Alavaturismo - Hartu Arnasa Araban - arabaturismo
Elciego, Laguardia, Lapuebla de Labarca, Vitoria-Gasteiz Arabako patroia den San Prudentzioren erretreta 
2025/04/27 21:00 
Nori ez zaio gustatzen kotxez xarmaz betetako herri txikietan ibiltzea? Naturaz inguratutako eta kontatzeko istorio bat duen herri bitxi baten lasaitasunean galtzearen sentsazio horretaz gozatzen duten horietakoa bazara, Arabako Errioxako herri politago batzuk ezagutzera gonbidatzen zaitut.
Sarrera honetan, eskualde honetako herri enblematikoenetatik gidatuko zaitugu eta horietako bakoitzean zer egin azalduko dizugu.
1. Laguardia: Arabako Errioxako perla
Laguardia Arabako Errioxako herririk ezagunenetako bat da, eta arrazoi osoz gainera. Muino baten goialdean kokatuta dagoen herri harresitu honek, Ebro ibaiaren ibarrean zehar zabaltzen diren mahastien bista ikusgarriak ditu. Harrituko zaituen lehen gauza hirigune historikoa da, multzo historiko-artistiko izendatua, kale harriztatuekin, harrizko fatxadekin eta denboran geldirik dirudien Erdi Aroko giroarekin.
Zer egin Laguardian:
- Bisitatu upeltegiak: Laguardia ezaguna da lurpeko upeltegiengatik, horietako asko harkaitzean induskatuta baitaude. Horietako batzuk bisitatu ditzakezu ardogintza prozesua ezagutzeko eta, jakina, eskualdeko ardorik onenetako batzuk dastatzeko.
- Gozatu haien ikuspegiez: Hirigune historikoan dagoen behatokitik, Arabako Errioxako mahastien magnitudea eta herria inguratzen duen paisaia menditsua ikusi ahal izango dituzu.
- Zeharkatu kalezuloak: Ez galdu aukera Laguardiako kalexketan barrena egindako ibilaldiak zeharkatzeko, historiaz betetako txokoak aurkituko baitituzu, hala nola Erregeen Andre Mariaren eliza eta haren portada gotiko ikusgarriak.
Laguardiari buruzko informazio gehiago
2. Eltziego: tradizioa eta modernotasuna aurkitzen diren tokia
Eltziego ere ezinbestekoa da Arabako Errioxako edozein ibilbidetan. Herri txiki hau arkitektura tradizionalagatik nabarmentzen da, baina mahastizaintzako eta ardogintzako tradizioaren eta egitura arkitektoniko modernoen arteko nahasketa da, Frank Gehryk diseinatutako Marques de Riscal ikusgarria kasu.
Zer egin Eltziegon:
- Bisitatu Marques de Riscal upeltegia: Upeltegi hau ezagutzea esperientzia paregabea da, bai tradizioagatik, bai arkitektura modernoagatik. Bisita gidatu bat egin dezakezu upategiaren historia eta bere ardoen ekoizpena ezagutzeko eta dastaketa batez gozatzeko.
- Alde zaharretik paseatu: Eltziego Laguardia baino txikiagoa bada ere, alde zaharra ere xarmagarria da. Bertako kaleak, harrizko etxeak dituztenak, galtzeko eta giro lasaiaz gozatzeko gonbita egiten dute.
- Goza ezazu tokiko gastronomiaz: Eltziego leku ezin hobea da bertako jatetxeren batean otordu on batez gozatzeko, bertan ardoa eta bertako produktuak baitira protagonista
Eltziegori buruzko informazio gehiago
3. Bastida: historia eta paisaia paregabeak dituen herria
Bastida Arabako Errioxako beste herririk politenetako bat da, eta nahitaezko geldialdia da inguruko lasaitasunaz eta edertasunaz gozatu nahi baduzu. Nahiz eta aurrekoak baino herri txikiagoa izan, aberastasun historiko handia du, baita eskaintza enoturistiko bikaina ere.
Zer egin Bastidan:
- Hirigune historikoa zeharkatu: Bastidako hirigune historikoa zeharkatzea denboran zeharreko bidaia batean murgiltzea da, Erdi Arotik hasita goialdean, Santo Kristoren tenplu gotorgarri ikaragarriarekin, behealdeko dotorezia errenazentista eta barrokoraino, monumentu-multzo historiko izendatua.
- Bisitatu Jasokundeko Andre Mariaren eliza: Eliza hau Bastidako interesgune garrantzitsuenetako bat da. Bere arkitekturak eta erretaula gotikoak bisita merezi dute.
- Gozatu naturaz: Bastida ingurune natural ikusgarriz inguratuta dago, eta ezin hobea da mendi-ibiliak egiteko eta inguruko mahasti eta mendien ikuspegiez gozatzeko.
Bastidari buruzko informazio gehiago
4. Samaniego: mahasti eta ardandegi xarmagarrien artean
Samaniego Arabako Errioxako altxor txiki bat da, amaierarik ez dutela diruditen mahastiez inguratua. Herri bitxi honek landa lasaitasuna eta ardogintzako tradizio sendoa uztartzen ditu, eskualdeko upeltegi ospetsuenetako batzuen etxea izanik. Bertako kaleetan paseatzea oinetxeak, ezkutu heraldikoak eta presarik gabe gozatzera gonbidatzen duen giro lasaia aurkitzea da.
Samaniegon zer egin:
- Bere upategi familiarrak bisitatu: Samaniegok upategi eskaintza interesgarria du, horietako asko bertako familiek kudeatzen dituzte, eta belaunaldiz belaunaldi transmititu dute ardoaren egiten jakitea.
- Zeharkatu haren ingurune naturala: Herritik ibilaldi atseginak egin ditzakezu mahastien artean, edo Kantabriako mendilerrora hurbildu, ibilbide zorrotzagoak egiteko.
- Bere arkitektura ezagutu: Jasokundeko elizak eta erdialdeko jauretxeek herriaren iragan noblea erakusten dute.
Samaniegori buruzko informazio gehiago
5. Mañueta: egiazkotasuna Ebro ibaiaren ertzean
Mañueta leku ezin hobea da Arabako Errioxa benetakoena ezagutu nahi dutenentzat. Ebro ibaiaren ondoan dagoen herri honek paisaia, historia eta ardoa uztartzen ditu, guztia baserri giroan eta giro atseginean.
Zer egin Mañuetan:
- Ibai ondotik paseatu: Ebro ibaia gertu dagoenez, ibilaldi lasaiak egin daitezke ibaiertzean, eta bereziki gomendagarriak dira iluntzean.
- Bertako upategi tradizionaletako batzuk bisitatu: Herri txikia bada ere, Mañuetan izaera handiko upeltegiak aurkituko dituzu, dastaketa pertsonalizatua egiteko ezin hobeak.
- Ezagutu haren ondarea: Ez utzi Antiguako Andre Mariaren parrokia-eliza bisitatzeari, herriaren buru baita bere irudi bikainarekin.
Mañuetari buruzko informazio gehiago
Marques de Riscal upeltegia.
Milaka urteko industria batera bidaia
Añanako Gatz Harana harribitxi historiko eta naturala da. Bertan, ia 7.000 urteko gatz-ekoizpenaren ebidentziak aurkitu dira, eta, ondorioz, gatza lortzera bideratutako kultura-paisaia zaharrenetako bat da. FAOk Munduko Nekazaritza Ondarearen Sistema Garrantzitsu izendatu zuen 2017an, eta munduko gatz garbi eta preziatuenetako bat egiten jarraitzen du. Galdu ezin duzun altxorra!
Non dago Añanako Gatz Harana?
Gasteiztik 30 kilometrora dago, Gesaltza Añana herrian, eta bisitatzen duen oro harritzen du. Itsasotik hain urrun dagoen ur gazia aurkitzea bitxia badirudi ere, duela 200 milioi urte sortu zen, garai bateko itsaso batek estaltzen zuenean. Prozesu geologikoei esker, material gaziak lurpean harrapatuta geratu ziren diapiro moduan.
Euri-urak lurpeko geruza horietako gatza iragazten du eta iturburu gazietan ernarazten du; horri esker, baliabide hori modu jasangarrian ustiatu ahal izan da milaka urtez. Gaur egun, zurezko, harrizko eta gatzezko paisaia ikusgarria osatzen duten larrain, plataforma eta kanalizazioen sistema konplexua mirets dezakegu.
Prestatu zure bisita Añanako Gatz Haranera!
Añanako Gatz Harana bisitatzea esperientzia ahaztezina da familia osoarentzat. Hala ere, bisita ahalik eta gehien aprobetxatzeko, komeni da aldez aurretik erreserba egitea eta zure interesetara hobekien egokitzen den modalitatea aukeratzea. Urte osoan bisitatu daitekeen arren, ekainetik irailera bitartean izaten da bisitatzeko unerik onena, orduan biltzen baita gatza.
Bisita gidatuak: Gatz Harana ezagutzeko modurik onena
Bisita gidatua aukeratzea da Añanako Gatz Haranaren historian eta funtzionamenduan murgiltzeko modurik onena. Ibilbidean zehar, gidari profesional batek zehatz-mehatz azalduko dizu nola ateratzen eta ekoizten den gatza Añanako gatzagetan. Gainera, zentzumenetarako esperientzia murgiltzaile batez gozatu ahal izango duzu, non urak, egurrak, harriak eta gatzak berak inguru ia magikoa sortzen duten.
Bisitatzeko aukeren artean, hauek nabarmentzen dira:
- Bisita gidatua Gatz Haranean zehar: ordubeteko iraupena, aire zabalean spa gatzaz gozatzeko denbora librearekin.
- Bisita gidatua + Errealitate birtuala: gatzagetan barrena ibilbidea, errealitate birtualean murgiltzeko esperientzia batekin.
- Bisita gidatua + Gatz dastaketa: esperientzia gastronomikoa, hainbat gatz mota dastatzeko.
- Iturburuetarako ibilbidea: ibilaldi gidatua Santa Engraziako gatz-iturbururaino.
- Familia tailerrak: asteburuetan programatutako jarduera tematikoak.
Edukiera mugatua denez, komeni da aldez aurretik erreserbatzea webgune ofizialaren bidez.
Ingurunea libreki esploratzen
Nahiago baduzu paisaiaz gozatu bisita gidatu baten beharrik gabe, Añanako Gatz Haranaren inguruan doan ibil zaitezke. Herriko errepide nagusitik panoramika ikusgarria lortzen da, baina 3 kilometro inguruko mendi-bide bat ere badago, gatz-multzoa inguratzen duena.
Gatz Haraneko Ibilbide Berdea da, Villaconeseko Santa Maria elizatik abiatzen dena eta ikuspegi paregabeak dituen paraje eder bat zeharkatzen duena.
Ez galdu aukera!
Añanako Gatz Harana naturak eta gizakiak mendeetan zehar espazio bakar bat sortzeko elkarrekin lan egin duten adibide bat da. Kudeaketa jasangarriaren ereduak eta Añanako Gatz Harana Fundazioaren lanak altxor historiko, kultural eta gastronomiko hori etorkizuneko belaunaldientzat gordetzea ahalbidetu dute.
Bisita gidatu batekin, spa gaziaz gozatuz edo ibilbide perimetrala eginez, Añanako Gatz Haranak esperientzia ahaztezina eskainiko dizu Arabako bihotzean. Ez itxaron gehiago eta zatoz Añanako urre zuria aurkitzera!
Araba helmuga bikaina da familia oporretarako, adin guztietara egokitzen diren hainbat jarduera eskainiz. Natura esploratzetik hasi eta bertako kulturaz gozatu arte, guztiontzako zerbait dago probintzia eder honetan. Hona hemen Arabara familian bidaiatzeko aholku eta helmuga ezin hobeak.
Gozatzeko helmuga naturalak
1. Gorbeiako Parke Naturala
Gorbeiako Parke Naturala ezin hobea da naturaz gozatu nahi duten familientzat. Mendi-ibilbide irisgarriak eta piknik-guneak ditu, eta egun bat aire zabalean igarotzeko leku ezin hobea da. Haurrek bertako flora eta fauna aztertu eta ikas dezakete, ingurune natural batean ondo pasatzen duten bitartean.
Gainera, parkeak maila guztietara egokitzen diren hainbat ibilbide ditu, eta horrek txikienekin dauden familientzako esperientzia errazten du.
2. Gasteizko Eraztun Berdea
Hiri inguruko espazio horrek hiria inguratzen duen 30 kilometroko ibilbidea eskaintzen du, bizikletan edo familiarteko ibilaldietan ibiltzeko ezin hobea. Eraztun Berdean zehar, haurrek jolastu eta naturaz gozatu ahal izateko parkeak eta jolas-guneak aurkituko dituzu, baita Salburuako Hezeguneen Interpretazio Zentroa ere, Ataria.
3. Sobrongo Abentura Zentroa
Arabako hegoaldean, Ebro ibaiaren ondoan, Sobrongo Abentura Zentroak ateak irekitzen ditu, familian gozatzeko jarduera eskaintza zabalarekin: tirolinak, kayak edo piraguismoa dituzten zuhaitzen parkea, Stand Up Paddle (SUP eta BIG SUP), haurrentzako paintball-a, arku-tiroa, orientazioa eta mendi-ibiliak...
Aukeratu zure abentura eta aurrera...
Kultura eta hezkuntza-jarduerak
1. Arabako Natur Zientzien Museoa
Arabako Natur Zientzien Museoa Gasteizen dago, eta aukera bikaina da ongi pasatzen duten bitartean ikasteko. Museoak haurrak liluratzen dituzten erakusketa interaktiboak ditu, eskualdeko biodibertsitateari eta historia naturalari buruz gehiago ezagutzeko aukera ematen dietenak. Familiek zientzia eta entretenimendua uztartzen dituzten hezkuntza jarduerez goza dezakete, eta horrek derrigorrezko geldialdi bihurtzen du Araba haurrekin bisitatzen dutenentzat.
2. Santa Maria katedrala
Santa Maria Katedrala bisitatzea denboran zeharreko bidaia da, hiriaren sorreratik hasi eta XXI. mendean tenplua zaharberritzeko egindako lanetaraino. Bidaia desberdina, oso berezia, adinekoak eta txikiak maite dituena, egungo tresnekin, hala nola errealitate birtualarekin, haurrei egokitutako ikus-entzunezkoekin eta istorio askorekin.
3. Añanako Gatz Harana
Zatoz Gatz Haranera familian, eta esperientzia paregabe batez gozatuko duzue: munduko multzo arkitektoniko, paisajistiko, arkeologiko, geologiko eta historiko berezienetako bat bisitatu eta ezagutuko duzue. Zergatik? Gatz Harana gatzaren historiaren munduko adibide adierazgarrienetako bat delako, antzinatik «urre zuria» bezala ezagutzen dena.
Gatz-ura lurruntzen den larrainetan ibili, iturburuko ur gazia probatu, spa gaziaz, errealitate birtualaz, txokolate eta gatz dastaketez gozatu... Gorde ezazue gehien liluratzen zaituen esperientzia.
Esperientzia gastronomikoak
Tokiko gastronomia probatzea edozein bidaiaren funtsezko zatia da. Arabako jatetxe askok etxeko menuak eta txikienek gozatzeko moduko platerak eskaintzen dituzte. Sukaldaritza tailerretan ere parte har dezakezu, plater tradizionalak prestatzen ikasteko.
Ekitaldiak eta jaiak
Zure bidaia tokiko jaietako baten inguruan planifikatzea esperientzia dibertigarria eta hezigarria izan daiteke familia osoarentzat. Andre Maria Zuriaren jaiak edo Almendra Azoka bezalako ekitaldiek jarduerak, musika eta Arabako kulturaz gozatzeko aukera eskaintzen dute.
Familian bidaiatzeko aholkuak
- Plangintza: Ikertu eta planifikatu egin nahi dituzun jarduerak, haurren adinerako egokiak direla ziurtatuz.
- Garraioa: Garraio publiko irisgarria erabiltzea edo autoa alokatzea kontuan hartzen du, joan-etorria errazteko.
- Paketea egin: Ez ahaztu arropa eta oinetako erosoak eramatea, baita egunerako funtsezko elementuak ere (zizka-mizkak, ura, eguzki-babesa).
Arabara familian bidaiatzea oroitzapen ahaztezinak sortzeko aukera paregabea da. Dibertimendua eta ikaskuntza eskaintzen duten jarduera eta helmuga ugarirekin, familiako kide bakoitzak zer gozatua aurkituko du. Natura esploratzetik hasi eta bertako gastronomia dastatzeraino, Arabara egingo duzun bidaia esperientzia aberasgarria izango da publiko guztientzat.
