Detalle blog - arabaturismo

Nori ez zaio gustatzen kotxez xarmaz betetako herri txikietan ibiltzea? Naturaz inguratutako eta kontatzeko istorio bat duen herri bitxi baten lasaitasunean galtzearen sentsazio horretaz gozatzen duten horietakoa bazara, Arabako Errioxako herri politago batzuk ezagutzera gonbidatzen zaitut.

Sarrera honetan, eskualde honetako herri enblematikoenetatik gidatuko zaitugu eta horietako bakoitzean zer egin azalduko dizugu.

1. Laguardia: Arabako Errioxako perla

Laguardia Arabako Errioxako herririk ezagunenetako bat da, eta arrazoi osoz gainera. Muino baten goialdean kokatuta dagoen herri harresitu honek, Ebro ibaiaren ibarrean zehar zabaltzen diren mahastien bista ikusgarriak ditu. Harrituko zaituen lehen gauza hirigune historikoa da, multzo historiko-artistiko izendatua, kale harriztatuekin, harrizko fatxadekin eta denboran geldirik dirudien Erdi Aroko giroarekin.

Zer egin Laguardian:

• Bisitatu upeltegiak: Laguardia ezaguna da lurpeko upeltegiengatik, horietako asko harkaitzean induskatuta baitaude. Horietako batzuk bisitatu ditzakezu ardogintza prozesua ezagutzeko eta, jakina, eskualdeko ardorik onenetako batzuk dastatzeko.
• Gozatu haien ikuspegiez: Hirigune historikoan dagoen behatokitik, Arabako Errioxako mahastien magnitudea eta herria inguratzen duen paisaia menditsua ikusi ahal izango dituzu.
• Zeharkatu kalezuloak: Ez galdu aukera Laguardiako kalexketan barrena egindako ibilaldiak zeharkatzeko, historiaz betetako txokoak aurkituko baitituzu, hala nola Erregeen Andre Mariaren eliza eta haren portada gotiko ikusgarriak.

Laguardiari buruzko informazio gehiago

2. Eltziego: tradizioa eta modernotasuna aurkitzen diren tokia

Eltziego ere ezinbestekoa da Arabako Errioxako edozein ibilbidetan. Herri txiki hau arkitektura tradizionalagatik nabarmentzen da, baina mahastizaintzako eta ardogintzako tradizioaren eta egitura arkitektoniko modernoen arteko nahasketa da, Frank Gehryk diseinatutako Marques de Riscal ikusgarria kasu.

Zer egin Eltziegon:

• Bisitatu Marques de Riscal upeltegia: Upeltegi hau ezagutzea esperientzia paregabea da, bai tradizioagatik, bai arkitektura modernoagatik. Bisita gidatu bat egin dezakezu upategiaren historia eta bere ardoen ekoizpena ezagutzeko eta dastaketa batez gozatzeko.
• Alde zaharretik paseatu: Eltziego Laguardia baino txikiagoa bada ere, alde zaharra ere xarmagarria da. Bertako kaleak, harrizko etxeak dituztenak, galtzeko eta giro lasaiaz gozatzeko gonbita egiten dute.
• Goza ezazu tokiko gastronomiaz: Eltziego leku ezin hobea da bertako jatetxeren batean otordu on batez gozatzeko, bertan ardoa eta bertako produktuak baitira protagonista

Eltziegori buruzko informazio gehiago

3. Bastida: historia eta paisaia paregabeak dituen herria

Bastida Arabako Errioxako beste herririk politenetako bat da, eta nahitaezko geldialdia da inguruko lasaitasunaz eta edertasunaz gozatu nahi baduzu. Nahiz eta aurrekoak baino herri txikiagoa izan, aberastasun historiko handia du, baita eskaintza enoturistiko bikaina ere.

Zer egin Bastidan:

• Hirigune historikoa zeharkatu: Bastidako hirigune historikoa zeharkatzea denboran zeharreko bidaia batean murgiltzea da, Erdi Arotik hasita goialdean, Santo Kristoren tenplu gotorgarri ikaragarriarekin, behealdeko dotorezia errenazentista eta barrokoraino, monumentu-multzo historiko izendatua.
• Bisitatu Jasokundeko Andre Mariaren eliza: Eliza hau Bastidako interesgune garrantzitsuenetako bat da. Bere arkitekturak eta erretaula gotikoak bisita merezi dute.
• Gozatu naturaz: Bastida ingurune natural ikusgarriz inguratuta dago, eta ezin hobea da mendi-ibiliak egiteko eta inguruko mahasti eta mendien ikuspegiez gozatzeko.

Bastidari buruzko informazio gehiago

4. Samaniego: mahasti eta ardandegi xarmagarrien artean

Samaniego Arabako Errioxako altxor txiki bat da, amaierarik ez dutela diruditen mahastiez inguratua. Herri bitxi honek landa lasaitasuna eta ardogintzako tradizio sendoa uztartzen ditu, eskualdeko upeltegi ospetsuenetako batzuen etxea izanik. Bertako kaleetan paseatzea oinetxeak, ezkutu heraldikoak eta presarik gabe gozatzera gonbidatzen duen giro lasaia aurkitzea da.

Samaniegon zer egin:

• Bere upategi familiarrak bisitatu: Samaniegok upategi eskaintza interesgarria du, horietako asko bertako familiek kudeatzen dituzte, eta belaunaldiz belaunaldi transmititu dute ardoaren egiten jakitea.
• Zeharkatu haren ingurune naturala: Herritik ibilaldi atseginak egin ditzakezu mahastien artean, edo Kantabriako mendilerrora hurbildu, ibilbide zorrotzagoak egiteko.
• Bere arkitektura ezagutu: Jasokundeko elizak eta erdialdeko jauretxeek herriaren iragan noblea erakusten dute.

Samaniegori buruzko informazio gehiago

5. Mañueta: egiazkotasuna Ebro ibaiaren ertzean

Mañueta leku ezin hobea da Arabako Errioxa benetakoena ezagutu nahi dutenentzat. Ebro ibaiaren ondoan dagoen herri honek paisaia, historia eta ardoa uztartzen ditu, guztia baserri giroan eta giro atseginean.

Zer egin Mañuetan:
 

• Ibai ondotik paseatu: Ebro ibaia gertu dagoenez, ibilaldi lasaiak egin daitezke ibaiertzean, eta bereziki gomendagarriak dira iluntzean.
• Bertako upategi tradizionaletako batzuk bisitatu: Herri txikia bada ere, Mañuetan izaera handiko upeltegiak aurkituko dituzu, dastaketa pertsonalizatua egiteko ezin hobeak.
• Ezagutu haren ondarea: Ez utzi Antiguako Andre Mariaren parrokia-eliza bisitatzeari, herriaren buru baita bere irudi bikainarekin.

Mañuetari buruzko informazio gehiago

Milaka urteko industria batera bidaia

Añanako Gatz Harana harribitxi historiko eta naturala da. Bertan, ia 7.000 urteko gatz-ekoizpenaren ebidentziak aurkitu dira, eta, ondorioz, gatza lortzera bideratutako kultura-paisaia zaharrenetako bat da. FAOk Munduko Nekazaritza Ondarearen Sistema Garrantzitsu izendatu zuen 2017an, eta munduko gatz garbi eta preziatuenetako bat egiten jarraitzen du. Galdu ezin duzun altxorra!

Non dago Añanako Gatz Harana?

Gasteiztik 30 kilometrora dago, Gesaltza Añana herrian, eta bisitatzen duen oro harritzen du. Itsasotik hain urrun dagoen ur gazia aurkitzea bitxia badirudi ere, duela 200 milioi urte sortu zen, garai bateko itsaso batek estaltzen zuenean. Prozesu geologikoei esker, material gaziak lurpean harrapatuta geratu ziren diapiro moduan.

Euri-urak lurpeko geruza horietako gatza iragazten du eta iturburu gazietan ernarazten du; horri esker, baliabide hori modu jasangarrian ustiatu ahal izan da milaka urtez. Gaur egun, zurezko, harrizko eta gatzezko paisaia ikusgarria osatzen duten larrain, plataforma eta kanalizazioen sistema konplexua mirets dezakegu.

Prestatu zure bisita Añanako Gatz Haranera!

Añanako Gatz Harana bisitatzea esperientzia ahaztezina da familia osoarentzat. Hala ere, bisita ahalik eta gehien aprobetxatzeko, komeni da aldez aurretik erreserba egitea eta zure interesetara hobekien egokitzen den modalitatea aukeratzea. Urte osoan bisitatu daitekeen arren, ekainetik irailera bitartean izaten da bisitatzeko unerik onena, orduan biltzen baita gatza.

Bisita gidatuak: Gatz Harana ezagutzeko modurik onena

Bisita gidatua aukeratzea da Añanako Gatz Haranaren historian eta funtzionamenduan murgiltzeko modurik onena. Ibilbidean zehar, gidari profesional batek zehatz-mehatz azalduko dizu nola ateratzen eta ekoizten den gatza Añanako gatzagetan. Gainera, zentzumenetarako esperientzia murgiltzaile batez gozatu ahal izango duzu, non urak, egurrak, harriak eta gatzak berak inguru ia magikoa sortzen duten.

Bisitatzeko aukeren artean, hauek nabarmentzen dira:

• Bisita gidatua Gatz Haranean zehar: ordubeteko iraupena, aire zabalean spa gatzaz gozatzeko denbora librearekin.
• Bisita gidatua + Errealitate birtuala: gatzagetan barrena ibilbidea, errealitate birtualean murgiltzeko esperientzia batekin.
• Bisita gidatua + Gatz dastaketa: esperientzia gastronomikoa, hainbat gatz mota dastatzeko.
• Iturburuetarako ibilbidea: ibilaldi gidatua Santa Engraziako gatz-iturbururaino.
• Familia tailerrak: asteburuetan programatutako jarduera tematikoak.

Edukiera mugatua denez, komeni da aldez aurretik erreserbatzea webgune ofizialaren bidez.

Ingurunea libreki esploratzen

Nahiago baduzu paisaiaz gozatu bisita gidatu baten beharrik gabe, Añanako Gatz Haranaren inguruan doan ibil zaitezke. Herriko errepide nagusitik panoramika ikusgarria lortzen da, baina 3 kilometro inguruko mendi-bide bat ere badago, gatz-multzoa inguratzen duena.

Gatz Haraneko Ibilbide Berdea da, Villaconeseko Santa Maria elizatik abiatzen dena eta ikuspegi paregabeak dituen paraje eder bat zeharkatzen duena.

Ez galdu aukera!

Añanako Gatz Harana naturak eta gizakiak mendeetan zehar espazio bakar bat sortzeko elkarrekin lan egin duten adibide bat da. Kudeaketa jasangarriaren ereduak eta Añanako Gatz Harana Fundazioaren lanak altxor historiko, kultural eta gastronomiko hori etorkizuneko belaunaldientzat gordetzea ahalbidetu dute.

Bisita gidatu batekin, spa gaziaz gozatuz edo ibilbide perimetrala eginez, Añanako Gatz Haranak esperientzia ahaztezina eskainiko dizu Arabako bihotzean. Ez itxaron gehiago eta zatoz Añanako urre zuria aurkitzera!

ERAZTUN BERDEA

Vitoria-Gasteizko Eraztun Berdea hiria osorik inguratzen duten hainbat parkez osatuta dago, eta bidaiariei naturaz gozatzeko aukera eskaintzen die, beren ostatutik ia atean bertan. Instituzioen apustu sendo honek izan zuen eragin nagusia 2012an Vitoria-Gasteiz Green Capital izendatzea. Ia denbora guztian, ibilbideak irisgarriak edo ibiltzeko modukoak dira.

• Informazio gehiago

Armentiako Parkea: Armentia baso natural zabala da, hiriaren eta Vitoria mendien artean kokatuta, eta Vitoria-Gasteizko espazio natural baliotsuenetako bat da. Parke osoaren zirkuitu bat dago, 4 km-ko ibilbide bat, 50 metro baino gutxiago altuerako aldaketenarekin, eta landa-harri bidezkoa da. 

• Informazio gehiago

Olarizu Jardiña: 120 hektarea baino gehiago dituen Olarizu hazi-bihotzak hainbat landare-kolekzio jasotzen ditu, horien artean Europako baso nagusien ordezkaritza eta beste formatu natural batzuk. Inguruan 1000 espezietik gora daude. Ezin hobea da paseatzeko eta landare-mundua ezagutzeko. 4 km-ko paseo bat egitea posible da, eta ez du desnibel handirik. Armentia parkearen antzera, ibilbide guztiak harri-lur edo material antzekoekin eginda daude. Webgune honen lotura

• Informazio gehiago

Salburua Parkea: Salburua hezegune bat da, hainbat putzu dituena -Arkaute eta Betoño nagusiak-, belardi eta haritz txiki batekin batera. Duela mende batzuk lehortu zen, lurrak nekazaritza-lurren bihurtzeko, baina 1994an hasi ziren berreskuratze-lanek, egoera hori aldatu zuten. Hegaztien ibilbide anitzak daude hezegunea eta parkea inguruan. Pasarelak, asfaltatutako bideak eta harri-lur bidezkoak daude. Ibilbideen luzera aldatu daiteke eta beharretara egokitu daiteke, baina ia ez dute zailtasunik eta desnibel handirik ez dago. Ibilbide batzuetan Ataria Interpretazio Zentroaren ingurutik ere pasatzen da. Zentru honek naturarekin konektatzeko gune bat da, Salburua parkean sortzen den ekosistemaren garrantzia ulertzeko helburuarekin. 

• Informazio gehiago

Zabalgana Parkea: Zabalgana parkean, belardietan, zuhaizti txikietan, putzuetan, muino txikietan, lursailetan, bideetan eta baso natural batean aldaketen artean ibiltzen gara. Egun, baso-isla bat dago, landa-eremu batean sortua, eta baso hori ekologikoki garrantzitsua da. 5 km-ko paseo bat eskaintzen du, ez du desnibel handirik eta harri-lur edo antzeko materialekin egindako bideak ditu, baita bizikletan ibiltzeko ere. 

• Informazio gehiago

Araba helmuga bikaina da familia oporretarako, adin guztietara egokitzen diren hainbat jarduera eskainiz. Natura esploratzetik hasi eta bertako kulturaz gozatu arte, guztiontzako zerbait dago probintzia eder honetan. Hona hemen Arabara familian bidaiatzeko aholku eta helmuga ezin hobeak.

Gozatzeko helmuga naturalak

1. Gorbeiako Parke Naturala

Gorbeiako Parke Naturala ezin hobea da naturaz gozatu nahi duten familientzat. Mendi-ibilbide irisgarriak eta piknik-guneak ditu, eta egun bat aire zabalean igarotzeko leku ezin hobea da. Haurrek bertako flora eta fauna aztertu eta ikas dezakete, ingurune natural batean ondo pasatzen duten bitartean.

Gainera, parkeak maila guztietara egokitzen diren hainbat ibilbide ditu, eta horrek txikienekin dauden familientzako esperientzia errazten du.

• Informazio gehiago

2. Gasteizko Eraztun Berdea

Hiri inguruko espazio horrek hiria inguratzen duen 30 kilometroko ibilbidea eskaintzen du, bizikletan edo familiarteko ibilaldietan ibiltzeko ezin hobea. Eraztun Berdean zehar, haurrek jolastu eta naturaz gozatu ahal izateko parkeak eta jolas-guneak aurkituko dituzu, baita Salburuako Hezeguneen Interpretazio Zentroa ere, Ataria.

• Informazio gehiago

3. Sobrongo Abentura Zentroa

Arabako hegoaldean, Ebro ibaiaren ondoan, Sobrongo Abentura Zentroak ateak irekitzen ditu, familian gozatzeko jarduera eskaintza zabalarekin: tirolinak, kayak edo piraguismoa dituzten zuhaitzen parkea, Stand Up Paddle (SUP eta BIG SUP), haurrentzako paintball-a, arku-tiroa, orientazioa eta mendi-ibiliak...

Aukeratu zure abentura eta aurrera...

• Informazio gehiago

Kultura eta hezkuntza-jarduerak

1. Arabako Natur Zientzien Museoa

Arabako Natur Zientzien Museoa Gasteizen dago, eta aukera bikaina da ongi pasatzen duten bitartean ikasteko. Museoak haurrak liluratzen dituzten erakusketa interaktiboak ditu, eskualdeko biodibertsitateari eta historia naturalari buruz gehiago ezagutzeko aukera ematen dietenak. Familiek zientzia eta entretenimendua uztartzen dituzten hezkuntza jarduerez goza dezakete, eta horrek derrigorrezko geldialdi bihurtzen du Araba haurrekin bisitatzen dutenentzat.

• Informazio gehiago

2. Santa Maria katedrala

Santa Maria Katedrala bisitatzea denboran zeharreko bidaia da, hiriaren sorreratik hasi eta XXI. mendean tenplua zaharberritzeko egindako lanetaraino. Bidaia desberdina, oso berezia, adinekoak eta txikiak maite dituena, egungo tresnekin, hala nola errealitate birtualarekin, haurrei egokitutako ikus-entzunezkoekin eta istorio askorekin.

• Informazio gehiago

3. Añanako Gatz Harana

Zatoz Gatz Haranera familian, eta esperientzia paregabe batez gozatuko duzue: munduko multzo arkitektoniko, paisajistiko, arkeologiko, geologiko eta historiko berezienetako bat bisitatu eta ezagutuko duzue. Zergatik? Gatz Harana gatzaren historiaren munduko adibide adierazgarrienetako bat delako, antzinatik «urre zuria» bezala ezagutzen dena.

Gatz-ura lurruntzen den larrainetan ibili, iturburuko ur gazia probatu, spa gaziaz, errealitate birtualaz, txokolate eta gatz dastaketez gozatu... Gorde ezazue gehien liluratzen zaituen esperientzia.

• Informazio gehiago

Esperientzia gastronomikoak

Tokiko gastronomia probatzea edozein bidaiaren funtsezko zatia da. Arabako jatetxe askok etxeko menuak eta txikienek gozatzeko moduko platerak eskaintzen dituzte. Sukaldaritza tailerretan ere parte har dezakezu, plater tradizionalak prestatzen ikasteko.

Ekitaldiak eta jaiak

Zure bidaia tokiko jaietako baten inguruan planifikatzea esperientzia dibertigarria eta hezigarria izan daiteke familia osoarentzat. Andre Maria Zuriaren jaiak edo Almendra Azoka bezalako ekitaldiek jarduerak, musika eta Arabako kulturaz gozatzeko aukera eskaintzen dute.

Familian bidaiatzeko aholkuak

• Plangintza: Ikertu eta planifikatu egin nahi dituzun jarduerak, haurren adinerako egokiak direla ziurtatuz.
• Garraioa: Garraio publiko irisgarria erabiltzea edo autoa alokatzea kontuan hartzen du, joan-etorria errazteko.
• Paketea egin: Ez ahaztu arropa eta oinetako erosoak eramatea, baita egunerako funtsezko elementuak ere (zizka-mizkak, ura, eguzki-babesa).

Arabara familian bidaiatzea oroitzapen ahaztezinak sortzeko aukera paregabea da. Dibertimendua eta ikaskuntza eskaintzen duten jarduera eta helmuga ugarirekin, familiako kide bakoitzak zer gozatua aurkituko du. Natura esploratzetik hasi eta bertako gastronomia dastatzeraino, Arabara egingo duzun bidaia esperientzia aberasgarria izango da publiko guztientzat.

Araba natura da egiten duzun urrats bakoitzean, eta ez zaigu plan hoberik bururatzen urtea lurralde historikoko eta Euskadiko ur-jauzi ikusgarrienekin gozatuz hastea baino. Azken eurien ondoren bere gorenean dauden bazter bakarrak.

1. Nerbioiko ur-jauzia

Nerbioiko jauzia Iberiar penintsulako ur-jauzirik altuena da, eta Europako ur-jauzi ikusgarrienetako bat. Izan ere, ia 300 metroko altueran erortzen da ura Nerbioiko Behatokiraino, Delikako arroilaren gainean zintzilik dagoen balkoiraino. Leku dotore hori Araban dago, Amurrio eta Kuartango udalerrien mugan. Ingurune natural horretan paseatzea atsegina da, eta aisiarako aukera egokia familian egiteko.

Noiz bisitatu

Hainbat egunez euri ugari egin ondoren edo izotza urtzen denean da bisitatzeko unerik onena.

Nola iritsi

Ur-jauzia behatzeko bi aukera daude: Nerbioiko begiratokitik, Santiago mendiaren inguruko hainbat bidetatik, edo ibaiaren beste aldetik, behetik, Arabako Delika herriko Bidezidor Berdea zeharkatuz. Gutxi gorabehera bost kilometroko ibilbidea da, eta ibaiaren ibilgua hartzen du, ikuspegi paregabea izateko.

Iparraldetik sar zaitezke, Arabako Urduña mendatea igota, edo hegoaldetik, Burgosko Berberana udalerrian barna. Nerbioiko Jauzira iritsi aurretik, hiru aparkalekuak aurkituko dituzu.

2. Toberiako ur-jauziak 

Ur-jauzi segida hori Asparrengo udal mugapean dago, Andoin herritik hurbil, Arabako Lautada eskualdean. Entzia mendilerroak hiru kilometro inguruko ibilbide erraz eta atsegin hau babesten du. Kareharrizko arroken eta dolomien bidez ura iragazteak paisaia postala marrazten du.

Noiz bisitatu

Eurite-garaia ezin hobea da ur-jauziak hautemateko. Hala ere, kontu handiz ibili behar da, zorua irristakorra izan baitaiteke.

Nola iritsi

Andoingo plaza nagusitik sartzen da Toberiako ur-jauzietara, Gasteiztik 40 bat kilometrora.

3. Gujuli edo Goiuriko ur-jauzia

Gujuli edo Goiuriko ur-jauzia Gujulin dago, Gorbeiako Parke Naturalaren mugan, Arabako hiriburutik 30 kilometrora. Jaundi eta Basabe erreketako urek osatzen dute ur-jauzi hau, Oiardo ibaian elkartzen baitira, eta 100 metroko ur-jauzia sortzen da. Arabako garrantzitsuenetakoa eta ikusgarrienetako bat.

Kondairak dioenez, lamia baten sorginkeriak —euskal folklorearen mitologikoa izatea, ninfaren antzekoa, baina oinka eta guzti— “Urjauzi” izeneko artzain bat —euskaraz ezkonduta— ur-jauzi bihurtu zuen, bere ispilu magikoa lapurtu ziolako. Zalantzarik gabe, edertasun paregabeko zigorra.

Noiz bisitatu

Udaberrian eta udazkenean, eta euri edo urtze garaian.

Nola iritsi

Altube gainetik Izarratik Gojulira irits zaitezke, Urduñako errepidetik. Han, 15 minutuko ibilaldia izango duzu aparkalekutik behatoki egokira, itsaslabar kolosalaz gozatzeko.

4. Aguakeko eta Oteoko Errotako ur-jauzia

Bi ur-jauziak Arabako Mendialdean daude, Sabando ibaian. Arabako Antoñana udalerritik abiatuta, ibilaldi erraz bat egin dezakezu, ur-jauzi hauetara iritsi arte, basa-arrosak, erkametzak, kakalardoak, ipurdiak eta pinuak ikusten dituzun bitartean.

Noiz bisitatu

Udazkena, udaberria eta uda.

Nola iritsi

Bi ibilbideak Antoñanako herrigunetik hasi daitezke, Kanpezuko udalerritik. Oteoko Errotako ur-jauziaren kasuan ere autoan irits zaitezke, baina ibilaldia egiten baduzu, izugarri gustatuko zaizu.

5. Herrerietako ur-jauzia

Herrerietako ur-jauzia Berganzoko uraren bidean dago, Inglares ibaiaren bideari jarraitzen dion bidexkan. 10 kilometroko ibilaldi zirkularra, ehunka urteko basoen, ur-jauzien, ur-laster txikien eta turkesa koloreko ur baten putzuen artean. Izan ere, Inglares ibaiaren urak Peaciatik Berganzoraino jaisten dira, 200 metroko desnibela gaindituz 5 km-tik behera. Arabako eta Euskadiko ibilbiderik politenetako bat.

Noiz bisitatu

Udazkena, udaberria, baita udan murgiltzeko ere.

Nola iritsi 

Berganzoko uraren ibilbidea Berganzoko udalerrian hasi eta amaitzen da, Añanako Kuadrillako Zambranako kontzejuan, Gasteiztik 40 bat kilometrora. Autoa lasai uzteko aparkalekua aurkituko duzu han.

Arabako Mendialdea industria-historia eta natura harmonia ezin hobean biltzen dituen eskualdea da. Antzinako asfalto naturalen ustiapenak markatutako paisaiak garatu egin dira eta turismo jasangarriaren helmuga bihurtu dira. Gaur egun, Arabako Mendialdeko Meatze Paisaiek aukera paregabea eskaintzen dute meatzaritzaren aztarnak ezagutzeko, antzinako trenbideak zeharkatzeko eta balio ekologiko handiko ingurune natural batean murgiltzeko. Maeztu, Atauri, Antoñana eta Korres herriak lurralde liluragarri honetan sartzeko ateak dira.

Meatze-paisaiak: meatzaritzaren aztarna Arabako Mendialdean

Hainbat hamarkadatan, Arabako Mendialdea asfalto naturalak ateratzeko gune garrantzitsua izan zen, Europako hirietan kaleak zolatzeko erabilitako materiala. Atauriko Lucia meategia, 300 metro luze dena, jarduera honen adibide adierazgarrienetako bat da. Bere bizitza 1872. urtean hasi zen  eta XX. mendearen bigarren hamarkadara arte emankorra izatera iritsi zen. Gaur egun ere, altxor bizi hori oparitzen digu, hormetatik darioten malko beltzen itxuran.

Lucia meategia, Suitzako beste ustiategi batekin batera, Europako asfalto naturaleko meategi bisitagarri bakarra izateagatik nabarmentzen da. Meatze-aztarnek, paisaia zeharkatzen duten bidexkekin batera, meatzaritzak eskualdea nola eraldatu zuen ezagutzeko aukera ematen diete bisitariei. Ordubete inguruko bisita gidatuak egiten dira.

Bisita gidatuaren ordutegiak Mina Luciara 2025. urte honetan:

• Larunbatero eta igandero 10:00etan, 11:15ean eta 12:30ean
• Erreserbak egiteko telefonoa: 639 310 779

Ordutegi horretatik kanpo talderen bat badago, kontsultatu erabilgarritasuna

Talde txikiak 10-13 pertsona

Bisitak ingelesez, frantsesez, euskaraz, alemanez - beharrezkoa da aldez aurretik kontsultatzea

Topalekua. Atauriko aparkalekua (iturriaren ondoan)

Vasco-Navarro Trenbidearen Bide Berdea: historia eta naturaren arteko ibilbidea

Arabako Mendialdeko meatze-paisaiak esploratzeko modurik onenetariko bat Vasco-Navarro Trenbidearen Bide Berdea zeharkatzea da.

Vasco-Navarro trenbidea 1883an inauguratu zen, eta 300 kilometro baino gehiagotan hedatzen zen. Funtsezkoa izan zen XIX. mendeko eta XX. mendeko hasierarako inguru horretako garapen industrialean eta ekonomikoan.

Garai bateko trenbideak mineralak eta bidaiariak zeramatzan, eta ibilbide ezin hobea da orain bidezidorrentzat eta txirrindularientzat. Tunelak, geltokiak eta industria-hondakinak zeharktzen dituen bide berdeak eskualdeko gune nagusiak lotzen ditu, hala nola Maeztu, Antoñana eta Atauri, iraganaren eta orainaren arteko bidaia eskaintzen. Antoñanako Interpretazio Zentrora joan zaitezke, tren geltoki zaharrera, eta ibilbide hori ezagutzeko bizikleta batzuk alokatu daitezke ibilbidea egiteko.

Natura egoera puruan: Izkiko Parke Naturala

Meatze-ondaretik haratago, Arabako Mendialdea biodibertsitate handiko babesleku naturala da. Izkiko Parke Naturala, "Quercus pyrenaica" baso zabalarekin (haritz barietatea) — Europako handiena —, fauna askotarikoaren eta deskonexiora gonbidatzen duten paisaien bizitokia da. Korresetik, parkearen barruan dagoen herri bakarretik, begiratoki ikusgarrietara eta egitura harritsu paregabeetara daramaten ibilbideak abiatzen dira.

Halaber, Urturiko Izki Golf Klubean, Severiano Ballesterosek diseinatutako 18 zuloko zelaian, golfa praktikatu eta erlaxatu zaitezke.

Arabako Mendialdeko Meatze Paisaiak iragan industrialaren testigantza baino askoz gehiago dira. Espazio horietan historia eta natura uztartu egin dira, eta, landa-turismorako, mendi-ibilietarako eta esploraziorako ingurune ezin hobeak dira.

Arakatzeko helmuga

Atauriko meategi zaharretatik hasi eta Antoñana eta Maeztu bezalako herri xarmagarrietaraino, Arabako Mendialdeko txoko bakoitzak istorio bat du kontatzeko. Meatzaritza ondarearen, naturaren eta xendaletasun ibilbideen konbinazioak ezinbesteko helmuga bihurtzen du eskualde hau, Euskadin esperientzia paregabea bilatzen dutenentzat.

🌿Arabako Mendialdea eta bertako meatze-paisaiak arakatu itzazu. Harrituko zaitu!

Info gehiago: www.arabakomendialdea.eus y www.alavaturismo.eus

#MontañaAlavesa #VíaVerdeVascoNavarro #PaisajesMinerosAlava #TurismoRural #AsfaltosNaturales #Euskadi #Álava #Araba #Turismo #Alava #AlavaTurismo

Arabako Mendialdeak oso ezaguna ez den altxor bat ezkutatzen du: Meatze Paisaiak, asfalto naturalen ustiapenaren ondarea, lurraldean eta herrien historian bere arrastoa utzi zuena. Mendien eta basoen artean kokatuta, Maeztu, Atauri, Antoñana eta Korres landa-herri soilak baino gehiago dira; gaur egun naturarekin eta turismo jasangarriarekin bat egiten duen iragan industrialaren lekuko dira.

Maeztu: historia eta natura Arabako Mendialdean

Maeztu funtsezko puntua izan da eskualdearen historian, ez bakarrik kokapen estrategikoagatik, baita meatzaritzarekin eta Vasco-Navarro trenbide zaharrarekin duen loturagatik ere. Gaur egun, helmuga ezin hobea da mendi-ibiliak eta bizikletak bilatzen dituztenentzat, Bide Berdera eta oraindik ere inguruan aurki daitezkeen meatze-aztarnetara erraz iritsi ahal izateko..

Merezi du, halaber, hirigunea zeharkatzea, jauregiak eta jauretxeak baititu, hala nola Samaniegotarren jauregia (XVII. mendea), Gurutze Santuaren Idorokundearen parrokia-eliza (XV. mendea) eta papamoskasa duen erlojua. Vasco-Navarroko geltoki zaharra berreskuratu zuten eta gaur egun Arraia-Maeztuko Udalaren egoitza da.

Atauri eta Lucia meategia: asfalto naturalak markatutako iragana

Atauri meatze-historia handiko herri txiki bat da. Bertan dago Lucia meategia, Arabako Mendialdeko asfalto naturalen ustiapenaren kokagune adierazgarrienetako bat. Atauri herria banatzen duen errepidetik elizako bidea hartuko dugu. Aldapa pare bat igo behar dira antzinako etxetzarren eta elizaren artean, sarrerara eramango gaituen bidera iritsi arte.

Meategi honek Europako hiri garrantzitsuak hornitu zituen, eta gaur egun inguru horretako meatzaritza eta industria jarduera biziaren lekuko da, 300 metroko luzerarekin. Bertako galerietatik paseatzea denboran zeharreko bidaia bat da, zeinetan paisaiaren ustiapenaren eta eraldaketaren aztarnak ikus daitezkeen. Ordubete inguruko bisita gidatuak egiten dira.

Mina Luciako aurtengo bisiten ordutegiak 2025. urte honetan:

• Larunbatero eta igandero 10:00etan, 11:15ean eta 12:30ean
• Erreserbak egiteko telefonoa: 639 310 779

Ordutegi horretatik kanpo talderen bat badago, kontsultatu erabilgarritasuna

Talde txikiak 10-13 pertsona

Bisitak ingelesez, frantsesez, euskaraz, alemanez - beharrezkoa da aldez aurretik kontsultatzea

Topalekua. Atauriko aparkalekua (iturriaren ondoan).

Antoñana: Erdi Aroko harresiak eta trenbidearen herentzia

Erdi Aroko trazadurari eutsiz, Antoñana Arabako Mendialdeko herri xarmagarrienetako bat da. Bere historia ez dute soilik harresiek eta jauretxeek markatu, baita Vasco-Navarro trenbidearen etorrerak ere, zonaldeko meatzaritza garapena bultzatu zuena. Gaur egun, geltoki zaharra Bide Berdearen Interpretazio Zentro bihurtu da, non bisitariek lurraldeko trenbide eta meatze iraganari buruz ikas dezaketen.

Gainera, bere inguruan Agukeko ur-jauzi ikusgarria dago, 900 metro inguruko ibilbidearekin, eskualdeko industria-herentziarekin kontrastea egiten duen txoko naturala. Ez utzi bisitatzeari!

Info gehiago: www.arabakomendialdea.eus y www.alavaturismo.eus

🌿Arabako Mendialdea eta bertako meatze-paisaiak arakatu itzazu. Harrituko zaitu!

#MontañaAlavesa #VíaVerdeVascoNavarro #PaisajesMinerosAlava #TurismoRural #AsfaltosNaturales #Euskadi #Álava #Araba #Turismo #Alava #AlavaTurismo