpretazio Zentroa, Travesia, dago. Ikus-entzunezko teknologiek eta simulazioek ibilbide honen zergatia ezagutzeko eta ikasteko aukera ematen duen espazio bat.

Jarraian, Lagran Trebiñuko lurretatik banatzen duten pagadi hostotsuetan barneratuko gara. Urritzaren mugarriak markatzen du muga, Trebiñu Konderriko sarrera adierazten duena eta nekazaritzako lurren panoramika ederra eskaintzen diguna. Etaparen amaiera baino lehen, Albaitan, haraneko interes handiko lekuetako bat ezagutu ahal izango dugu: Lañoko koba eremitikoak.

Albaita eta Estibaliz artean, IB-38 bidea interes handiko bi natura ingurutatik igarotzen da: Ayuda ibaiko haitzartea eta Gasteizko mendi altuak. Estibalizko Santutegiak, Arabako erromanikoko bitxiak, geldialdi bat egiteko arrazoi onak eskaintzen ditu. Tenplua Argandoña herriaren gaineko muino batean dago eta beneditarren monasteria dauka ondoan.

Jarraian, IB-38 bidearen zatirik gogorrenari egin behar diogu aurre: Estibalizko monasterioa eta Legutio banatzen duten eta paisaiaren edertasunaz eta urtegiekiko kontrasteaz disfrutatzeko aukera ematen duten bideetatik barrena Arabako Lautada zeharkatzen duten 28 kilometroak.

Arabako lurretako ibilbidearekin amaitzeko eta Otxandion Bizkaiko ateetara iristeko, Albinako urtegi ezkutua eta Mirugaingo baso lepatuak bisitatuko ditugu. Erreka askotako urak, ehun urtetik gorako pago basoak eta Albinako urtegi ezezaguna etapa txiki honen protagonistak izango dira, ia-ia 10 kilometrorekin Arabako Legutio herria Otxandiorekin lotzen duena.

Interpretatzeko La Traviesa zentroa

Interpretazio zentroaren ondoan La Traviesa jatetxea dago, eta bertatik kontrolatzen eta errazten dira bertara sartzeko bideak.