Gastronomiazaleentzako arnasguneak - arabaturismo
Eduki publikatzailea
GASTRONOMIAZALEENTZAKO ARNASGUNEAK
Aho-sabaia sentsoriala denak, autoktonoa denak, hunkigarria denak eta ludikoa denak bat egiten duten espazioa da; aho-sabaian herri baten idiosinkrasia batzen da, askotan. Izan ere, aho-sabaitik arnasa hartzea da dastatzea, seigarren zentzumenetik harantzago txertatutako hirugarren birika baten antzera.
MAHASTI ARTEAN ARABAKO ERRIOXAN
Ardo on baten gozamenaren gainetik, baita Arabako Errioxaren ospearen gainetik ere, ukiezina dena dago, eta hori ezin da xurgatu, irudimenaren bidez ez bada. Arabako Errioxa aipatzeak esentzien eztanda dakar berekin, eskualdea eta jatorri-deitura egituratzen dituen ardoa bera baino haratago doan nahasketa emozionala.
Bastidan hasi eta, Guardiako hiriburua buru dela, Eltziegon, Navaridasen, Moredan, Labrazan, Elvillarren, Kripanen, Lantziegon, Mañuetan, Lezan, Lapuebla de Labarcan, Oionen, Villabuenan, Ekoran eta Samaniegon jarraitzen duen ibilbideak ardoaren moneta-unitatea egituratzaile gisa gainditzen duten askotariko pizgarriak eskaintzen ditu.
Mahatsondoek osatutako olatu zuzen batek, argi zaporea edukitzeko etxekotutako klorofilazko barne itsaso uhindu batek bezala, gozatzen du bisitariaren begirada. Upategi zipriztindu gero eta estetikoagoek, paisaian gero eta txertatuagoek, abangoardiaren ukituak ematen dizkiote aurrerapenaren arabera eboluzionatzen jakin duen lurralde bati.
Eta ardoari berez dagokiona nahikoa ez balitz, hirigune historiko monumentalak ditu eskualdeak, nekez ahazteko moduko ikuspegia ematen dutenak, Arabako Errioxa ardoa baino askoz gehiago baita.
ARABAKO GAZTANDEGIAK
Artisautzak artisautza izateari utzi eta negozio bihurtzen denean, galdu egiten dira, askotan, hura eragin zuten alderdi emozionalak. Idiazabal gaztarekin. Arabako esanguratsuenarekin, ez da hori gertatu.
Gaur egun, hogei ustiategi baino gehiagok -familia-ustiategiak asko, oraindik- bi gutxienez bi hilabetez ondu beharreko aparteko gazta hori ekoitzi ez ezik mankomunitate antolatu eta natural arteko batean ere bildu dira, bisitariak berak diseinatutako gazta-ibilbide bat egiteko aukera izan dezan.
Oraindik posible da prozesuak bestelakoak zireneko historian murgiltzea, gaztagintzari buruzko azalpenen bidez, eta beharrezko dastatzearen ondoren nirvana sentsorial batera iristea.
TXAKOLINAREN IBILBIDEA
Ardoa lurraldea artikulatzen, berriro. Txakolina da Artziniegan, Aiaran, Laudion, Okondon eta Amurrion egiten den Arabako beste ardo berezi bat.
Txakolina ardo zuria da, gaztea, eta aspalditik egiten da bertan, IX. mendekok dira lehen erreferentzia historikoak, hain zuzen ere. Idiazabal gaztarekin ezin hobeto uztartzen denez, ordezkaezina bihurtzen da.
Lantze-prozesuetara hurbiltzea, baserrietan gaur egungo eta iraganeko bizimoduan murgiltzea eta mahasti artean paseatzea posible da ezarritako hainbat bidetatik, baina posible ez ezik gomendagarria ere bada, Gasteiz edo Bilbo bezalako hirietatik oso kilometro gutxira dagoen ingurumen baketsu batera iristeko.
ARABAKO PRODUKTUAK ETA HORNIDURA-AZOKA
Hornidura-azokaren antzinako esanahi etimologikotik urrun, Gasteizkoak zentzumenen antzoki baterantz eboluzionatu du, eta funtzio ugari eskaintzen ditu egunero, Arabako lurretan hazten diren produktuak protagonista direla.
Hornidura-azokako atrakzio gastronomikoen parkeak aukera ugari eskaintzen ditu, eta gustuaren zentzumen gorenera iristeaz gain, ikusmena lantzen dute, usaimena elikatzen dute eta ukimenarentzat eta entzumenarentzat ere bada lekua, oraindik.
Arabako klasikoak, ardoa eta patata, alde batera utzita, postuetan ia museo batean bezala ikusgai dauden produktuen gamak Arabako Errioxako olioak, lekaleak, artzain gaztak eta Idiazabal gazta eta arrautza ekologikoak biltzen ditu, artisau-garagardoak eta oraindik elaborazio tradizionalari lotuta dauden Arabako hainbat udalerritako hestebete ugari ahaztu gabe.
Gasteizko hornidura-azokak nabarmen gainditu du katalogazio hori, eta museo bihurtu da.
ARABAKO OSTALARITZA ETA TABERNA-JATETXEAK
Espainian mahai onari lotutako erkidegorik bada, Euskadi da. Araba ospe horren hiru hanketako bat da, eta, beraz, Pintxoaren Astea bezalako deialdi tradizionaletatik harago doa.
Itsasorik ez badu ere, Euskadiko kostaldeko bi probintzietako arrainek eta itsaskiek besteko kalitatea duten arrainak eta itsaskiak aurki daitezke Araban. Gainera, bertako ekosistemen aniztasunak, meseta eta Kantauri arteko elkarguneak eta altitudearen mailaketak jatetxeetako mahaiak berezitasun eta bikaintasun paregabeaz hornitzen dituzten bertako produktuen mosaiko bat eskaintzen dute.
Itsasoaren eta mendiaren arteko txandakatze horregatik, zapore eta plateren diasporagatik, botila bat txakolin edo botila bat Errioxako ardo, edo Idiazabalgo gazta zati bat inoiz falta ez den barietate sentsorial horrek eskaintzen duen probokazio sentsorial horrengatik, hain zuzen ere, Arabako ostalaritza gaindiezina da prestazio eta sentsazioei dagokienez.