Hego Ibilbidea: Urtegiaren isats-uretan dagoen hezegunera itzuli. Ibilbide honek ilaretara hurbiltzen gaituUllíbarri-Ganboako urtegia, Ramsar Hitzarmeneko eta Mendixurreko Ornitologikoko Parkearen hezeguneen zerrendan sartuta, non hegazti migratzaile ugari biltzen baitira urtero. Pantanoaren hegoaldea eta Garaio Parkearen zati bat hartzen dituen 12 km inguruko luzera duen ibilbide gehienbat laua. Ibilbidea hartxintxarrezko pista eta egurrezko zubi batzuk dira gehienbat.

Iparraldeko Ibilbidea: Urtegiaren Iparraldeko ibilbidea 32 km inguruko luzera duen ibilbide zirkularra da, eta, Landa Foru Parketik abiatuta, inguratzen du.Ullíbarri-Ganboako urtegiaAzúa pasabidean lasterbide baten bila. Ibilaldi polita da bizikletaz egiteko, baina ondo planifikatu behar dugu oinez ezagutu nahi badugu, 7 ordu baino gehiago iraun ditzake eta. Hori dela eta, Iparraldeko Ibilbide osoko zati bat antola daiteke zati bat bakarrik egiteko edo, gainera, zati lineala egiteko. Bidaiak murrizteko ideia batzuk honako hauek izan daitezke. Uribarri-Ganboa herriaren eta Landaren arteko ibilbidea, azken honetan soro eta aisialdi gune batzuk daude, ibilbidea 6,4km ingurukoa da. Beste bat, Nanclares Ganboa eta Uribarri-Ganboa, 9 km inguruko paduraren ezkerreko eremuarekin muga egiten du. Hirugarren bat Nanclares Gamboa eta Marieta artean izango litzateke Hegoaldeko Ibilbidea igarotzen den zubitik igaroz, 5,5km-koa izango litzateke. Hegoaldeko Ibilbidea bezala, errepidea atonduta dago eta zatirik handiena hartxintxarra da.

Garaio parkea:Garaio parkea izena hartzen duen alde zaharraren kanpoaldean dago, Ullíbarri-Ganboa urtegiaren ertzean. Garaiok 116 hektareako penintsula txiki bat osatzen du, eta urtegira sartzen da Zadorra ibaiaren bokalean. Espazio hau, muino leunekin eta basoekin txandakatzen diren soro zabalekin dagoen ur-orriaren ertzean kokatua, natura bizitzeko, zaintzen, kontserbatzen, maitatzen ikasteko enklabe egokia da. Arantza, elorri, elorri, astigarrak, lizarrak, zikoinak, txantxangorriak, jaiak, txitxarroak, aztarnak, tximeletak, azkonarrak eta trikuak ezagutu eta goza ditzakegun flora eta faunaren adibide batzuk dira. Parkearen ibilbideak zati batean bat egiten du Hegoaldeko Ibilbidearekin, baina honek parkea osatzen duen penintsulan zehar desbideratzen da soilik. Itzulera 4km ingurukoa da eta apenas desnibelik gabe. Errepidea asfaltozko eta hartxintxarrezko bideen artean aldatzen da.

Mendixur ibilbideak:Biributxi bidea, 1000 m pasatxoko luzera duena, uraren ertzean dagoen Buceadores behatokiraino. Errekabarri bidea, gutxi gorabehera 600 m. Eskuineko bidea Carboneros behatokira iristen da eta ezkerrekoa Trogloditas behatokira amaitzen da.

GR 1 - BIDE HISTORIKOA

GR 1 Espainiako Estatuko ibilbide luzeenetako bat da. Seinalezatutako mila kilometro baino gehiago, Ampurias (Girona) eta Puerto del Escudo (Kantabria) artean dauden penintsularen iparraldeko 7 probintziatan banatuta, Arabako hegoaldetik muturra zeharkatzen duena Mendialdeko eta eskualde historikoetan zehar. Alaveses Haranak. Lurralde historikoa, Erdi Aroko herrixka eta ondare monumental aberatseko hiribilduz betea, Erdi Aroan merkataritza trafikoan, gatz merkataritzan eta erlijio erromerietan garrantzi handia izan zuena.

Aztertutako 3 etapak desnibel handiak eta zailtasunak sor ditzaketen bide batzuk dituzte. Baina, hala ere, aipatutako etapak banatu daitezke eta atal bakarra egin daiteke.

6. etapa Pipaón-Peñacerrada (9,9 km, 128,3 m):Bideak Kantabria-Toloño mendilerroaren magaletik irten eta Alto Inglares haranean sartzen da pagadi masa trinkoen artean. Peñacerrada Erdi Aroko herrira bisitak osatzen du etapa hau. Etapa honetan, ibilbide osoaren alternatiba bat Lozatik izan daiteke eta Peñacerradan amaitzea, ondare historiko handia eta harresi deigarria dituena. 4km-ko mini-ibilbidea, 40m-ko desnibelarekin eta hartxintxarrezko pista batekin.

11. etapa Salcedo-Fontecha (7,3 km, 136,5 m):Ibilbidea lur kontzentraziorako bide onetatik eta errepide zaharreko zatietatik igarotzen da, Salcedo, Leciñana del Camino eta Caicedo Yuso herriak lotuz Fontechara iritsi aurretik. Etapa ia guztiz bat dator GR 99 "Camino Natural del Ebro"rekin. Desnibela handiagoa duten tarteak daude, batez ere etapa hasieran. Ibilbidea laburtzeko aukera dago eta Caicedo Yuso eta Fontecha arteko zatia soilik egiteko 3km eta 50m-ko jaitsiera. Ibilbidearen irteeran San Migel baselizaren hondakinen ondotik pasatzen da. Fontechara iristean Orgaz Dorrea eta Bariko San Nikolas eliza ikus daitezke.

13. etapa Salinas de Añana-Espejo (6,8 km, 86,8 m):Añanako Gatz Haranetik, GR 1 Espejorantz doa, Omecillo haranean. Ibilbidearen erdian, Tuesta herri txikia azaleratzen da eta bere eliza erromaniko-gotiko bikaina XIII. Bidearen lehen zatia hartxintxarrezko bideetatik doa eta desnibel handiena pilatzen da. Tuestatik aurrera ibilbide osoa asfaltatutako bideetatik doa apenas desnibelik gabe, Espejora iritsi arte. Zati hori 2,1 km-koa da, eta Euskal Herriko Monumentu Nazional izendatutako Jasokundeko Andre Mariaren eliza ikus daiteke.

VALDEREJO PARKE NATURALA

1992an Parke Natural izendatua, Valderejok ekosistema eta paisaia ugari biltzen ditu, eta Euskadiko naturgune aberatsenetako bat da. Parkea hiru gunetan banatzen da: gailurrak, baso-hegalak, belardiak eta haranaren hondoko laboreak.

Ibilbide nagusiak ez daude jende guztiarentzat egokituta, duten zailtasunagatik, baina Parkeak behar guztietara egokitutako jarduerak eta ibilbideak eskaintzen ditu. Ekintza hauek adin ezberdinetako publiko ezberdinei egokitzen zaizkie, natur aniztasun handiari eta parketxean eskaintzen diren aukerei esker. Era berean, gurpil-aulkiaren erabiltzaileentzako ibilbide desberdinak daude eta eko-tour inklusiboak egiten dira. Azken hori parke naturaleko ordezkariekin eztabaidatu beharko litzateke, aholkuak eman ditzaten.

ARTZINIEGA-SAN ANTONIO IBILALDIA

Familiaren ibilaldi laua, joan-etorrikoa gehienbat, Artziniegatik San Antonio auzoraino, Presako ur-jauzitik igarota. Ibaiaren ondoan doa zati handi bat, eta azken zatian Sierra de Carbonillako Pico del Horcado ikusiko dugu gure aurrean. Artziniega eta herriko leku garrantzitsuenak hartzen dituen joan-etorria 4 kilometroko ibilbidea. Ibilbidea apur bat luzatu daiteke Encinako Andre Mariaren Santutegira hurbilduz, 1,5 km luzatuz eta 50 metroko malda.

UR IBILBIDEA

Ibilbide zirkular familiar honek Inglares ibaiaren ibilgua jarraitzen du, Berganzo herrian (Zanbranako Udalerria) dagoen bisitarientzako harrerako aparkalekutik abiatuta. Edertasun naturalez betetako ibilbidea da, bai basoguneetan zehar, bai ibilbidean zehar dauden ur-jauzi eta ibai formazio ezberdinetan zehar. Ibilbide zirkularra luzeagoa eta gorabeheratsuagoa da, baina aukera dago ibaiaren ondoko bide formal linealetik ur-jauzietara joateko. Ibilbide lineala 3km-koa izango litzateke, norabide bakarrekoa, 80m-ko desnibelarekin hartxintxar eta lurrezko bide batetik.

URREZKO SANTUARIOA

Bitoriano eta Jugo herrien ondoan dagoen muino batean kokatutako Urrezko Andre Mariaren santutegiak erakargarri bikoitza du: XVI. mendeko gurtza leku garrantzitsu baten balio artistiko eta historikoa eta begiratoki pribilegiatu baten balio paisaia. Itsas mailatik 850 metrora, alde batetik Zuiako harana eta bestetik Arabako Lautada ikusteko aukera ematen duena. Santutegia dagoen mendia inguratzen duen aparkalekutik 2 kilometroko ibilbide zirkularra dago eta bertatik aipatutako bistak ikus daitezke. Horrez gain, santutegiaren ondoan zenbait zelai daude esploratu daitezkeenak. Ibilbideak 70 m inguruko desnibela du gehienbat hartxintxako bideetan.

GATZ HARANA

Gatz Harana duela 200 milioi urteko antzinako itsaso bateko gatz burbuila baten gainean dago. Aire zabaleko paisaia bikaina da, ehunka belaunalditako gatz langileek harriz, egurrez eta buztinez eraikitako lurruntze-plataformaz osatua. Iturburuetatik modu naturalean sortzen den ur gazia hauetara isurtzen da eguzki-lurrunketaren bidez gatza lortzeko. Egurrezko kanalen sare berezi eta zabal batek grabitatez banatzen du ura gatzagetako punturik urrunenetara. Gutxi gorabehera 200 metroko luzera du eta ontziratzeko gunetik doa, Añanako gatzaren sekretuak ezagutzeko.

EUSKAL-NAFARROAKO TRENBIDE BIDE BERDEA

Euskal-Nafarroako trenbide zaharraren ibilbideak natura bere distira handienaz gozatzeko aukera ematen du. Gipuzkoako Deba Garaitik Nafarroako lurretara zihoan trenbide zahar hau, Arabako hiriburutik igarotzen da. Bere ibilbidea ezin hobeto egokituta dago mendizaleek eta txirrindulariek erabiltzeko. Ibilbideak lur trinkoz eginak dira eta, orokorrean gurpil-aulkiaren erabiltzaileentzat egokiak badira ere, kontuan izan behar da badirela zenbait puntu, non muga batzuk aurki daitezkeela lurzoruaren orografia dela-eta. Arlaban eta Acedo portua lotzen dituzten 3 etapa nagusi daude. Luzera handia dute, baina atal zehatz bat bakarrik egiteko aukera dago.

Gasteiz-Puerto de Arlaban etapa: Etapa honek, iparralderantz Gasteiz eta Bergara lotzen zituen Euskadi-Nafarroa Trenbide zaharraren ibilbidearen zati bat gogoratzeko aukera ematen digu. Ibilbidea nekazaritza lursailen arteko bide batetik doa, eta igoera txiki batean Arlabango Portura garamatza, Araba eta Gipuzkoa arteko mugara. Bidean geltoki zaharrak bisitatuko ditugu eta aniztasun eta edertasun handiko espazio naturalak behatu ahal izango ditugu.

Ibilbide hau hurrengo bien kontrako noranzkoan doa eta esan bezala Gipuzkoa aldera doa. Ez da desnibel handiko etapa bat, baina luzera dezentekoa da. Ibilbide osoko zati bakarra egitea izan liteke irisgarriagoa izateko ideia. Esaterako, Durana eta Urbina edo Legutio arteko zatia, 5km eta 7km, hurrenez hurren. Baita Urbina eta Arlaban artean, baina desnibel gehiena 6km-tan biltzen den tokian.

Gasteiz-Laminoria Tunelaren etapa: XIX. mendean zehar, trenbide proiektu bat bultzatu zen eta horren bidez Bilbo eta Gasteiz Durangotik lotzeko asmoa zuten bide estuko trenbidea erabiliz. Juan José eta Joaquín Herrán izan ziren, ezin konta ahala atzerapausoa gaindituz, bi ataletan burutu zen obra honen arkitektoak; Gasteiztik Mekoaldera (1919) eta Arabako hiriburutik Lizarrara (1927). Linea honek 1967an amaitu zuen bere ibilbidea eta ordutik orain arte azpiegitura gehiena desmuntatu eta bere ibilbidea berritu egin da bidaiatzeko eta gozatzeko.

 Ibilbide honek 19,3km ditu, baina irisgarriena Otazu eta Trokoniz artean doana da. Geltoki zaharrak zeharkatzen ditu eta Trokoniz herriaren ondoan dagoen tunelean amaitzen da. 6km-ko luzera lineala du, lehen Vasco-Navarro zihoazen legar-bideetan apenas desnibelarik.        

Laminoria-Acedoko tunelaren etapa: Euskal-Nafarroa Trenbidearen ibilbide zaharrak Arabako Mendiaren bihotz berdea zeharkatzen zuen Lizarrarako noranzkoan. Geografia malkartsu honek balio naturalistiko handiko parajeak ezkutatzen ditu, hala nola Izkiko Parke Naturala, Entzia edo Ega-Berroi ibaia. Azken hau gure bidaia-laguna izango da, eta bere ertzean eraiki ziren eta euren kaleetan zehar ibiliz ezagutu ditzakegun historia luzea duten herriak aurkeztuko dizkigu.

33,8 km-ko etapa honen zatirik gomendagarriena erdiko zatia izango litzateke, bertan hainbat tunel biltzen diren. Tarte hau Santo Toribiotik Antoñanara abiatuko litzateke, Maeztu eta Atauritik igaroz. Luzera 10 kilometrokoa izango litzateke, nahiz eta ibilbidea igarotzen den aipatutako herrietatik edozein utzita murriztu daitekeen. Noski, ez dago aldapa nabarmenik, nahiz eta puntu batzuek zailtasuna areagotu dezaketen.

Arabako herriak.com webguneak eduki guztia biltzen du.

‘Arabako Herriak. Amonekin bilobentzat’ proiektu berri bat da, turismoa eta kultura zabaltzeko sortua. Helburua Arabako herri nagusien natura-, ondare- eta gastronomia-erakarpenak modu desberdin eta original batean ezagutaraztea da, eta tokiko memoria aztertzea amonen ahotsen bidez.

Proiektu berezi hau hamaika gida-koaderno argitaratuz gauzatzen da. Hauek Añana, Amurrio, Artziniega, Asparrena, Barrundia, Kanpezu, Bastida, Peñacerrada, Agurain, Valdegovía eta Maeztu udalerriei buruzkoak dira, eta katalogo hau pixkanaka osatzen eta zabaltzen joango da.

Ekimen honek Arabako herrien historia eta turismo-erakarpen nagusiak ezagutzeko aukera emateaz gain, ondare immaterial bat berreskuratu eta zabaltzen du. Ondare hau funtsezkoa da belaunaldi gazteenei transmititzeko, mundu globalizatu batean: ohiturak, kirolak, gastronomia, istorioak, jaiak, aisialdia...

‘Arabako Herriak. Amonekin bilobentzat’ proiektuak bisitariei tresna baliotsu bat jartzen die eskuetan, Arabako herri txikietatik beste begirada batekin, sakonago eta lasaiago, bidaiatzeko eta hauek bisitatzeko. Modu aberasgarriagoan gozatzeko aukera ematen du, gure amonen memoria gida izanik.

Nolakoak ginen? Nolakoa zen orduko bizitza? Zer harritzen die bilobei? Galdera horiei eta beste batzuei erantzuten diete gida-koadernoek. Horretarako, amonen eta biloben ahozko testigantzak, eta tokiko kronistaren dokumentazioa erabiltzen dira. Informazio erakargarri, berritzaile eta original hori irudi historiko eta gaur egungoekin lagunduta aurkezten da.

Lehenengo atal hau osatzen da bigarren kapitulu batekin, non udalerri bakoitzeko hamar "ezinbesteko" jasotzen diren. Atal honek bertako ondare historiko eta natural nagusiak (tenplu eta santutegiak, gazteluak, ibilbideak, paisaia bereziak…) eta ondare immaterialak (ohiturak, lanbideak, gastronomia…) deskribatzen ditu.

Horrela, bertakoak diren eta beren herriak ondo ezagutzen dituztenen kontakizunekin, Arabako landa-eremuaren ondare material eta immateriala ezagutzen dugu. Elementu edo espazio batzuk ezagunak dira eta Arabako ohiko turismo-ibilbideen parte dira, baina beste batzuk jendearentzat benetako harribitxi ezezagunak dira. Ezagutzeko prest?

Hemen "ezinbesteko" horietako batzuk aipatzen ditugu:

Gaubeako eremutegi misteriotsuak
Udalerri honetan ermitauen 18 kobazulo daude, eta bisigodoen garaian bakardadea, isolamendua eta otoitza aukeratu zituzten bizitzeko modu gisa. Pinedo, Corro, Tobillas, Barrio, Quejo edo Villanueva herrietan aurki daitezke.
 

Antoñana eta pasabideak
Erdi Aroko Antoñana hiribildua oso leku ederrean dago, Arabako Mendialdean. Gaur egun etxebizitzak diren harresiek, pasabide ilunek eta XVII. mendeko kartzela zahar batek osatzen dute ezinbesteko honen argazkia. Gainera, Vasco-Navarro Trenbidearen Bide Berdearen interpretazio zentroa dago.
 

Urizaharra: Erdi Aroko atea eta artisau-okindegia
Gasteiz eta Arabako Errioxa arteko erdibidean, Urizaharra bisitatzen duena txundituta geratzen da Erdi Aroko ate ikaragarriarekin, tamaina handiko bi dorretxok lagunduta, baina baita Alonso familiak XVIII. mende amaierako errota zahar batean egiten duen artisau-ogiaren kalitatearekin ere. Bi txori tiro batez.

 

Barrundia, hondartza ala mendia?
Arabako herri txiki honetan bi aukerak hauta ditzakezu edo, zergatik ez, konbinatu: Erdi Aroko Gebarako gazteluaren aurriak dauden 700 metroraino igotzea eta ondoren atseden hartzea bainu lasaigarri batekin edo Garaioko Parke Probintzialaren barruko hondartzetan eguzkia sartzen gozatuz.

Amurrio... zorabiozkoa
Nerbioi Jauziak sortzen duen bertigoa, Espainiako ur-jauzirik altuena, 200 metrotik gorako erorikoa duena, eta horren oinarrira Delikako Bide Berde ederretik irits gaitezke, izen bereko herritik. Txakolina dastatu eta eskualdeko dorretxeak ezagutu behar dituzu.

 

Añana eta munduko fabrikarik zaharrena
Gatz Harana da. 7.000 urte daramatza gatza ateratzen, Mediterraneo itsasoan baino zortzi aldiz gatz gehiago isurtzen duen iturburu bati esker. Harana bisitatzen duenak munduko espazio historiko, arkitektoniko, natural eta geologiko berezienetako batekin egiten du topo.

Artziniega Erdi Aroa da
Artziniega zeharkatzea Espainiako iparraldeko Erdi Aroko alde ederrenetako bat eta hobekien kontserbatuta dagoena zeharkatzea da, kale paraleloak dituen muino batean kokatutako egitura klasikoarekin: Goikoa, Erdialdekoa eta Behekoa, elkarren artean kantoien bidez komunikatuak. Izan ere, Monumentu Multzo Historiko Artistikoa da.

Gainera, lehen mailako museo-eskaintza du, Museo Etnografikoa eta Santxotena Museoa erreferentzia gisa hartuta.

 

Asparrena, industria eta natura elkartzen diren tokia
Bere garaian Siderurgia de San Pedro de Araya izan zena, 1848an sortua, Arabako lehen siderurgia-fabrika eta Euskal Herriko bigarrena, udalerri honetako industria-hondakin adierazgarrienak dira. Handik oso gertu, Aizkorri-Aratz Parke Naturalaren magalean, Zirauntza ibaiaren iturburu den bidexka ederra dago.

 

Agurain eta bere erronda-pasabideak
Harresiz inguratutako hiribildu eder honek, monumentu-multzo izendatua, pasealeku xarmangarria eskaintzen du bere itxituran eta gotorleku-elizetako erronda-pasabideetan zehar. Santa Maria gotorleku-eliza nabarmentzen da, halaber, koru platereskoari atxikitako Karlos V.aren armarri inperialagatik eta Lope de Larrearen erretaula handiagatik.

 

Bastidak ardo usaina du
Bertako upeltegiak ezinbestekoak dira, zalantzarik gabe, eta horietako edozeini bisita egitea egokia da ardoen kalitateagatik eta eskaintzen dituzten esperientziengatik: Remelluri, Bodegas y Viñedos Labastida, Mitarte, Marqués de Carrión, Finca de La Rica, Señoría de Arana, El hombre Orquesta, Bodegas Quintana... Baina badira gehiago: jauregiak, etxetzarrak eta 50 ezkutu... jarraitzeko.

Maeztu, jaungoikoaren xarma. Harrizko etxe izugarriak, Maestutarren etxearena izan zen jauregiak bere armarriekin, Gurutze Santuaren Asmakuntzari eskainitako XV. mendeko eliza eta papamoskak dituen erlojua, zortzi tutuen iturria eta Vasco-Navarro trenbidearen geltoki zaharra ezinbesteko paseo historiko eta kultural baten parte dira.

Webguneak (www.arabakoherriak.com) koadernoen informazioa osatzen du eta beste atal gehigarri batzuk eskaintzen ditu, hala nola biodibertsitateari buruzko sekzio bat, herrien inguruko animaliak erakusten dituena.

Proiektua Inma Roiz idazle eta antropologoak eta Itziar Herrán turismo kazetariak sustatu dute, Arabako Foru Aldundiaren Turismo Sailaren, Eusko Jaurlaritzaren eta tokiko erakundeen laguntzarekin.

Varona Dorrea-Jauregia (XIV. mendea), Villanañe herrian kokatua, adibiderik onena da. Araban hobekien kontserbatzen den multzo gotortua da eta lubanarro bat gordetzen duen bakarra. Monumentu Nazional eta Multzo Historiko-Artistiko Monumental gisa sailkatzea ez da harritzekoa.

Oso gomendagarria da bere barrualdea urte osoan zehar doan bisita gidatu baten bidez ezagutzea. Eraikin honetan sartzeak bost mendeko historian zehar 'bidaiatzeko' aukera ematen du: baldakin oheak, Sevillako Kartutegiko baxeraz eta Bohemiako beira-ontziz betetako armairuak, inkunableak, piano zutik...

Handik gutxira, Gasteiztik gertu, Mendozako Dorrea (XIII. mendea) miretsi dezakegu, izen bereko herrian kokatua. Iñigo Lopez de Mendozak Oñacinotarrekin batera borrokatu zuen, Gaztelaren aldekoak, eta gotorleku hau eraikitzeko agindua eman zuen Ganboinoren alde, Nafarroaren aldekoak, babesteko.

Mendoza Dorrea 25 metroko harresi batez inguratuta dago albo bakoitzean, eta lau dorre ditu bere hegalak babesten. Mendozako egoitza izan ondoren, kartzela gisa erabili zuten, eta geroago, zaharberritu ostean, museo bat izan zuen. Gaur egun kanpotik baino ezin da gozatu, baina bisita bat egitea merezi du, zalantzarik gabe.

Gure ibilbidea Murgako dorrearekin amaitzen da, leinuaren sortzaile Juan Sánchez de Murgaren aginduz XIII. mendean eraikia, Aiarako haranaren bihotzean. Izoria ibaia zeharkatzen duen zubia multzo monumentalaren parte da, hau ere XVI. XVI eta harresi txiki baten aztarnak. Jabetza pribatua, bisita gidatuak eskaintzen ditu.

Arabako gaztelu, dorre eta Erdi Aroko hiribilduei buruzko informazio guztia www.alavaturismo.eus helbidean.

Araban gozatzeko plan gehiago www.alavaturismo.eus

Izki Golf da corona-apaingarri eta deskribapen hori betetzen duen zelaia. Izki parke naturalaren ondoan kokatuta, jabe publikoko gazte bat da eta Severiano Ballesteros-en diseinatutako zazpi kilometroko ibilbide ikusgarria eskaintzen die zaleei.

98 hektareako azalera duen bere instalazioak, 18 hongo eta 74 par, publiko osoarentzat irekita daude eta ezinbestekoa da sozio-txartelik izatea hango bide zabalez eta ozebero eta haritzak dituzten zuhaitz-txorok ikusteko. Bere trazadurak golf-a esperientzia ahaztezina bihurtzen du.

Izki Golf 2021ean Espainiako golf zelai onena izan zen kalitate-prezio ratioari dagokionez.

Beste hiru golf zelaiak pribatuak dira. Larrabea, Albertia mendia ipar-haizearen babesean dagoen lursail batean kokatuta dago eta Urrunaga eta Ullibarri urtegi ikusgarriak ditu ikusteko. 18 hongoz osatutako ibilbidea basoetan, ibaietan eta larreetan zehar doa.

Zuia Gorbeia mendia eta bere izeneko parke naturalaren oinean kokatzen da. 5.606 metroko ibilbidea eta 9 hongo ditu, oso laua eta 17 hektareako azalera duen basoetan, haritz, pinudi eta haginetan, eta naturako lakuek beharrezko zailtasun ukitua ematen dute.

Golf Júndiz, bere aldetik, 9 hongo par 3 eskaintzen ditu, 90 eta 150 metro bitarteko distantziekin, eta guztien mailarako egokituta. Bere ibilbidea, laku eta ibai naturalekin, atsegina da hasiberrientzat eta bikaina markako golfarientzat.

• Laguardiako Aintziraren Multzoa
  

AIZKORRI-ARATZ PARKE NATURALA

Espazio honek mendilerro luze bat barne hartzen du, Ekialde-Mendebal norabidea duena, Euskal Herriko mailarik altuenak biltzen dituena (Aitzuri, 1.550 m) eta Kantauri isurialdearen eta Mediterraneo isurialdearen arteko muga dena, Lurralde Historikoak bereizteaz gain. Araba eta Gipuzkoa.

• Aizkorri-Aratz Parke Naturala

La Leze koba:70 bat metroko altuera duen barrunbe izugarri honek milioika urte daramatza Artzanegi errekaren igarobideak zizelkatu eta abentura kirolen eta bereziki eskaladaren zaleak gozatzen ditu. Haitzuloaren bokalera iristeko bi ibilbide posible daude. Ibai ertzean dagoen lehenengoak estutu egiten den puntu bat du eta pixka bat konplikatua da. Lehenengoaren gaineko bigarrena ibaiaren goiko partetik doa basoan zehar, nabigatzeko errazagoa dena. Biak La Leze parkearen eta aparkalekuaren ondoan hasten dira, non mahai eta atsedenleku batzuk dauden. Ibilbidea oso laburra da 300 metrokoa.

• La Leze koba

 

Beste aukera batzuk: Parke natural honetako ibilbide gehienak bide estuez edo malda handiz osatuta daude. Baina inguru osoan zehar parkearen ondoko herri desberdinak lotzen dituzten legar basoko pistak daude, hala nola Zalduondo, Araia, Albeniz, Ilarduia eta Egino. Aukera hauek irisgarriagoak dira, egoera hobean dauden errepideak direlako, zabalagoak eta malda gutxiagokoak.

GORBEIA PARKE NATURALA

Parkearen buru Gorbeia mendi mitikoa eta bere gurutzea da, gailurra koroatzen duena. Mendi hau Arabako eta Bizkaiko garaiena da eta euskal herritartasunaren ikurtzat hartzen da. Gainera, bere magaletan ezohiko paisaiak ezkutatzen dira, Itzina mendigunea esaterako, horma ia bertikalak dituena; Mairuelegorretako kobazuloak, zeinen galeriak Euskadiko sakonenetakoak dira; eta pagadi handiak.

• Gorbeia Parke Naturala

Nerbioi Saltoa: Hainbat ibilbide daude Nerbioi Saltoa ikusgarrira iristeko, baina horietako askok zailtasun edo luzera handia dute. Arabako Delika herritik abiatzen den ibilbidea aukera irisgarriagoa da, behe-jauziaz gozatzeko aukera ematen baitu. Aukera honek 4 km joan-etorriko ibilbide lineala eskaintzen du, legarrezko pista batez ere laua.

IZKIKO PARKE NATURALA

Izkiko Parke Naturalak, 1998an izendatua, 9.473 hektareako azalera du eta paisaia aniztasun izugarria eta altxor natural eta kultural amaigabeak ditu. 15 ibilbideko sareari esker, ibiltariari Izkiko Parke Natural honetako paraje ederrak ezagutzeko, bertako flora eta fauna behatu eta lurralde honetan bizi izan ziren eta bizi diren gizakien tradizioak eta kulturak baloratzeko aukera ematen du.

• Izkiko Parke Naturala

1.Bujandako bidea (3,6 km, 109 m): Korresetik Bujanda herrirantz abiatzen den bidea. Ibilbidea duela ia 100 urteko Aranbaltzako presaren ondotik igarotzen da eta gero ibaiaren ibilgua jarraitzen du. Ibilbidearen amaieran arroila zabaltzen da Bujanda inguruan laborantzaz eta heskaiez okupatutako eremu irekiago bati bide emanez. Bi herrien arteko sakantik igarotzen den ibilbide lineal beherakorra.

3.Ullibarri bidea (4km, 109m): Bidea Korres herriaren hegoaldeko eremuan hasten da, pista bat hartzen du eta bertan Peñako Andre Mariaren ermita ikusten da. Ondoren, urki batetik igaro eta Izkiko marojalaren ateetara iritsiko gara. Amaieran, Yermanda ibaiaren puntua zeharkatuko da El Cura pagadira iristeko. Ibilbide gehienbat laua, ibilbidearen zati handi batean pistetatik doana.

4.Renabar ibilbidea (4km, 109m): Bide hau Kanpezuko San Erroman irten eta altitudean jaisten da laborantza soroen inguruan basoan sartu arte. Ibilbidea Izki ibaira hurbiltzen da. Ibilbide lineala, gehienbat baso-pista dena, bideetatik doan azken zatia izan ezik.

6. El Paseoko ibilbidea (2,1 km, 54 m): Urturi eta Quintana arteko basoan barrena doan ibilbide txikia da. Ibilbidea, batez ere pagoz eta gorostiz osatuta dagoen basoan zehar doa, hartxintxarrezko pista batetik Quintanaraino, XVII. mendearen hasieran eraikitako Kontzezio baseliza dagoen tokira. Ibilbide lineala da, beraz, ibilbide osoa 4,2 km-koa izango litzateke.

9. Los Molinos Bidea (2,9km, 108m): Uriarte herrian hasten den ibilbidea da, gaur egun hondatuta dagoen XVI. Ondoren, Markinez ibaiak jarraitzen du hondatutako Markinez errota dagoen zubitik zeharkatu arte. Bidean, ibilbidearen zati bat bide bihurtzen da berriro hartxintxarrezko pista batera atera arte.

12. Sarrondo Bidea (4,3km, 145m): Maeztu eta Apellaniz arteko ibilbidea, soro eta basoetatik igarotzen dena. Gainera, La Toba edo El Cañaveral izeneko aintzira txiki bat ikusi ahal izango duzu ibilbidean zehar.

• https://alavaturismo.eus/es/salto-del-nervion 
• https://alavaturismo.eus/es/cascada-de-gujuli  

2. Gasteizko Hiri Berdearen Ezkila

Duela urte batzuk, Gasteizek apustu handia egin zuen berdearen alde eta apustua arrakastatsua izan zen. Ingurumen hezkuntza programa ezartzeaz gain, hiru sari jaso ditu hirian: European Green Capital (Europako Hiri Berdea) 2012an; Global Green City (Hiri Berde Globala) 2019an; eta hirugarren bat, ukigarriagoa: ia 32 kilometroko hiri-ezkila natural bat, hiria inguratzen eta babesten duena.

700 hektarea baino gehiagotan zehar oinez ibili, korrika egin edo pedalei eragin daiteke, baina, batez ere, naturarekin bat egiten da.

Hiri Ezkila honetan sei parke daude, hezegune eta tamaina desberdinetako basoek osatutako birika natural bat eratzen dutenak. Txorien eta faunaren behatokiak ere badaude, arnasa hartzera eta hiri paradisu honetaz bustitzera gonbidatzen dutenak.

Barruan bi txoko ezinbestekoak dira:

• Armentia basoa, bertako arteak ugaritasunez dituen gunea. Hiri erdigune eta Gasteizko Mendiak artean kokatua dago, udaberri garaiko erromesaldi tokia izanik.
• Salburuko hezeguneak. Hainbat urmaelz osatua dago, bidez bide konektatuta eta larre heze, makal eta haritz txiki batez inguratutako eremua da. Ataria da interpretazio zentroa.

• https://alavaturismo.eus/es/anillo-verde 

3. Entzia Mendilerroa

Probintziaren ipar-ekialdeko ertzean, Urbasa mendilerroaren apendize gisa, Entzia altxatzen da, Arabako Lautadara eta Aranako haranera malda handiak dituen ahizpa txikia. Kareharrizko erliebeak forma bitxiak sortu ditu, Arno eta Katarriko labirintoak bezala, txikienentzat liluragarriak diren ibilbide magikoekin.

Mendilerro honek harrapari, ugaztun eta anfibioentzako babeslekuak ditu. Udazkenean, urteak dituzten pagoak oihal gorriz eta horiz janzten dira.

Sarrera nagusia Opakuako Portutik egiten da, baina hainbat bide daude altxor natural eta prehistorikoetara eramaten dutenak. Adibidez, Legaireko zelaietan menhir, tumulu, dolmen eta Wiltshireko Stonehengeren antza duen 5.000 urte baino gehiagoko zirkulu megalitiko txiki bat aurki daitezke.

Igoroin arroila eta Zarpia ur-jauziak ere bisita ezinbestekoak dira.

• https://turismo.euskadi.eus/es/espacios-naturales/sierra-de-entzia/aa30-12375/es/ 
• https://www.arabakolautada.eus/fichas/43/255/Sierra-de-Entzia-laberinto-de-Arno-y-campas-de-Legaire 

4. Izki Parke Naturala

Ibiltarien eta bizikleta zaleen artean inkesta bat egingo balitz, hego-ekialdeko Arabako Izki Parke Naturalak boto asko jasoko lituzke, haritz, arte eta urkiz betetako baso trinkoak eta BTT ibilbideak eskaintzen baititu.

Birdwatching-aren (ornitologia turismoa) erreferentzia da eta erronka bat da bertan bizi diren piko txikia eta zazpi okil espezie aurkitzea.

Korres da parke interesgarri honen interpretazio zentroa, eta bertatik Izkiko arroilara eta Bujandara irits daiteke. Ibaiaren foz ikusgarria eta jolas gune bat familian gozatzeko gonbita dira. Bere inguruan, Laño, Faido eta Marquínezko eremita kobak, Arluzea arroilak eta Peñacerrada herri medievala ere bisita merezi dutenak dira.

• https://izkiparkea.eus/eu/ 

5. Guardia lakuak

Errioxa Arabarreko ardoaren hiriburuen artean, beste likido bat dago: ura. Lau aintzirak Guardia Babes Biotopoan kokatzen dira, balio geologiko eta biologikoko hezegune garrantzitsu bat. Natura 2000 Sarearen parte da eta Nazioarteko Garrantzi Hezegune gisa sailkatuta dago.

Bertan, katalogo baterako moduko hegaztiak aurki daitezke: ahate urdinak, foak, murgilariak, blakak eta zingira belatzak. Martinetak eta garza grisa eta inperialen kolonia bat ere badago, karrizaletan finkatua duela hamarkadak.

Prismatikoak eramanda, haien mugimenduak ikusi daitezke.

Ur orriak eta bideak mahastien itsasoaren artean eta Kantabria mendilerroaren begiradapean daude.

• https://alavaturismo.eus/es/complejo-lagunar-de-laguardia 

6. Barruko hondartzak Landa eta Garaio

Nork esan zuen Arabak ez duela hondartzarik? Barne itsaso hiruk Araba freskatzen dute, hondartza ideala ibilaldiak, arrantza, kirolak eta uda egunean bainua hartzeko. Arabako hondartzek bandera urdina dute, beren ur eta zerbitzuen kalitatea bermatzen dutena.

Landa hondartza, Gasteiztik 20 minutura, izen bereko parke probintzialean dago eta atseden eta bainu gune atsegina eskaintzen du, berdegune eta zuhaitzen artean, eta inguratzen duten mendi ikusgarrien bistarekin.

Ullibarri-Gamboa urtegiak beste bi barne hondartza gordetzen ditu Garaio parke probintzialean: Garaio Ipar eta Garaio Hego hondartzak. Hondartza hauek guztira 2.600 metroko barne litorala osatzen dute, itsas hondartza askok baino gehiago.

43 kilometroko ibilbide bat urtegi honen inguruan dabil eta oinez edo bizikletaz egiteko gonbita da. Bere pantailetan, kayak, ur eskia eta bela ere egiteko aukera dago. Ahaztu gabe prismatikoak: Mendixur Ornitologia Parkea etapa liluragarri bat da.

• https://alavaturismo.eus/es/playas-de-interior-y-embalses

7. Valderejoko Parke Naturala eta abentura Sobronen

Bederatzi ibilbide erakargarri zeharkatzen dute Arabako mendebaldean dagoen Valderejo Parke Naturala, malda handiko mendiek inguratutako haran zabal baten barruan. Purón ibaiaren arroila, leku honetako altxor paisajistikoa, zalantzarik gabe erakargarriena da.

Bere harkaitzetan kokatzen den fauna anitzen artean, Euskal Herriko sai arre kolonia handiena nabarmentzen da.

Lalastran dagoen Parketxea edo Parkearen Etxeak parke natural honek dituen ingurumen eta kultura balioei buruzko informazioa eskaintzen du; izan ere, 1992an Arabako lehen parke naturala izendatu zuten. Gainera, Turismo Kalitatearen Q-a duen lehen espazio babestua da.

Oso gertu (15 minutura autoz), abenturazaleek asebete egingo dituzte beren desioak Sobron espazio naturalean, non kayak, paddle surf, zaldiz ibilbideak, arkua jaurtiketa edo via ferratak bezalako abentura jarduera desberdinez gozatu daitekeen.

• https://valderejoparkea.eus/eu/

Gujuli edo Goiuri ur-jauzia Gujuli herrian dago Gorbeiako Parke Naturalaren ertzean, Arabako hiriburutik 30 bat kilometrora. Ur-jauzi hau Oiardo ibaira bat egiten duten Jaundi eta Basabe erreken urak osatzen dute, 100 metroko jauzia sortuz. Arabako garrantzitsu eta ikusgarrienetako bat.

Gojuli herrira Altubeko gailurretik Izarratik barrena Urduñako errepidea jarraituz irits daiteke. Bertara iritsita, aparkalekutik begiratokira 15 minutuko ibilaldi bat izango duzu itsaslabar kolosal honetaz gozatzeko.
 

Informazio gehiago Gorbeiako Parke Naturalean

Agurain eta inguruko herri historikoa

1256an Agurain herri zaharrean sortua, Erdi Aroko hiribildu honek hiru kale paraleloz osatutako hirigune historikoa du, bere harresia sendotzen duten bi gotorleku-elizak muturretan: Santa Maria iparraldean eta San Juan hegoaldean. Inguruko herrietan trikuharri pare bat daude eta bertatik bide batzuk ateratzen dira. Gainera, Opakua gertu dago Entzia-Iturrieta Parzoneria barruan. Aldaparik gabeko ibilbide sinple pare bat daude baina bide batean edo zelaian daude. Hauek Iturbaz presatik edo Legaire zelaietatik barrena ibilbidea izango litzateke.
 

Informazio gehiago Visit Lautadan

Informazio gehiago araba.eus-en

Berantevilla basabidea

Ayuda eta Zadorra ibaien ertzean, abelbide zahar honek ibilaldi erraz bat eskaintzen digu Araba eta Burgos arteko mugaraino. Ibilbide lineala da lurrezko eta hartxintxarrezko errepideetan zehar, 4,1 km-ko luzera, 8,2 km-ko joan-etorria.
 

Informazio gehiago Ibilbide Berdetan

Maroñoko urtegia

Maroñoko urtegia, izen bereko herrian kokatua, Aiarako udalerrikoa, Sierra Salvada mendilerroak babesten du, Arabako iparraldeko haran honen gainetik altxatzen den malda pikoz eta harkaitz bertikalez. Leku eder honek belardi berdez inguratutako gune zabal zabalak ditu.

3,4 km-ko ibilbide zirkularra dago, gehienbat laua, presa eta Maroño herriaren zati bat zeharkatzen duen urtegiaren inguruan, pista eta hartxintxarrezko bideak asfaltoarekin uztartuz.
 

Informazio gehiago Basque Mountains-en

Araba, bere paisaia naturalak, xarma eta historia duten herriak eta gastronomia ezagunak elkartzen dituen lurraldea, ihesaldi erromantikorako helmuga paregabea da. Naturaz eta kulturaz inguratutako eguneroko estresetik deskonektatzeko helmuga baten bila bazabiltza, Arabak bere txoko intimo eta erromantikoenekin harrituko zaitu. Mendietara begira dauden landetxeetatik, izarpeko afarietara eta mahastietako ibilaldietara, hemen dituzu zenbait ideia Euskal Herriko hegoaldean esperientzia erromantiko ahaztezin bat bizi dezazun.

1. Izarpeko gaua Aranako Haranean landa-etxe batean

Aranako Harana, Arabako Mendialdean kokatua, lasaitasuna eta naturarekin harreman zuzena bilatzen dutenentzat leku magikoa da. Gasteiztik kilometro gutxitara, baso eta mendiz inguratuta dauden landa-etxe txikiak aurkituko dituzu. Imajinatu goizean txorien kantua eta haizearen doinua entzutea, arratsaldean mendian ibilaldi bat egitea edo ibaiertzean paseatzea. Gauean, izarrak distira betean agertzen dira eta afaririk bereziena izan dezakezu kandelen argitan zure landa-ostatuko terrazan, zeru izartsua miresten duzun bitartean.

2. Esperientzia gastronomikoa Gasteizen

Jatekoa maite baduzu, Gasteizek esperientzia gastronomiko paregabea eskaintzen dizu. Jatetxeek dastatzeko menuak eskaintzen dituzte giro bero eta atseginean, afari erromantiko baterako aproposak. Hiriko alde zaharrean, euskal tradizioa eta ukitu modernoak uztartzen dituen sukaldaritza-eskaintza duten jatetxeak aurkituko dituzu. Afalostean, Erdi Aroko hiriko kale harriztatuetan paseatzea baino gauza hoberik ez dago.

3. Rioja Alavesako herrien xarma ezagutu

Rioja Alavesako mahastiak ihesaldi erromantikorako eszenatoki perfektua dira. Imajinatu udazkenean urrezko edo udaberrian berde koloreko mahastien artean ibiltzea, Espainiako ardogintza garrantzitsuenetako bat ezagutzen duzun bitartean. Eskualde honetako herri asko, hala nola, Guardia edo Bastida, ipuin bateko bazterrak dirudite, harri-lubetazko kaleekin eta familiako upeltegiekin, non ardo dastaketa pribatuak egin eta mahastiak bisitatu ahal izango dituzun. Paisai hauek lasaiak eta ederrak dira, eta bikotekidearekin eguna gozatzeko aproposak dira.

4. Aizkorri-Aratz Parke Naturalean erlaxatu

Mendia eta mendi-ibilaldiak maite dituzten bikoteentzat, Aizkorri-Aratz Parke Naturala ihesaldi erromantikorako leku aproposa da. Ibilbide ezberdinetako aukerak ditu, eta horien bidez mendiko, basoko eta zelaietako paisaia ikusgarriak deskubritu ahal izango dituzue elkarrekin. Ausartzen bazarete, Aizkorri mendira igotzea ibilbide enblematikoenetakoa da eta gailurretik panoramika ikusgarria ikusiko duzu. Argazki ahaztezina ateratzeko toki ezin hobea izango da bikotekidearekin.

5. Uribarri-Ganboako urtegitik paseoa

Uribarri-Ganboako urtegia, bere ur lasaiekin eta paisaia naturalarekin, bikotekidearekin ur ertzean egun erromantiko batez gozatzeko leku paregabea da. Urtegiaren inguruko ibilbide zirkularra egitea aukera paregabea da, ingurune ederraz gozatuz. Bi aukera nabarmentzen dira: 13 km-ko ibilbide bat Garaio eta Azua artean, familientzat aproposa, eta beste 45 km baino gehiagokoa, urtegi osoa inguratzen duena, erronka handiagoa nahi dutenentzat. Oinez egin daitekeen arren, jende gehienak bizikletaz egitea aukeratzen du, desnibel handirik ez dagoelako eta bidea erosoa delako. Gasteiz inguruan bizikletan ibiltzeko gune ezagun bat da.

6. Zuhaitzen hiria bisitatu: Gasteiz

Hirian bertan ihesaldi erromantikoa egin nahi baduzu, Gasteizek asko du eskaintzeko. Hiriko erdigunea, arkitektura erdi aroko eta modernoaren nahasketarekin, eskutik helduta ibiltzeko eta txoko xarmangarriak deskubritzeko aproposa da. Plan lasaia bilatzen baduzu, Florida Parkea paseatzeko leku bikaina da, edo Anillo Verde, hiri osoa inguratzen duten parke periurbanoen multzoa, non bizikletaz edo oinez paseatzea plan erromantiko zoragarria izan daitekeen.

Araba ihesaldi erromantikorako helmuga ezin hobea da, bere paisaia naturalen lasaitasuna, kultur aberastasuna eta gastronomia bikaina uztartzen baititu. Mahastien artean egun lasaia igaro nahi baduzu, landa-etxe batean izarpean gau bat pasa edo Gasteizen afari intimo bat egin, Arabak bikote bakoitzarentzako zerbait berezia du. Egin maletak, hartu zure maitearen eskua eta bizi ihesaldi erromantiko ahaztezina Euskal Herriko bazter magiko honetan!

Ibilbide hauen eta beste askoren xehetasun guztiak aurki ditzakezu www.alavaturismo.eus webgunean.

Plan hauek guztiak eta askoz gehiago www.alavaturismo.eus -en.

Aiara, Lautada, Mendialdea, Añana, Gorbeialdea eta Arabako Errioxa Arabako eskualdeak dira.

Alava Medieval programazio erakargarri bat eskaintzen du Araba erromanikoaren ondarea interesatzen zaien bisitarientzat. Salvatierra Turismo Bulegoak (945 30 29 31) gidatutako bisitak eskaintzen ditu Alaitza eta Gazeo herrietara.

Gomendio orokorrak Arabako ur-jauziak bisitatzeko:

• Oinetako onak eraman: Ur-jauzi horietako askok ibilaldiak behar dituzte lur irregularretan zehar, eta, beraz, funtsezkoa da oinetako egokiak eta erosoak eramatea.
• Berrikusi klima: Ur-jauziak bisitatzeko unerik onena euriteen ondoren edo udaberriko izotza urtzean izaten da, ur emaria handiagoa denean.
• Zaindu ingurua: Araba edertasun natural handiko eremua da, beraz, gogoratu bertako flora eta fauna errespetatzea eta zure hondakinak zurekin eramatea.
• Kontsultatu zailtasun-maila: Ibilbide batzuk zorrotzagoak izan daitezke, eta, beraz, esperientzia handiko mendi-ibilia ez bazara, ziurtatu ibilbidea zure mailara egokitzen dela.

Araba mirari naturalez betetako lekua da, eta ur-jauziak abenturazaleei eskaintzen dien altxorrik handienetako bat dira, zalantzarik gabe. Ibilaldi lasai baterako edo ibilaldi desafiatzaileago baterako tokiren bat bilatzen baduzu ere, Arabako ur-jauziek ez dizute huts egingo. Ausartu horiek aurkitzen!

Gorbeiako Parke Naturalari buruzko informazio gehiago hemen aurki daiteke.

Landa-turismoko jarduerak

Arabako landa-turismoak praktika jasangarriak sustatzen ditu, ingurumena kontserbatzearen eta tokiko produktuak sustatzearen aldeko apustua egiten duten ostatuen eskaintzaren bidez. Landa-ostatu horietako askok energia berriztagarriak, birziklatzeko praktikak eta hurbileko elikagaien hornidura erabiltzen dituzte. Hainbat jardueratan parte hartzea, hala nola frutak biltzea, baserrietara bisitak egitea edo produktu tipikoak egitea, modu bikaina da lurrarekin konektatzeko eta tokiko nekazariei laguntzeko, landa garapen jasangarria sustatzeko.

Ekoturismoko esperientziak

Arabako ekoturismoko proiektu esanguratsuenetako bat Añanako Gatz Harana da, historia eta ingurumenaren kontserbazioa uztartzen dituen paisaia natural eta kultural paregabea. Gune hau ezaguna da milaka urteko tekniken bidez egindako artisau-gatzaren ekoizpenagatik. Gainera, haranak ibilbide gidatuak eskaintzen ditu, bisitariei gatzaren ekoizpenaren jasangarritasuna eta ondare horrek ingurune naturalean duen garrantzia erakusteko. Esperientzia horrek antzinako tradizio bat ezagutzeko aukera emateaz gain, ekoturismoak baliabide naturalen kontserbazioan nola lagun dezakeen ulertzeko aukera ematen du.

Añanako Gatz Haranari buruzko informazio gehiago nahi izanez gero, bisitatu hemen.

Tokiko gastronomia jasangarria

Arabako gastronomiak ere bat egiten du iraunkortasun-printzipioekin. Probintziako jatetxe askok tokiko eta sasoiko produktuekin lan egiteko konpromisoa hartu dute, eskualdeko nekazari eta ekoizleei lagunduz. Praktika horrek, osagai freskoak eta kalitatezkoak bermatzeaz gain, elikagaien garraioari lotutako karbono aztarna murrizten ere laguntzen du. Produktu freskoekin eta hurbilekoekin egindako plater tipikoekin gozatzea Arabako kulturan murgiltzeko modu goxoa da, jasangarritasunari laguntzen diozun bitartean.

Arabako gastronomia jasangarriari buruz gehiago aurki daiteke hemen.

Ekitaldi eta Jarduera Eko-Lagunkoiak

Urtean zehar, Arabak jasangarritasuna eta ingurumenarekiko errespetua sustatzen duten hainbat ekitaldi antolatzen ditu. Produktu ekologikoen azoketatik hasi eta birziklatzeari eta kontserbazioari buruzko tailerretaraino, ekitaldi hauek aukera ezin hobea dira komunitatean ikasteko eta parte hartzeko.

Turismo jasangarria ardatz hartuta, Arabak bere natura ikusgarriaz eta kultura aberatsaz gozatzera gonbidatzen ditu bisitariak, etorkizuna arriskuan jarri gabe. Mendi-ibiliak esploratuz, ekoturismoko ekimenetan parte hartuz edo bertako gastronomia goxoa dastatuz, ekintza bakoitzak probintzia paregabe honetako natura- eta kultura-ondarea babestu eta zaintzeko balio du. Ezagutu Araba modu kontzientean eta lagundu haren jasangarritasunari, haren mirari guztiez gozatzen duzun bitartean.

Natura-gune bakarra

Parkeak paisaia ikusgarriak margotzen ditu eta ingurune lasai eta baketsu bat eskaintzen du. Bisitariei eguneroko errutinatik deskonektatzeko aukera ematen die bide eta behatoki sare baten bidez, hasiberriek zein adituek hegaztien edertasunaz modu eroso eta eskuragarrian gozatzeko. Ibilian, Mendixurren bizi den fauna aberatsa aurkitzeak harrituko zaitu: ahateak eta lertxunak, harrapari espezie desberdinak eta paseriformeak, besteak beste.

Autogidatutako ibilbideak eta bisita gidatuak

Mendixur Hegazti Parke Ornitologikoa esploratzeko modurik onenetako bat bere ibilbide autogidatuen bidez da. Mapa eta prismatikoekin hornituta, gune natural honen barruan zure erritmoan murgil zaitezke, behatoki desberdinetan geldituz bertako hegaztien fauna miresteko. Hala ere, hegaztiei eta ekosistemari buruzko zure ezagutza sakondu nahi baduzu, gomendagarria da parkean eskaintzen diren bisita gidatu interpretatiboetan parte hartzea. Bisita horiek, adituek zuzendutakoak, Mendixurren bizi diren espezieei eta egiten ari diren kontserbazio-ahaleinei buruzko informazio baliotsua emango dizute.

Migrazioaren magia

Mendixur bisitatzeko unerik magikoenak, zalantzarik gabe, migrazio-garaian dira. Udaberrian, hegaztiek beren neguko helmugatik itzultzen direla ikusiko duzu, airea haien kantuez betez eta ikusmen-ikuskizun bat sortuz. Bestalde, udazkenean, hegazti migratzaile askok atseden hartzen dute parkean hegoalderantz jarraitu aurretik. Garai hauek aukera paregabea eskaintzen dute toki berean espezie anitz behatzeko, eta bisita bakoitza esperientzia desberdin bihurtzen dute.

Ondorioa

Mendixur Hegazti Parke Ornitologikoa hegaztien behaketaz gozatzeko eta naturarekin konektatzeko leku apartekoa da. Bere ibilbide eta bisita gidatu eskaintza zabalarekin, natura-gune honek bisitari guztien beharretara egokitzen da, esperientzia aberasgarri eta hezigarria eskainiz. Vitoria-Gasteizen edo inguruan bazaude, ez galdu Mendixur bisitatzeko aukera eta bertako hegazti-faunaren edertasunak liluratzen uzteko. Esperientzia paregabe hau bizitzera gonbidatzen zaitugu!

3. Museo interaktiboak: Kartak, zeramika eta ura

Hotz edo euritsu diren egunetarako, Arabak eskaintza kultural paregabea du, haur zein helduak liluratuko dituena. Gabonetako oporraldian, eskualdeko museoak espazio interaktibo eta hezigarri bihurtzen dira, familian gozatzeko aukera bikaina eskainiz.

Vitoria-Gasteizko Fournier Karta Museoak historiaren bidaia bat eskaintzen du XV. mendetik gaur egunera arte, munduko bildumarik garrantzitsuenetako batekin. Beste bisita ezinbesteko bat Eloxuko Euskal Zeramika Museoa da, non euskal zeramikaren prozesu artisaua zuzenean ikus dezakezun natur ingurune paregabean. Azkenik, Sobrongo Uraren Museoa aukera hezigarri eta dibertigarria da, uraren erabilera arduratsuaz kontzientziatzeko simulazioak eta jarduerak dituena, haur jakinminekin dituzten familientzat bisita ezin hobea.

4. Natura eta mendizaletasuna: Gabonetako abenturak

Gabon aktiboagoak eta naturaz inguratuta bilatzen dituztenentzat, Arabak neguko paisaia zoragarriak eskaintzen ditu, ipuinetatik ateratakoak diruditenak. Gorbeiako Parke Naturala, Euskal Herriko handiena, familian mendizaletasuna praktikatzeko aproposa da. Baso sorginduak eta elurrez estalitako paisaiek giro magikoa sortzen dute urte garai honetan. Gainera, ibilbide asko haurrentzat ere irisgarriak dira, eta horrek mendizaletasuna esperientzia dibertigarri eta aberasgarria bihurtzen du denontzat.

Beste aukera ikusgarri bat Nerbioiko ur-jauzia da, Iberiar Penintsulako altuena, 270 metroko altuerarekin. Gabonak bisitatzeko unerik onenetako bat dira, desizozte garaian edo eurite handien ondoren ur-jauziaren emaria bere mailarik gorenera iristen denean. Ur-jauzira eramaten duen ibilbidea erraza da eta familia osoarentzat egokia, hitzik gabe utziko zaituzten ikuspegi ikusgarriak eskainiz.

5. Gabonetako ekitaldiak eta tradizioak

Arabako Gabonak ez dira aire libreko jarduerekin eta kulturarekin bakarrik ospatzen, tokiko tradizioekin ere bai, jai hauei ukitu berezia ematen dietenak. Arabako herri askotan, ekitaldi tradizionalak ospatzen dira, musika-emanaldiak, jaiotza biziak eta Errege Magoen kabalgatak barne, kaleak alaitasunez eta entusiasmoz betetzen dituztenak, bereziki txikienentzat.

Nabarmenenen artean, Olentzeroren Eguna, abenduaren 24a, Euskal Herriko tradizio maiteenetako bat da. Mendi ingurutik jaisten den ikazkina, haurrei opariak ekartzen dizkiena, Euskal Herriko Aita Noelen baliokidea da. Vitoria-Gasteizen eta Arabako beste udalerri batzuetan, kaleak desfilez eta ekintzez betetzen dira bere etorrera ospatzeko.

Kultura, natura eta Gabonetako tradizioen konbinazio bereziarekin, Araba magiaz betetako familia-oporretarako helmuga ezin hobea bihurtzen da. Vitoria-Gasteizen izotzezko txirristan irristatuz, Gabonetako azoketan zehar ibiliz, museo interaktiboak esploratuz edo neguko paisaia ikusgarriak deskubrituz, probintzia honen bazter bakoitzak zerbait berezia eskaintzen du Gabonetan gozatzeko.

Araba ahozko tradizioz betetako probintzia aberatsa da, belaunaldiz belaunaldi transmititu direnak. Arabako kondaira eta ipuinak eskualdearen nortasun kulturala islatzen dute, bertako biztanleak beren historia eta erroekin konektatuz. Jarraian, Arabako kondaira enblematikoenetako batzuk aztertuko ditugu.

Estibalizko Andre Mariaren kondaira

Ezagunenetako bat Estibalizko Andre Mariarena da, Arabako zaindaria. Kondairak dioenez, artzain batek Andre Mariaren irudia aurkitu zuen inguruko baso batean, eta elizara eraman zuenean, irudia desagertu eta berriro agertu zen toki berean. Gertakari hau mirari gisa hartu zuten, eta komunitateak santutegi bat eraikitzea erabaki zuen haren omenez. Estibalizko Santutegia, ingurune natural ikusgarri batean kokatua, erromesaldi gune garrantzitsua da askorentzat.

Quejanako Jauregiko kondaira

Aiarako eskualdean kokatuta dagoen Quejanako Monumentu Multzoa maitasuna eta tragedia uztartzen dituzten istorioez inguratuta dago. Kondairaren arabera, noble gazte bat dorre batean giltzaperatu zuen bere aitak, gaztearen plebeio batekin zuen harremana onartzen ez baitzuen. Esaten da gaztearen espiritua gazteluaren inguruan dabilela oraindik, eta bere oihua entzuten dela gau isilak direnean. Kondaira tragiko honek bisitari asko erakarri ditu, bere hormen artean ezkutatuta dauden istorioak esploratzeko gogoz.

San Prudentzioaren kondaira

San Prudentzio, Arabako zaindaria, tokiko kulturaren erdigunean dagoen pertsonaia da. Kondairak dioenez, ermitau bezala mendietan bizi zela, San Prudentziok ikuspen jainkotiar bat izan zuen, eta horrek monasterio bat sortzera eraman zuen. Bere heriotzaren ostean, herritarren debozioa hazi egin zen, eta lurraldea kalamitate askotatik babesteko erregutzen zioten. San Prudentzioren jaia, apirilaren 28an ospatzen dena, Arabako egutegiaren unerik garrantzitsuenetako bat da, Armentiako Basilikan erromeria eta ospakizunekin, haren jatorrizko lekuan.

Naturako iratxoak

Arabako basoetan, bereziki Gorbeiako Parke Naturalean, iratxo edo "lamiak" izenez ezagutzen diren izaki gainnaturalen sinesmena dago. Hauek natura zaintzen dute eta bidaiariei laguntzen diete galdu direnean. Izaki hauek, askotan inguruko zaindari gisa irudikatuak, Arabako biztanleek naturarekin duten lotura islatzen dute. Kondaira hauek ere naturguneak errespetatu eta zaintzeko nahiaren adierazle dira, eguneroko bizitzaren parte direlako probintzian.

La Lezeko kobazuloaren kondaira

Altzania mendigunean, Araia inguruan, kokatutako La Lezeko kobazuloa ezaguna da bere formazio geologiko ikusgarriaz ez ezik, inguruko kondairez ere. Tokiko istorioen arabera, garai batean suge erraldoi edo Herensuge izeneko dragoi baten bizilekua izan zen. Esaten denez, izaki honek inguruko biztanleak beldurtzen zituen, harik eta gerlari ausart batek garaitu eta eskualdea haren mehatxutik askatu zuen arte. Gaur egun, kobazuloa abenturazko helmuga ezaguna da, baina bere kondaira bizirik dirau bertakoen oroimenean.

Arabako kondaira eta ipuin hauek tokiko kulturaren parte garrantzitsu dira, eta bisitariei eskualdearen historia eta tradizioekin konektatzeko aukera ematen diete. Istorio hauekin lotutako lekuak bisitatuz, Arabako ondare kulturalaren aberastasuna gehiago estimatzeko aukera izango duzu.

Artium Museo Zentroa

Vitoria-Gasteizen kokatuta, Artium Museo Zentroa da Arabako eta Euskadiko arte garaikidearen erreferentziazko museoa. 2002an inauguratu zenetik, Euskal Herriko eta Espainiako arte garaikidearen bilduma garrantzitsuenetako bat du, XX. mendearen bigarren erditik gaur egunera arteko 3.000 obra baino gehiagorekin. Bere helburua arte garaikidearen difusioa eta azterketa sustatzea da, beti bilakaeran dagoen espazio dinamiko bat eskainiz.

Artiumek erakusketa iraunkor eta aldi baterakoak eskaintzeaz gain, diziplina anitzeko ikuspegi bat ere lantzen du, hezkuntza eta herritarren parte-hartzea integratuz. Museoak jarduera hezigarriak, bisita gidatuak eta tailerrak antolatzen ditu, bisitariei artea ikuspegi kritiko eta parte-hartzaile batetik esploratzera gonbidatuz.

Bere arkitektura modernoa, lurpekoa eta airekoa uztartzen dituen diseinuarekin, bere programazioaren berrikuntza eta sormena islatzen du. Artium Museo Zentroa Arabara bisitatzen duen arte garaikidearen edozein zalerentzat ezinbesteko erreferente bihurtu da, eta artea, pentsamendua eta komunitatea uztartzen diren kultur topagune bat da.

Montehermoso Kulturunea

Zentro dinamiko honek arte garaikidearen erakusketa eta jarduera kultural eta hezitzaileak uztartzen ditu. Bertan, erakusketa aldi baterakoak, tailerrak eta hitzaldiak antolatzen dira, eta horrek zentroa artistak, kritikoak eta publiko orokorraren topagune bilakatzen du. Arabako arte garaikidearen erreferente nagusietako bat da zentro hau.

Montehermoso Arte Garaikidearen Zentroko jarduerei buruzko informazio gehiago hemen dago eskuragarri.

Arte-galeriak

Araban hainbat arte-galeri daude, artista garaikideentzako plataforma gisa balio dutenak, eta arte eszenarik garaikideena erakusteko leihoa eskaintzen dutenak. Probintziako galeria nabarmenenetako batzuk hauek dira:

Zuloa Espazioa

Vitoria-Gasteizko alde zaharrean kokatua, Zuloa Espazioa arte garaikidearen aldeko apustua egiten duen galeria da, tokiko sormena sustatuz. Bertako artisten erakusketak antolatzeaz gain, kultura-jarduerak ere antolatzen dituzte, hala nola liburu aurkezpenak eta arte eztabaidak, Arabako eszena kultural dinamiko baten parte bilakatuz.

Zuloa Espazioari buruzko informazio gehiago hemen.

Apellaniz Galeria

Vitoria-Gasteizen ibilbide luzeko galeria hau arte garaikidearekiko konpromisoagatik ezaguna da, artista hasiberri eta finkatuei laguntza eskainiz. Galeria honek erakusketa anitzengatik nabarmentzen da, eta arte garaikideak bere adierazpen guztietan errekonozimendu espazioa aurkitzen duen leku gisa ezagutzen da.

Apellaniz Galeriari buruzko gehiago jakin nahi baduzu, informazioa hemen.

Galeria hauek eta beste arte-ekimen batzuek aukera ematen diete bisitariei eta bertakoei arte garaikidearen eskaintza askotarikoaz gozatzeko eta kultur komunitatearen parte izateko.

Proiektuak eta ekitaldiak

Urtean zehar, Araban hainbat kultura-ekitaldi egiten dira arte garaikidea ospatzeko. Horien artean nabarmentzen da Vitoria-Gasteizko Arte Garaikidearen Bienala, hainbat diziplinatako artistak biltzen dituen ekitaldia, ideiak erakusteko eta trukatzeko plataforma eskainiz. Gainera, Vitoria-Gasteizko Gau Zurian, arteak eta kulturak kaleak hartzen dituzte, eta arte espazioak doan irekitzen dira publikoarentzat, hiriko bizitza kulturalean herritarren parte-hartzea sustatuz.

Arabako arte garaikidea esploratzea eskualdeko sormen eta kultura-aniztasunean murgiltzeko modu bikaina da. Museo eta kultur zentro erreferenteetatik galeria berri eta sortu berrietaraino, arte zaleentzako aukera ugari daude. Ez galdu Arabako talentu artistikoa deskubritzeko aukera eta zure esperientzia arte garaikidearen eskaintzarik bizienarekin aberasteko!

1. Arabako Eskola Baserrira bisita

Eskola Baserria haurrentzat hezkuntza-gunea da, non animalien zaintzari eta nekazaritzari buruz ikas dezaketen. Jardueren artean daude animaliei jaten ematea, poni-ibilaldiak eta eskulan tailerrak.

Zergatik bisitatu?

Dibertigarria eta hezigarria den esperientzia da, haurrak naturarekin konektatzea eta landa-munduari buruz ikastea ahalbidetzen duena. Gainera, ingurumenarekiko eta animaliekiko errespetua sustatzen duen jarduera bat da.

2. Gorbeiako Parke Naturala

Gorbeiako Parke Naturala aire zabaleko jarduerak egiteko leku aproposa da. Maila ezberdinetara egokitutako ibilbideekin, familia osoak natura esploratzeko aukera ezin hobea du.

Gomendatutako jarduerak

• Ibilbideak: Maila desberdinetako ibilbideak daude, tartean oso errazak ere bai, haurrak dituzten familientzat aproposak.
• Faunaren behaketa: Pazientzia apur batekin oreinak, hegaztiak eta beste animalia batzuk ikusi ahal izango dituzue beren habitat naturalean. Ez ahaztu prismatikoak!

3. Arabako Zientzia Naturalen Museoa

Vitoria-Gasteizko erdigunean kokatua, Arabako Zientzia Naturalen Museoa familian bisitatzeko leku ezin hobea da. Bertako erakusketa interaktiboen bidez, haurrek eskualdeko ekosistemei eta biodibertsitateari buruz ikasiko dute modu dibertigarri eta hezigarrian.

Zergatik bisitatu?

Museoak haurrei zuzendutako jarduerak eta tailerrak eskaintzen ditu, beraz, familian arratsalde hezigarria pasatzeko leku ezin hobea da. Informazio gehiago Arabako Turismoaren webgunean.

4. Zadorrako bide berdean bizikleta txangoak

Zadorrako bide berdea Zadorra ibaiaren ibilbidea jarraitzen duen bizikleta ibilbidea da. Erraza eta segurua da, familian egiteko aproposa.

Zergatik aukeratu jarduera hau?

Ariketa egiteko eta paisaiaz gozatzeko modu dibertigarria da, eta bidean flora eta fauna behatzeko geldialdiak egin daitezke.

5. Sukaldaritza tailerrak familian

Familian sukaldatzea esperientzia ahaztezina izan daiteke, eta Araban jatetxe askok eta kultur zentroek tailerrak eskaintzen dituzte txikiek eskualdeko plater tipikoak prestatzen ikas dezaten.

Zergatik parte hartu?

Sormena eta talde-lana sustatzeaz gain, haurrek gozamena izango dute beren platerak sortzen, eta, noski, gero dastatzen!

6. Abentura parkeak naturan

Arabako hainbat udalerritan abentura-parkeak aurki daitezke, eta familiek aire zabaleko jarduerak egin ditzakete, hala nola tirolinak, eskalada eta zuhaitzen bidezko ibilbideak. Sobron Aventura eta Hontza Extreme dira horietako batzuk.

Zergatik bisitatu?

Aire librean dibertitzeko modu bikaina dira, haurren konfiantza eta trebetasun motorrak garatzen lagunduz. Gainera, ingurune naturalak jarduera bakoitza are zirraragarriagoa bihurtzen du.

Ondorioa

Araba, zalantzarik gabe, familian bizitzeko esperientzia ugari eskaintzen dituen helmuga da, dibertsioa, ikaskuntza eta ingurune naturalean gozatzea uztartuz. Gorbeiako Parke Naturala esploratzen, Arabako Zientzia Naturalen Museoan fauna eta flora ikasten edo familian sukaldatzen, jarduera bakoitza familia-loturak indartzeko eta oroitzapen ahaztezinak sortzeko aukera bat da. Ez izan zalantzarik jarduera hauetakoren bat zure egitarauan gehitzeko eta Arabak eskaintzen duen guztia ezagutzeko. Familia-abentura zain duzu!

Oraindik Arabako hondartzak ezagutzen ez badituzu, irakurtzen jarraitzea eta bainujantzia, kanoa edo bizikleta prestatzea gomendatzen dizugu, gure probintzia baita Euskadin hondartzara joateak ez duela zertan itsasora hurbiltzearen sinonimo izan.

Entzuten duzun bezala! Planak maite badituzu eta ondo pasatzen baduzu, baina barnealdeko paisaia berde eta basotsuez ere gozatzen baduzu, Araban dena aldi berean izan dezakezu.

Izan ere, Araban barrualdeko hiru hondartza daude, hondartza kontinentalak ere deituak, ur gezakoak, eta guztiek bandera urdina dute 2016tik.

Garaio eta Landa Parke Probintzialetan daude, Uribarri Ganboako urtegiaren inguruan. Ezin hobeak dira bainatzeko, eguzkia hartzeko eta uretako kirolak praktikatzeko ez ezik, mendi-ibiliak edo bizikleta-ibilbideak maite dituztenentzat ere.

Beren xarma naturalaz eta beren uren garbiketaz gain, hondartza hauek sarbide errazekoak dira eta segurtasunez eta erosotasunez gozatzeko beharrezko zerbitzu guztiak dituzte: udako denboraldiko sorosleak, komunak, turismo bulegoa, etab.

Hori guztia ondo baderitzozu, Arabako barnealdeko hondartza horietako bakoitza nolakoa den eta nola irits zaitezkeen azalduko dizugu jarraian.

Garaioko bi hondartzak: Hegoaldea eta Iparraldea

Arabako lehen bi hondartzak Garaioko Parke Probintzialean daude. Honako hauek dira:
 

• Moskurio hondartza edo Garaio iparraldea, Barrundia udalerrian.
• Salurriaga hondartza edo Garaio hegoaldea, Burgeluko udalerrian.

Garaioko parkeak penintsula txiki bat osatzen du, eta Uribarri Ganboako urtegian sartzen da. Zuhaitzez eta aisialdirako gunez betetako eremua da, eta aparkatzeko gunea (eguneko gune bat eta 24 orduz irekita dagoen beste bat), sorosle-zerbitzua, dutxak eta desgaitasuna duten pertsonentzako bainu-plataforma bat ditu.

Lehen esan dugun bezala, bulego batean inguruari buruzko informazioa eskaintzen da, baita urtegiaren inguruan dauden ibilbideak eta, oro har, aisialdirako dauden aukera guztiak ere.

Hego eta Ipar Garaioko hondartzek 2.600 metroko luzera dute guztira, eta inguruaren edertasunak eta bertako uren garbitasunak helmuga oso ezagun bihurtu dituzte.

Nola iritsi Garaioko Parke Probintzialera Gasteiztik?
 

• Garraio publikoan: Arababuseko 4. linea, astean zehar egunero joateko bi zerbitzurekin, asteburuetan joateko eguneroko zerbitzuarekin eta aste osoan bueltako eguneroko zerbitzuarekin. Kontsulta ezazu geldialdiei eta ordutegiei buruzko informazioa Arababusen webgunean.
• Autoz: N-104 errepidea Ventas del Patioraino eta Garaio irteera. 25 minutu inguru dira, gutxi gorabehera.

Landa hondartza

Arabako hirugarren hondartza Landa da, izen bereko Parke Probintzialean kokatua. Uribarri Ganboako urtegiaren ipar-mendebaldean dago, eta 500 metro luze eta 500 Ha inguru ditu.

Urtegiko beste hondartzetan bezala, Landakoak era guztietako zerbitzuak ditu: bainu publikoak, dutxak, iturriak, aparkalekua, sorosleak, paperontziak, etab.

Aipatzekoa da, gainera, oso gertu Mendixur Parke Ornitologikoa dagoela, hegaztiak behatzen dituzten zaletuek nahitaez bisitatu behar dutena.

Nola iritsi Gasteizko Landa Parke Probintzialera?
 

• Garraio publikoan: Lurraldebuseko autobusa Eibarrera, egunero sei irteera eta beste hainbeste itzuli Gasteiztik astelehenetik ostiralera. Lurraldebusen webgunean geltokiei eta ordutegiei buruzko informazioa kontsultatu.
• Autoz: N-240 errepidea Legutioraino eta 13. irteera Landarako noranzkoan. 25 minutu inguru dira.

Zer esan nahi du Arabako hondartzek bandera urdina dutela?

Arabako hondartzetako erakargarritasun handienetako bat da, ikusi dugunez, hirurek bandera urdina dutela.

Bereizgarri horrek hori lortzen duten hondartzen kalitatea ziurtatzen du, eta, zehazki, lau alderdiri egiten die erreferentzia:
 

• Inguruneko ingurumen-informazioa eta -hezkuntza.
• Uraren kalitatea eta garbitasuna.
• Ingurumen-kudeaketa ona.
• Segurtasuna eta zerbitzu egokiak.

Espainia osoan, 638 hondartzak dute bandera urdina, eta, horren ondorioz, Arabako hareatzak multzo hautatuan daude, eta, ikus dezakegunez, kalitatearen, garbitasunaren eta ingurune zainduaren arabera bereizten dira.

Azken batean, Arabako hondartzak helmuga ezin hobeak dira publiko guztientzat, eta, bereziki, probintziaren bihotzean udako eta uretako planak egiteko iturri amaigabea. Anima zaitez gozatzen!

K.a. 2500. urtearen inguruan eraikitako hilobi-monumentua da, Agurainetik gertu. 1831. urtean aurkitu zen eta indusketan geziak eta giza hezurrak aurkitu ziren.

Euskadin hobekien kontserbatutako megalitoetako bat da, eta, gainera, edertasun handiko leku batean dago. Estalkia eusten duten kareharrizko 6 lauza handi ditu, 2 metro eta erdi baino gehiagoko altuera duen egitura osatuz.

Kondairak dioenez, antzinako euskal sorginek beren botere magikoak erabili zituzten harri handi horiek airean altxatu eta monumentu megalitiko hau eraikitzeko.

Layazako trikuharria

Layazako trikuharria Laguardiako udalerrian dago.

Monumentua tokiko hareharriz eraikita dago. Harri uniformedun tumulu irregular batez, zazpi ortostatoz osatutako ganbera batez eta hiru metro luze duten sei lauzadun korridore batez osatuta dago. Haren inguruan hezur zatiak berreskuratu ziren, 8 falange eta 38 hortz-zati.

Sorginaren Txabolako trikuharria

Elvillar herrian dago, Arabako Errioxan. Euskadiko garrantzitsuenetako bat da, eta, segur aski, handiena eta hoberen kontserbatuta dagoena. 1935. urtean aurkitu zen, eta ikerketa ugari egin dira eraikin horretan. Ikerketa horietan, giza hondakinak eta Kalkolitoan eta Brontze Aroan garatutako hainbat tresna aurkitu ziren.

Jaien bezperan, akelarre bat egiten da trikuharriaren inguruan, eta sorginak eta aker bat agertzen dira.

San Martin trikuharria

1956an aurkitu zuten eta Laguardiatik oso gertu dago. 16 metroko diametroa eta 4 metroko altuera duen tumulua da, hareharri lokalez egina. Erdian, trikuharriaren hilobiaren alboetako sei lauza daude. Nazio mailan eragin handia izan zuen; izan ere, trikuharrien barruan egiten zen ehorzketa errituala gorpua ganberako eremuan uztean zetzan, ostilamendu batekin batera.

Aizkomendiko trikuharria

Eguilazen dago eta Araban aurkitutako lehen trikuharria izan zen. Iberiar Penintsulan identifikatutako lehena ere.

Monumentua kareharrizko sei harri handik eta forma bertikalean jarritako hareharrizko beste batek osatzen dute, koroa duten beste lauza handi batekin batera. "Hilobi" honetan 300 gorpuren hondakinak aurkitu ziren, ondo kontserbatuak eta denak gizonenak.

Datu interesgarri gisa, hondakinekin batera, Napoleonen soldadu baten jantzi baten botoiak agertu ziren.

Sotilloko trikuharria

Samaniego eta Laguardia artean, Arabako Errioxako iragan megalitikoko eraikin esanguratsuenetako bat aurki dezakegu.

Harvardeko Unibertsitateak egindako DNA ikerketen arabera, hemen lurperatutako pertsonetako batek Yamna herriaren haplotaldea zuen (jatorriz Kaspiar edo Kaukasoko eskualdekoa). Informazio oso baliotsua izan zen, herri erdi nomada horren ondorengoak iritsi eta gure lurraldean bizi izan zirela baieztatu zuelako.

Ganbera, 3 metroko diametroa duen esparru ia zirkular bat osatzen duten 9 lauzaz osatuta dago. Baina harlauza guztiak falta zaizkio.

Gorbeialdeko Koadrila Arabako probintziaren iparraldean dago, eta Aramaio, Arratzua-Ubarrundia, Legutio, Urkabustaiz, Zigoitia eta Zuia udalerriak hartzen ditu. Bere erakargarritasun nagusia Gorbeiako Parke Naturala da, Bizkaiko probintziarekin partekatzen duena. Mendi, bailara eta ibaietako gunea da, aire zabaleko jarduerak egiteko eta landa turismorako egokia. Bere interesguneen artean, Urrezko Andre Mariaren Santutegia, Landa parke probintzialeko barnealdeko hondartzak, Gujuliko ur-jauzia eta Gorbeiako Parke Naturaleko Interpretazio Zentroa aurki ditzakezu.

ARABAKO LAUTADA: HIRIBURUA ETA INGURUNEA

Arabako Lautadako Koadrilla Arabako probintziaren mendebaldean dago, eta udalerri hauek hartzen ditu: Agurain, Dulantzi, Asparrena, Barrundia, Burgelu, Iruraiz-Gauna, Donemiliaga eta Zalduondo. Kontraste gunea da, nekazaritza eta abeltzaintza nagusi direla, eta lautada handiak eta inguruko mendiak konbinatzen ditu Aizkorri-Aratz Parke Naturalarekin eta Entzia mendilerroarekin.

Leku ezin hobea da turismo aktiboa praktikatzeko, besteak beste, mendi-ibiliak, zaldi ibilaldiak eta ur-jarduerak eginez Garaioko hondartzetan. Ondare kultural eta historiko handia ere badu, eta, besteak beste, Sorginetxe edo Aizkomendiko trikuharriak, San Adriango tunela edo Aguraingo Hirigune Historikoa nabarmentzen dira. Ezin zarete Arabako Lautadatik joan gaztandegiak bisitatu eta Idiazabal gazta probatu gabe.

ARABAKO ERRIOXA: ARDOAREN PARADISUA

Guardia-Arabako Errioxako Koadrilla Arabako hegoaldean dago, eta Guardia, Bastida edo Eltziego bezalako udalerriak hartzen ditu. Ezaguna da kalitatezko ardoa ekoizten duen eremu nagusietako bat delako, bere muino eta ibarretan hedatzen diren mahastiekin. Enoturismoaz gain, koadrilak ondare historiko eta kultural aberatsa ere badu, hala nola Guardiako Monumentu Multzoa, San Andres Eliza, Villa Lucía Ardoaren Zentro Tematikoa, Trikuharriak, La Hoya aztarnategia eta Marques de Riscal edo Ysios upategiak.

Arabako Errioxako Ardoaren Ibilbideak, erakundeak eta sektore pribatua biltzen dituen elkartea, ardoaren munduarekin lotutako hainbat jarduera eta esperientzia eskaintzen ditu, hala nola upeltegietara bisitak, dastatzeak, ikastaroak eta ekitaldiak.

AIARA: TRADIZIOA ETA INDUSTRIA

Aiaraldeko Koadrilla Arabako ipar-mendebaldean dago, eta Laudio, Amurrio, Artziniega, Okondo eta Aiara udalerriak hartzen ditu. Hemen natura eta herrien bizitza oso lotuta daude. Oinez, minutu gutxietan, herriko dendetan egotetik naturaren erdian ibilbide bat egitera pasa zaitezke.

Tradizio industriala du, bereziki makineriaren, metalezko produktuen eta beiraren fabrikazioan, eta paisaia bereziak ere baditu, hala nola Gorobel mendilerroa eta Nerbioi ibaiaren jauzia. Bere kultur erakargarritasunen artean, Arteako Andre Mariaren Santutegia, Artziniegako Museo Etnografikoa eta Kexaako Multzo Historikoa nabarmentzen dira.

AÑANA: GATZA ETA MENDIA

Añanako Koadrilla Arabako mendebaldeko muturrean dago, eta Añana, Gaubea eta Zanbrana udalerriak hartzen ditu. Bere paisaia menditsuagatik, haranengatik eta bere historia aberatsagatik ezaguna da, Gesaltza Añanako multzoa barne, Europako gatzaga multzo garrantzitsuenetako bat da. Bere interesguneen artean, Sobrongo burdinbideak, Angostoko monasterioa, Portilla eta Ocioko gazteluak eta Valderejoko Parke Naturala daude. Gastronomian ere nabarmentzen da, bertako produktuekin: gazta, eztia, ardoa, perretxikoak eta amuarrainak.

ARABAKO MENDIALDEA: MENDIA ETA ONDAREA

Kanpezu-Arabako Mendialdeko Koadrilla Arabako hego-ekialdean dago, eta honako udalerri hauek hartzen ditu: Kanpezu, Arraia-Maeztu, Bernedo, Urizaharra, Harana eta Lagran. Eremu honetan paisaia menditsua eta naturguneak daude, hala nola Izkiko Parke Naturala, Interpretazio Zentroa eta Urturiko Golf Zelaia dituena.

Era berean, koadrilak kultura eta ondare aberastasuna du, esaterako Antoñanako Multzo Historikoa, Kodesko Andre Mariaren Santutegia eta Pipaongo Museo Etnografikoa.

Ezin dituzu galdu, halaber, eskaintzen dituen turismo aktiboko aukerak, hala nola Izki Montaña Alavesa BTT Zentroa, Euskal Herriko Trenbidearen Bide Berdea edo mendi-ibiliak.

GASTEIZ

Gasteizko Koadrilla Gasteizko Koadrila Arabako probintzia osatzen duten zazpi eskualdeetako bat da. Bere lurraldea Gasteizko udalerriarekin bat dator, Arabako hiriburuarekin eta Euskal Autonomia Erkidegokoarekin. Hedadurari dagokionez, koadrilarik txikiena da (277 km²), baina biztanle gehien dituena da (250.000 biztanle baino gehiago), hau da, Arabako biztanleriaren hiru laurden.

Kuadrilla honek ondare historiko eta kultural aberatsa du, Santa Maria Katedrala, Erdi Aroko Hirigunea, Ajuria Enea Jauregia (Lehendakariaren egoitza ofiziala) edo Arte Ederren Museoa bezalako monumentuekin. Koadrila jasangarritasunaren, berrikuntzaren eta bizi-kalitatearen erreferente ere bada, Eraztun Berdea, tranbia edo Europako Hiriburu Berdearen saria bezalako proiektuekin. Jai-tradizio handia du, halaber, Andre Maria Zuriaren jaiek, abuztuaren 4tik 9ra ospatzen den hiriko aste nagusiekin. Bertan, blusen eta nesken koadrilek parte hartzen dute, eta kaleak alaitzen dituzte txarangekin eta kalejirekin.

Arabako zazpi koadrillek aniztasun geografiko, kultural eta sozialaren mosaiko bat osatzen dute probintzia horren barruan. Arabako koadrilek Euskal Herriaren bihotzean dagoen eskualde paregabe honen benetakotasuna eta edertasuna ezagutzera gonbidatzen dituzte bisitariak, bertako aberastasun historikoaren, tradizio errotuen eta paisaia ikusgarrien bidez. Zeren zain zaude ezagutzeko?

Arabako Foru Aldundia harro dago bere kultura-herentzia aberatsaz, eta herritar guztien eskura jarri nahi du. Konpromiso horren barruan, Foru Aldundiak zuzenean kudeatzen dituen museo guztiak doakoak dira publikoarentzat. Ekimen honek erakundeak kulturarekin eta hezkuntzarekin duen konpromisoa erakusten du, eta bere balioa Arabako biztanle eta bisitariekin partekatzeko duen bokazioa.

Gainera, Foru Aldundiak doako bisitak eskaintzen ditu aztarnategi arkeologiko garrantzitsuetara, bisitariei Arabako historia zirraragarrian murgiltzeko aukera ematen diena.

ARABA AZTERTZEN: KOSTURIK GABEKO IBILBIDE KULTURALA

Araba historian eta kulturan aberatsa da, eta doako kultura-esperientzia ugari eskaintzen ditu, bisitariek beren ondare paregabean murgiltzeko aukera izan dezaten. Bere herri xarmangarrietatik hasi eta bere hiriburu distiratsuraino, Gasteizeraino. Araba eskualdeko historia aberatsa eta aniztasuna islatzen duen kultur adierazpenen altxorra da.

Arabako kulturaren garrantzia, jarduera eta ekitaldi kulturalen zabalean islatzen da, eta horietako asko doakoak eta guztientzat eskuragarri. Beraz, presta zaitez Araban barrena aurkikuntza kulturaleko bidaia batean murgiltzeko, non historia, tradizioa eta berrikuntza aurkitzen diren.

ARABAKO HISTORIAN ZEHAR BIDAIA

Arabako Arkeologia Museoan hasiko dugu gure bidaia kulturala. 1975ean sortutako museo publiko honek Arabako ondare arkeologikoa kontserbatu, katalogatu, erakutsi eta zabaltzen du. Erakusketa iraunkorrean 1.500 pieza inguru aurki ditzakezu Arabako historian zeharrekoak, Historiaurretik Erdi Arora arte.

Iruña Veleiarantz jarraituko dugu, Iruña Okako udalerrian dagoen aztarnategi arkeologikoa, Gasteiztik 10 km mendebaldera. Erromatarren garaiko Veleia hiriari dagokio, eta kariete edo karistiarren artean hiri garrantzitsuena da. Iruña-Veleiako multzo arkeologikoak Arabako eta Euskal Herri osoko erromatar garaiko aztarnarik esanguratsuenak biltzen ditu.

Azkenik, Guardiako erromatar aurreko aztarnategi arkeologikora iritsiko gara, La Hoyara. Aztarnategi honek eskualdeko antzinako biztanleen bizitzaren eta kulturaren ikuspegi paregabea eskaintzen du. Antzinako hiriaren hondarrak aztertu ahal izango dituzu eta bertako historiari eta kulturari buruz ikasi, erakusketa eta jarduera interaktiboen bidez.

ARABAKO ARTEA ETA ZIENTZIA AZTERTZEN

Bidaia berri honek Arabako Arte Ederren Museora garamatza lehenik. Augustin-Zulueta Jauregian kokatua, museo hau XVIII. mendetik XX. mendera bitarteko espainiar arte altxorra da, 1850-1950 aldiko euskal arteari ikuspegi berezia ematen diona. Lan bakoitzak historia bat kontatzen du, eskualdeko historia artistiko aberatsaren ikuspegi paregabea eskainiz.

Gure bidaiak Arabako Natur Zientzien Museoan jarraitzen du. Museo honek naturaren eta zientziaren ikuspegi liluragarria eskaintzen du bere bilduma botaniko, paleontologiko, mineralogiko eta zoologikoen bidez. Jakin-minak ezagutzarekin topo egiten duen lekua da, eta adin guztietako bisitariek ikasi eta esploratu dezakete.

Azkenik, Elizbarrutiko Arte Sakratuaren Museora iritsiko gara. Maria Sortzez Garbiaren katedralean dago, eta arte erlijiosoaren bilduma ikusgarria du, antzinarotik hasi eta gaur egunera arte. Pieza bakoitza Arabako fede eta tradizio erlijioso aberatsaren testigantza da.

Hiru museoek elementu komun bat dute: eraikinak historikoak dira, bisitatzeko arrazoi nahikoa jakina.

MUSEO DESBERDINAK

Fournier Karta Museoan hasiko dugu gure ibilbidea. Museo hau Bendaña jauregian dago, Gasteizko Erdi Aroko hirigunean. Kartei soilik eskainitako museo bakarrenetakoa da munduan. Mundu osoko eta garai guztietako kartekin, museoak historiaren, artearen, mitologiaren, musikaren, erotismoaren eta tauromakiaren ikuspegi liluragarria eskaintzen du karten bidez.

Haurrek zein nerabeek mendeetan zehar karta-sorten aniztasuna eta sormena deskubritzen disfrutatuko dute.

Jarraian, Arabako Armagintza Museora joango gara. Frai Frantzisko pasealekuan dago, Ajuria Enea Jauregiaren ondoan, Gasteizen. Museo honek armak, uniformeak eta hainbat garai eta kulturatako gerra-jarduerekin lotutako hainbat objektu monografikoki erakusten ditu, Historiaurretik XX. mendearen hasierara arte.

ARABA: KULTURA DOAKOA ETA ASKOTARIKOA DA

Guztioi gonbidatzen zaituztegu baliabide kultural hauek aztertzera eta Arabako kulturaren aberastasuna eta aniztasuna zuen kabuz ezagutzera. Museo bakoitzari buruzko informazio gehiago lortzeko eta bisita planifikatzeko, web orria kontsulta dezakezu.

Gogoratu, kultura guztiontzat da, eta Araban, kulturarako sarbidea doakoa da. Zure bisitaren zain gaude!

Araba, Euskadiko perla naturala, tonalitate bero eta magikoz murgiltzen da udazkeneko denboraldian. Koadrila ezberdinetan ezinbestekoak diren ibilbideen gida bat aurkezten dizugu, basoetan, bidezidorretan, mendietan edo mahastietan zehar eramango zaituztenak, Arabako esentzia naturala udazkeneko betetasunean ezagutzeko aukera ematen dizun bitartean.

AÑANAKO GATZ HARANA ZEHARKATZEN

AÑANAKO GATZ HARANA, Gasteiztik 30 bat kilometrora, munduko gatz-fabrika zaharrenetako bat da, 6.500 urte baino gehiagoko historia duen Europako kultura-paisaia ikusgarrienetako eta hobekien kontserbatuetako bat izateaz gain. GATZ HARANAREN IBILBIDE BERDEAren bidez ezagutzea eta gozatzea proposatzen dizuegu. Guztira 9,2 kilometroko distantzia du, eta gutxi gorabehera 2 ordu baino gutxiagoko iraupena, herriaren erdigunetik abiatuta. Gainera, ibilbide honek Arabako ondareko beste txoko batera hurbiltzen gaitu, Caicedo Yuso-Arreo aintzirara. Euskadiko laku natural bakarra da, Nazioarteko interes puntu moduan jaso dena. San Juan de Acreko Ahizpa Komendadoreen Monasterioa edo aire zabaleko gatz-bainuetxeetatik ere igaroko zara. Interesa eduki ezkero, eskatu hitzordua hemen, www.vallesalado.com.

BI IBILBIDE ARABAKO ERRIOXAKO MAHASTIETAN BARRENA

Arabako udalerri ederrenak ezagutzeko modurik onena Arabako Errioxa zeharkatzen da, ardoaren kulturaren bidez. Eskualde hau beste eskualdeetatik bereizten da ezaugarri askorengatik, mahatsondoz eta olibondoz betetako paisaia delako, udazkenean modu ikusgarrian ikusi ahal direnak, eta naturak burua eta gorputza lasaitzera gonbidatzen gaituztenak.

Inguru honetako sekretuak ezagutzera eramango gaituzten pare bat ibilbide proposatzen dizkizuegu, trikuharrien historia duten harrietatik, mahats-soroetako udazkeneko koloreen edertasuneraino Vid eremuan.

ARABAKO ERRIOXAKO KULTUR IBILBIDEA (ELVILLA)

Ibilbide hau, bizikletaz zein oinez egin daiteke, eta, horri esker, Arabako Errioxako paisaia ikusgarria ezagutu dezakegu, Kantabria-Toloño mendilerroak eta Ebro ibaiak lagunduta, baita ibarraren historia denboran zehar islatzen duten ondarearen hainbat lagin ere. 

Gutxi gora behera 30 kilometro eta 7 ordu baino gutxiagoko ibilbidea da. Egun osoan zehar trikuharri, zubi, iturri, bide historiko eta errotetatik zehar eramango gaituena. Ibilbide honetan, gainera, Lantziego eta Viñaspre, bezalako udalerriak zeharkatuko dituzu.

Ez ahaztu zein lurraldetan zauden; beraz, bide erdian zerbait jan ahal izango duzu gure ardo eta gastronomia paregabea eskaintzen duten upategi eta jatetxe ugarietan.

Hona hemen ibilbide honi buruzko informazio gehiago.

ELTZIEGOKO MAHASTIEN IBILBIDEA (ELTZIEGO)

Eltziegok eta bere inguruek ibilbide anitz eskaintzen dituzte herrigunea, paisaiak, natur bideak, historia, Ebro ibaiaren bidezidorra edo Navaridaseko basoa ezagutzeko. Baina oraingo honetan, eta mahastietako udazkenaren edertasunaz baliatuz, Santa Kruz, Zerio eta Valdezeko hiru eraikinetan zeharreko ibilbide bat gomendatzen dizuegu, puntu arkitektonikoak izateaz gain, Ebro ibaiaren eta mahastien, babeslekuen, zubien, upategien edo nekazaritza-pabiloien gaineko panoramikak ikus daitezkelako.

Gutxi gorabehera 12 kilometro daude Eltziegorarte, bertako jatetxerenbatean indarrak berpiztera gelditzeko aukerarekin.

GASTEIZKO ERAZTUN BERDEA

Gasteiz ez da Green Capital gisa hartzen kasualitatez. Hiri inguruko parkeek osatzen dute Eraztun Berdea, eta duela 30 urte ingurumena lehengoratzeko proiektua hasi zenetik, hiriaren ingurua balio ekologiko handiko gunea bihurtu da, hiriburuaren erdigunetik oso gertu dagoen entretenimendu- eta jolas-gunea izateaz gain.

Eraztun Berdeko ibilbide osoak, bere bidezidor zirkularrean barrena, 30 kilometro baino gehixeago ditu eta 830 hektarea baino gehiago jasotzen ditu; Armentia, Olarizu eta Salburuako parkea barne. 90 kilometrotik gorako oinezkoentzako edo txirrindularientzako barne-ibilbideak, Zadorra ibaiaren Kontserbazio eremu berezia bezalako espazio babestuak eta hainbat motatako ekipamenduak, hala nola Ataria (Salburuako Hezeguneen Interpretazio Zentroa) edo Olarizuko Lorategi Botanikoa ikusteko aukera ematen dizu.

IBILBIDE, BIDEZIDOR ETA BIDEZ BETETAKO LURRALDEA

Arabako Ibilbide Berdeen sare osoa aukera paregabea da mendi ibilbideetarako eta txirrindularientzat. Arabako udalerri eta eskualdeetako natura-ondarea, paisaia eta biodibertsitatea ezagutzeko.

Sare honek ia 1.000 kilometro bide ditu, aire zabaleko jardueretarako egokituta eta seinaleztatuta dago, epe laburrera 200 kilometro gehiago zabaltzeko aginduak daude.

Araba bere ibilbide, bidezidor eta bideen bidez ezagutzera gonbidatzen zaitugu!

Informazio gehiago hemen.

Araba tradizio eta paisaia harrigarrietan aberatsa den lurraldea da. Eskualdeko altxor ez hain ezagun baina liluragarrienetako bat Añanako Gatz Harana da, historia, natura eta kultura elkartzen diren lekua, paisaia paregabea eta izugarri kontserbatua sortzeko.  2017tik, Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO) Munduko Nekazaritza Ondarearen Sistema Garrantzitsutzat izendatu zuen paisaia hau, eta bereizketa hori duen paisaia bakarra bihurtu du Europa osoan.

Añanako Gatz Haranak 7.000 urte baino gehiagoko historia du. Brontze Arotik, leku hau gatza ekoizteko gune bat izan da, lurpeko iturburuetatik sortzen diren ur gaziak aprobetxatuz. Mendeetan zehar, Añanako gatza merkantzia baliotsua eta funtsezkoa izan zen eguneroko bizitzan.

Gatz Haranaren alderdirik nabarmenetako bat gatz-arkitektura tradizionala da. Hemen, terraza-sare trinko bat eta langile belaunaldiek eskuz eraikitako urmaelak aurkituko dituzu. Bailarako arkitektura milaka urtez tradizio hori mantendu duten pertsonen trebetasun eta sormenaren lekuko bizia da eremu hau.

Añanako Gatz Haranean gatza ekoizteko prozesua mendeetan zehar iraun duen antzinako tradizioa da. Aurrerapen teknologikoak gorabehera, prozesu horren zati handi bat eskuz egiten da, leku bakar horretan gatzaren ekoizpenaren funtsa eta benetakotasuna mantenduz.

Gatz Harana leku historikoa izateaz gain, santutegi naturala ere bada. Ur gaziak hegaztiak eta basa-bizitza erakartzen dituen habitat paregabea sortzen du, biodibertsitate handiko leku bihurtuz.

Gatz Haraneko esperientziak
 

Añanako Gatz Harana bisitatzea txango soil bat baino askoz gehiago da. Hemen dituzu zure hurrengo bisitan bizi ditzakezun esperientzietako batzuk.

Ibilbide gidatuak
 

Bertako adituek lagunduta, Gatz Haranaren sekretuak azter ditzakezu, haren historiari eta gatz ekoizpenaren prozesuari buruz ikasten duzun bitartean.

Bertako produktuen dastaketa
 

Probatu Añanako gatza gourmet dastaketa batean eta ezagutu gatz berezi honek bertako plateren zaporeak nola nabarmentzen dituen.

Gatz-spa

Gezalaren onurak esperimentatu ahal izango dituzun Gatz Haraneko gune bitxienetako batean. Bertako aire zabaleko instalazioetan oin- eta esku-bainuak hartzeko gune bat dago.

Arabako hiribildurik zaharrena bisitatzea iraganerako bidaia egitea da, eta esperientzia aberasgarria historia eta edertasun naturala maite dutenentzat. Aurkitu altxor ezkutu hau eta murgildu gatzaren istorio liluragarrian, eskaintzen dituen esperientzia paregabeez gozatzen duzun bitartean.

Izkiko Parke Naturala udazkenean kolore-ikuskizun batean bihurtzen den altxor naturala da Araban. Pagadi eta haritzez egindako basoak urre kolorekoak eta gorriak dira, eta seinaleztatutako ibilbide ugarietan zehar mendi-ibiliak egiten dituzun bitartean lagunduko dizute.

Dastatu Arabako gastronomia
 

Araba bere tradizio gastronomikoagatik ezaguna da. Aprobetxatu zure egonaldia benetako euskal jakiez gozatzeko inguruko jatetxeetan: arabako baba pintoa, perretxikoak, Idiazabal gazta, goxua... Plater hauek Arabako Errioxako ardo goxoekin laguntzea aukerarik onena da.

Kultura eta historia
 

Arabak ere kultura-ondare ikaragarria du. Bertan, museo-sare handi bat jartzen du zure eskura, non arteaz eta kulturaz gozatu ahal izango duzu familiarekin, lagunekin edo bakarka. Arabako Arte Ederren Museoa, Armagintza Museoa, Artium Museoa, Gasteizko Natur Zientzien Museoa eta Artziniegako Santxotena Tailer Museoa dira inguruan aurkituko dituzun museoetako batzuk.

Udazkeneko azokak

Denboraldi honetan, Araban bertako artisautzako produktuak erosi ahal izango dituzu, hala nola Erdi Aroko Merkatuan edo Almendraren Azokan, biak Vitoria-Gasteizen.

Arabak udazkenaz gozatzeko askotariko planak eskaintzen ditu, hala nola parke naturaletako ibilaldiak eta herrietako eta museoetako kultur esplorazioak. Berdin dio zure aukera zein den, ziur gozatu egingo duzula. Planifikatu zure bidaia eta murgildu Arabako udazken magikoan!

Gorbeiako Parke Naturalaren kasuan, bizikletaz eta baimenduta dauden zaldizko ibilaldiak egiteko eta bisita gidatuetan parte hartzeko aukera dago, berrea entzun eta behatu ahal izateko.

Berrea ikusi nahi duten bisitariek behatoki gisa esleitutako lekuetatik egin behar dute; entzuteko, behatzeko, argazkiak ateratzeko eta filmatzeko gaituta baitaude. Leku horietan, oso garrantzitsua da baldintza jakin batzuk betetzea: isilik egotea, bat-bateko mugimenduak saihestea, oreinengana ez hurbiltzea eta linternak, fokuak edo flashak ez erabiltzea.

Izendatutako bideetatik kanpo irudiak grabatzeko edozein jarduerak Parke Naturalaren berariazko baimena izan behar du. Baimen horrek zehaztuko ditu baimendutako lekuak, ordutegiak eta jarraitu beharreko portaera-arauak.

Gainera, urriaren 8ra arte ibilgailuen eta jardueren igarotzea mugatu da berrea-aldian, Zuia eta Zigoitia udalerriei eragiten dieten tarteetan.

Argazkia: marrualdia Araban

Arabako mahats bilketaren jaia 1994tik egiten den ekitaldia da. Lehenengo urtean, Laguardiako hiribilean ospatu zen, baina urtero Arabako Errioxako herri bat bihurtzen da anfitrioi. Aurten irailaren 17an izango da, Navaridasen.

Ekitaldi hau, Arabako Errioxako Kuadrilak bere produktu garrantzitsuena ezagutarazi egiteko sortu zen: ardoa. Ospakizunak aurrera egin du eta ekitaldi jendetsu batena bihurtu da; hor ardoaren garrantzi ekonomiko eta kulturala ezagutarazten da.

Argazkia: Arabako Errioxako jaiak

Mundu guztia ekitaldi honetara joan dadin, autobus zerbitzua jarri da Bilbotik eta Gasteiztik eta Donostiatik. Webgunean kontsulta ditzakezu autobusen ordutegiak.

Eguna goizeko 10:00etan hasten da Arabako Errioxako dantza taldeen emanaldiarekin, Iñigo San Millanen eskutik pregoiari hasiera emanez. UAE txirrindularitza-taldeko errendimendu-zuzendaria eta ikertzaile medikoa arduratuko da mahats-zapalketa eta lehen muztioaren dastaketa hasteaz.

Jaietako egitaraua, Arabako Errioxako ardoak dastatzeko aukera, aizkolarien txapelketa, pilota partidak, musika eta kalejira, txikientzako ekintzak eta artisau produktu tipikoak eta Labeldun nekazaritza produktuak ere eskaintzen du.

Gehien espero den ekitaldietako bat ardo lehiaketaren sari banaketa da. Errioxako jatorri-deitura duten ardo guztientzako lehiaketa da: Beherea, Garaia eta Arabako Errioxa parte hartzen dute. Lehiaketa honek hain garrantzitsua dela eta, urtetik urtera gero eta upeltegi gehiago hartzen dute parte lehiaketa honetan.

Hau guztia, Mahats Bilketaren Jaia ekitaldi garrantzitsu eta dibertigarri batean bihurtzen du, beste herriko bisitari askorekin.

Kontsultatu egitarau osoa hemen.

Gasteizko kaleak magiaz beteko dira nazioko eta nazioarteko magoa eta ilusionistekin . Irailaren 11tik 17ra ilusioa eta magia helduko dira Magialdiarekin. AMagia erakustaldiak eta aho zabalik utziko zaituzten trikimailu trebeenek hiria magiaren Europako hiriburu bihurtuko dute.

Magia jaialdia Gasteizera itzuliko da emanaldi harrigarrienekin gozatzeko. Adin guztietako pertsonen. gozamenerako eta dibertsiorako astea. Jarduera guztien artean euskaraz zein gaztelaniaz ondo pasatzeko aukera aurkituko duzu.

Helduentzako magia tailerrak, animazioak kaleetan ,eta umeentzako galak eta emanaldiak izango dira. Ikuskizunez gain, aurtengo magia-liburuen aurkezpenetara joan zaitezke, magia-ibilbide kulturalak bisitatu, azoka magikoa ezagutu...

 

Gainera MagialdiAraban Arabako 15 herritan aurkeztuko diren ikuskizunez eta emanaldiez gozatu ahal izango duzu, irailaren 3tik 21era.

Murgildu zaitez fantasiaren eta ametsen munduan Gasteizko 2023ko Magialdian .

Ordutegia eta Erreserbak

Gasteizko ibilbide muralistikoa aire zabaleko benetako museoa da, hiriko hirigune historikoan sartzeko gonbidapena egiten duena, hiriko artearen benetako bitxiak aurkitzeko. Artista nabarmenetako batzuek, hala nola Verónica Werckmeisterrek, Christina Werckmeisterrek eta Brenan Duartek, beren aztarna utzi dute eraikinen fatxadetan, beren talentu eta sormenarekin.

Ibilbideak hiriko hainbat auzotan banatutako 40 mural baino gehiago eskaintzen ditu, bakoitza bere historia eta esanahiarekin. Ibilbide honetan, bizilagunen eguneroko bizitza islatzen duten lanak aurkituko dituzu, eta beste batzuek, berriz, gogoeta egitera gonbidatzen zaituzte.

Zure hurrengo bisitan galdu ezin dituzun muraletako batzuk aurkezten dizkizugu:

“Al hilo del Tiempo” Murala  (Txikitxo kalea, 9)

Mural honek hiriko mugimendu artistikoaren hasiera adierazten du. Bere izena dagoen plazaren historiari dagokio, Erdi Aroan oihal-azoka bat baitzegoen bertan.

“Eskuz esku” Murala (Herrería kalea 86)

Hiru horma-irudi dituen multzo baten parte da. Bi fatxada eta mosaiko bat ditu oinarrian, guztiak eskuaren sinboloak elkartuta (euskarazko marrazkia), lurreko lanari omenaldia eginez.

“Cubierto de Cielo y estrellas” Murala  (Santa Ana kantoian  Pintorería kalearekin)

XIV. mendeko Giotto di Bondone margolariaren obran inspiratuta, mural honek maitasun istorio bat irudikatzen du, non zeruak eta bere elementuek garrantzi handia hartzen duten bikote protagonistarekin batera.

“¿Qué haremos con lo que sabemos?” Murala (Colegio de San Prudencio Kalea)

Hiriak jaso zuen “2012ko Green Capital Saria” oinarri hartuta, mural honek ingurumenaren garrantziaz eta hiri berdea izateak esan nahi duenaz dihardu.

“La luz de la esperanza” Murala ( Zapatería kalea, 76)

Kolore-paleta erakargarri batekin jolastuz, 2011n egindako mural honek desberdintasunetik eta estereotipoetatik hasi eta hezkuntza, justizia eta itxaropenera arteko ibilbidea irudikatzen du.

“Usted está aquí” Murala ( Mendoza kalea, 1)

Hiriko mural berrienetako bat 2016an sortu zen, eta bere bizitzako uneren batean gure hirian kokatzeko jatorrizko tokiak utzi zituzten pertsona guztiak omentzen ditu.

Erdi Aroko kaleetan zehar zabiltzala zure zain dauden horma-irudi ikusgarrien lagin txiki bat baino ez dira hauek. Gasteizko hiriko artearen ibilbidea hiriak artearekin duen konpromisoaren testigantza da, eta kaleetara zuzenean eramateko modu bat, guztion gozamenerako.

Presta zaitez hiriak ezkutatzen dituen bitxi artistikoak esploratzeko eta aurkitzeko.

Eta hori guztia autokarabanan egin daiteke, "etxe ibiltari" hauentzat bereziki pentsatutako eremu-sare bati esker. Araba autokarabanan gidarekin informazio erabilgarria eta praktikoa izango duzu.

Abuztuaren 4an milaka pertsona irrikaz daude Andre Maria Zuriaren plazan Gasteizko jaiei hasiera emateko. San Migel elizako dorreko erlojuak 18: 00ak markatzen dituenean, plazan dauden pertsonak dardarka eta saltoka hasten dira, Zeledon bere aterkiarekin jaisten den bitartean.

Musika eskaintza Gasteizko jaietako erakargarrienetako bat da. ETS, Camela, Víctor Manuel, Lágrimas de Sangre eta Huntza arituko dira Foru Plazan. Los Chikos del Maíz, Abany, Belako, Evaristo eta Bulego izango dira aurten txosnetako soinu-bandak.

Horrez gain, Aihotz plazan Kai Nakai, Dupla, Willis Drummond eta Rotten XIII artistak egongo dira. Jakina, Joselu Anayak mitikoekin kontzertuak eskainiko dira Arka plazan. Halaber, antzerki-emanldiak beste indarguneetako bat dira, arratsaldero, 19:00etan, Prado parkean, Umorearen Txokoarekin.

Urtero bezala, blusa eta neska guztiek hitzordua izango dute 17:00etan eta 20:00etan, txaranga, dantza eta ibilbide hau osatzen duten kuadrilla guztien alaitasunarekin.

Mendizabalako su artifizialak, hiria argiztatzeko ardura izango baitute abuztuaren 5etik 8ra, 23:00etan.

Egitarauak jarduera ugari eskaintzen ditu, hala nola gastronomia eta artisautza azokak, zaku eta triziklo lasterketen lehiaketak, bertsolari errezitaldiak eta baita azoka arabiar bat.

Ikusi egitarau osoa hemen.

Gazteizko kuadrillek antolatutako jarduerez gain, Santiagoko egitaraua era guztietako ekitaldiz osatuta dago: Olagibel Plazaren, Memoriaren Plazaren eta San Frantzisko kalearen artean dagoen baratxurien azoka, Santiagoko Nekazaritza eta Abeltzaintza Azoka, bigantxak, pintxo solidarioa, musika-bandaren kontzertua eta, jakina, hiriko kaleetan sortzen den giroa. Egun horretan milaka arabar hurbiltzen dira hiriburura jai giroaz gozatzera.

Parte hartu gure Instagrameko zozketan eta irabazi bi sarrera, urteko ekitaldi garrantzitsuenetako batez gozatzeko!

Lege-oinarriak

Informazio gehiago hemen.

Izkiko Parke Naturaletik oso gertu, Santikurutze Kanpezun, lurraldeko igerileku natural harrigarrienetako bat dago, Fresnedoko ibai-igerilekuak. Plan ezin hobea familiarteko ihesaldi baterako, non piknik egun batez gozatzeko bere aisialdi eremuan mahaiak eta Izki ibaiak zatitutako bi gune

Ur bidea. Añanako Kuadrilla

Berganzon Euskadiko ur-jauzi ikusgarrienetako bat aurkitu dezakezu: Herrerias ur-jauzia. Bertara iristeko Uraren Ibilbidea egin behar dugu, Berganzotik abiatu eta Inglares ibaiaren ibilbidea egiten duen ibilbide biribil ederra. Familian egin daitekeen ibilbide erraza da, ur gardenezko ur-jauzi azkar eta ederrekin.

Zaldibartxoko Putzuak. Gorbeialdeako Kuadrilla

Sarriara hurbilduz gero, Zaldibartxoko putzuak aurkituko ditugu, Gorbeiako Parke Naturalean. Horien ondoan, zelai eder bat dago, atseden hartzeko, udako egun eguzkitsu batez gozatzeko edo bainu bat hartzeko Baias ibaiko ur hotz eta kristalinoetan. Bere ingurunea ezin hobea da mendi-ibiliak edo espeleologia egiteko.

Ebro ibaiko sotoa. Arabako Errioxako Kuadrilla

Arabako hegoaldean, Lapuebla de Labarcan zehazkiago, mahasti-itsasoen arteko ibilbide ederra egin dezakegu Ebro ibaiaren inguruan. Atsedenaldi bat nahiago badugu, La Póveda aurkituko dugu, piknik-gunea eta txikienentzako jolas-gunea dituen parkea.

Maroñoko urtegia. Aiarako Kuadrilla

Arespalditzatik oso gertu, Arabako ikuspegi politenetako batez goza dezakegu. Maroñoko urtegia Gorobel mendilerroak babesten du eta Izoria ibaiko urek bustitzen dute. Zelai berde zabala du, eta, horrez gain, udako egun zoragarri bat igarotzeko egokitutako gune bat. Gainera, arrantza egiteko edo mendi-ibiliak egiteko aukera dago.

Garaioko hondartzak. Arabako Lautadako Koadrila.

Uribarri Ganboako urtegiak barnealdeko bi hondartza eskaintzen ditu: Garaio Iparra eta Garaio Hegoa hondartzak. Bi hondartza horiek EBko bandera urdina dute, ur eta zerbitzuen kalitateagatik. Ur gezako 2.600 metroko itsasertza dute, itsasoko hareatza asko baino gehiago, eta agertoki ezin hobea da eguzkia hartzeko, bainua hartzeko edo, besterik gabe, iluntze bateko isiltasunaz eta edertasunaz gozatzeko.

Uda honetan, buzti zaitez Araban.

Aurten, Vitoria-Gasteizko Jazzaldia inoiz baino indartsuago itzuliko da, uztailaren 3tik 8rarte Mendizorrotzako pabiloira, 8 talderen emanaldiarekin. Oraindik sarrerarik ez baduzu, hemen lor ditzakezu eta kontzertu guztiez gozatu:
 

Mendizorrotzako kontzertuez gain, Principal Antzokiko emanaldiez ere gozatu ahal izango duzu. Bestalde, Hip Horns Brass Collective taldea jazza Gasteizko kaleetara eramateaz arduratuko da jaialdiaren egunetan zehar.

Hemen duzu hiru jardunaldi hauetaz gozatzeko gida.

Prestatu 2023ko Frantziako Tourraren emozioa Euskadin bizitzeko! Gozatu txirrindularitzaz, jai-giroaz eta kirol-espirituaz edertasun naturalez eta kulturaz betetako lurralde hauetan. Ez ezazu galdu!

Bisita gidatuak asteburuetan egiten dira eta sarrera orokorra 5 €-koa da. Lekua erreserbatu behar da 945 40 54 24 telefonoan (astelehenetik ostegunera).

2023ko ekainaren 14tik ekainaren 23ra asteburu bat zozkatuko dugu Araban, gure  Instagrameko profilean. Ezagutu lurraldeko lekurik berezienak eta gozatu egun ahaztezin batzuez. Parte hartu!

Rock jaialdi esanguratsuenetako batek dardara eragingo du Gasteizen ekainaren 15, 16 eta 17an: Azkena Rock Jaialdia. Musika kartel bikainarekin eta giro paregabearekin, ekitaldi hau derrigorrezko hitzordu bihurtu da herrialde osoko rock musikazaleentzat.

Azkena Rockaren kartela

Azkena Rock 2023 izugarrizko kartelarekin itzuliko da, artista benetan ospetsuak eta talde berri oparoenak uztartzen dituen kartelarekin. Rancid, Monster Magnet, The Pretenders, Incubus, Bones of Minerva, Iggy Pop edo Lucinda Williams dira aurten taula gainera igoko diren taldeetako batzuk.

Azkena Rock ostatuak

Jaialdiak, Gasteizek eta Arabak aukera ugari eskaintzen dizkizu jaialdian ostatu hartzeko, aukera ekonomikoenetatik hasi eta esklusiboenetaraino.

ARF kanpina: Aukera erraz eta merkea, barrutitik 100 metrora, Vitoria-Gasteizko Eraztun Berdearen erdi-erdian.

Glampina: Luxuzko egonaldia nahiago baduzu, glampinak naturan dagoen hotel baten erosotasun guztiak eskaintzen dizkizu.

Hotelak: Vitoria-Gasteizek hainbat aukera ditu hiriaren erdigunean, eta eraikin eta kale esanguratsuenetatik pauso batera baino ez zara egongo.

Landetxeak: Natura maite baduzu, hau da zuretzako aukerarik onena. Rock onenaz gozatu ahal izango duzu, eta probintziak eskaintzen dituen eszenatoki natural zoragarriak ere ezagutu ahal izango dituzu.

Presta zaitez esperientzia paregabea bizitzeko eta jaialdi honek rockaren maitaleen bihotzean leku nabarmena zergatik irabazi duen jakiteko. Ez pentsatu gehiago eta erreserbatu sarrera eta ostatua urteko rock hitzordu garrantzitsuenetako batez gozatzeko.

Prestatu zaitez KaldeArteren hamazazpigarren edizioan murgiltzeko ekainaren 8, 9, 10 eta 11n Gasteizen! KaldeArtek ospea irabazi du Arabako jaialdi garrantzitsuenetako bat bezala, izen handiko artistak, ikuskizun liluragarriak eta jarduera ugari bilduz. Artikulu honetan, KaldeArte ekitaldi berezi bihurtzen duten gakoak ezagutuko ditugu:

Esperientzia artistiko paregabea

Gasteizko Kaleko Arteen Nazioarteko Erakustaldiaren edizio berri honek 71 emanaldi eskainiko ditu guztira, 35 konpainiaren eskutik. Arte-adierazpenen aukera zabal batez goza deakezu: antzerki-ikuskizunak, dantza-performanceak, akrobaziak eta orekak, espazio publikoetako arte-instalazioak eta erakusketak.

Agertoki liluragarriak

Gasteiz agertoki handia bihurtzen da KaldeArterentzat. Plazak, gune historikoak, parkeak eta kaleak agertoki pribilegiatu bihurtzen dira, eta atzealde ikusgarria eskaintzen dute emanaldietarako: Foruen Plaza, Florida Parkea, Zulueta Jauregiko lorategiak, Arka Plaza… Aurten Armentiako Basoa, Memoriaren Plaza edo Europa Jauregia gehituko dira.

Hemen kontsulta ditzakezu KaldeArteko gune guztiak.

Programazioa zabala

KaldeArteren programazioak gustu guztietarako ikuskizunak eskaintzen ditu: kale antzerkia eta zirku ikuskizunak, zuzeneko musika kontzertuak eta aire zabaleko proiekzioak, adin guztietako pertsonentzako proposamenekin. Esperientzia handiko artea maite baduzu edo esperientzia kultural paregabean murgildu nahi bazara, KaldeArtek zerbait zirraragarria du zuretzat.

Inaugurazio ofiziala ekainaren 9an, ostirala, izango da, 23: 00etan, Artium Museoaren kanpoko fatxadan, Harrobia Dantza Bertikala konpainiaren Dendu. Hurbildu zaitez eta gozatu Gasteizko kaleko arteaz!

Enoturismoa joera bihurtu da azken urteotan, eta Arabako Errioxa erreferentziazko helmugetako bat da munduko ardorik onenetako batzuk egiten dituztelako, paisaiagatik, Erdi Aroko hiribilduengatik eta ehun urtetik gorako upategiengatik.

Arabako Errioxak ardoa egiteko eta dastatzeko prozesua zuzenean ezagutzeaz gain, inguruko edertasunaz, gastronomiaz eta tokiko kulturaz gozatzeko aukera ere eskaintzen die bidaiariei.

Zer da enoturismoa eta zergatik aukeratu Arabako Errioxa?

Enoturismoa, ardoarekiko interesa turismo tradizionalarekin konbinatzen duen turismo mota bat da. Upategiak bisitatzean, mahastiak eta ardoa egiteko bestelako instalazioak ezagutzeko aukera izango duzu, baita dastatze, uztartze eta ekitaldi enologikoetan parte hartu ere.

Enoturismoak historiaz, tradizioaz eta ardoa egiteko prozesuaz ikasteko aukera ematen die bidaiariei, paisaiaz gozatzen eta tokiko kulturan murgiltzen diren bitartean. Arabako Errioxa enoturismorako helmuga erakargarrienetako bat da, hainbat arrazoirengatik:

Ardogintzaren historia eta tradizioa

Arabako Errioxak historia luzea du kalitateko ardoak egiten. Mahastiak eta upeltegiak duela mende askotakoak dira, eta eskualdea Jatorri Deitura Kalifikatuaren (Errioxa JDK) parte da; Espainiako ardoen sailkapenaren kategoria gorena. Errioxa JDK munduko jatorri-deitura ospetsuenetako bat da.

Paisaia eta ingurune naturala

Arabako Errioxako paisaiak zoragarriak dira, muino eta haran txikien arteko horizontean galtzen diren mahasti zabalekin, Ebro ibaiak eta Kantabriako mendilerroaren gailurrek babestuta, 1.400 metrotik gorako garaierarekin.

Klima mediterraneoak eta lurzoru buztintsuen eta karedunen konbinazioak kalitatezko mahatsak hazteko baldintza ezin hobeak sortzen dituzte. Gainera, eskualdeak biodibertsitate aberatsa eta esploratu daitezkeen naturgune ugari ditu.
 

Upeltegiak eta mahastiak

Arabako Errioxan daude munduko upategi eta mahasti ospetsuenetako batzuk. Upeltegi horietako askok jendearentzat irekita daude eta bisitaldi gidatuak eskaintzen dituzte, bidaiariek beren instalazioak zeharkatu, elaborazio metodoei buruz ikasi eta ardo aukera zabala dastatzeko aukera izan dezaten.

Jarduera tradizional horiei beste esperientzia batzuk gehitu behar zaizkie, hala nola mahastien arteko bazkariaz edo afariaz gozatzea, mahastietan bizikleta elektrikoz ibiltzea, egun batez mahats-biltzailea izatea edo izarrak eta konstelazioak mahats artean ikustea ardo ona dastatzen den bitartean. Asko dago aukeratzeko.

Xarma handiko Erdi Aroko hiribilduak

Arabako Errioxa bisitatzeak barne hartu behar ditu, bai ala bai, Erdi Aroko hiribildu xarmagarrietan barrena presarik gabe paseatzea, ondare aberatsa eta eskaintza gastronomiko eta komertzial interesgarria.

Laguardia, eskualdeko hiriburua, Erdi Aroko egitura, harresiak eta ateak bere horretan kontserbatzeagatik nabarmentzen da; Eltziego bere jauretxeengatik eta Frank Gheryk egindako Marqués de Riscalen Ardoaren Hiriaren silueta ahaztezinagatik da ezaguna; Bastida bere alde zahar zainduarekin eta labar-dolareekin; Labrazako eta Salinillas de Buradóngo hiribildu harresidun txikiak; Villabuena de Álava, munduan biztanleko upategi gehien dituen herria

Arabako Errioxako enoturismoko jarduera eta esperientzia nagusiak

Arabako Errioxak enoturismoko jarduera eta esperientzia sorta zabala eskaintzen du gustu guztietarako. Hona hemen aipagarrienetako batzuk:

Ibilbideak mahastietan eta mendi-ibiliak

Mahastiak oinez edo bizikletaz esploratzea Arabako Errioxako paisaian murgiltzeko modu bikaina da. Seinaleztatutako hainbat ibilbide eta bidezidor daude, bisitariei eskualdeko edertasun naturala ezagutzeko aukera ematen dietenak, mahatsondoaren hazkuntzari buruz ikasten duten eta ikuspegi panoramikoez gozatzen duten bitartean. Ibilbide horiek zailtasun-maila desberdinetara egokitu daitezke, eta, beraz, guztiek eskura ditzakete.

Gastronomia eta ardoak uztartzea

Gastronomiak garrantzi handia du Arabako Errioxako enoturismoan. Sukaldaritza tradizio aberatsa du eskualdeak, eta jatetxe askok bertako platerak eta inguruko ardoak konbinatzen dituzten menuak eskaintzen dituzte. Ardoak eta platerak uztartzea esperientzia paregabea da, bakoitzaren zaporeak eta ezaugarriak nabarmentzen dituena.

Gainera, tailer eta ikastaro batzuetan, bisitariek janariaren eta ardoaren arteko harmoniari buruz ikas dezakete.

Ardo-tradizio aberatsa, paisaia ederrak, esperientzia ahaztezinak eta gastronomia goxoa uztartuta, eskualde hau helmuga paregabea da.

Bizikleta Arabako Errioxako hezegune garrantzitsuenetako bat esploratzeko biderik onena da, baita hegazti-espezie askorentzat etxea ere: Laguardiako aintzirak.

Proposatzen dizugun ibilbidea erraza da pedalak ematera ohituta dagoen edonorentzat: 11,5 kilometroko ibilbidea Laguardiako Aintzira Guneko biotopo babestura daramana, Carralogroño, Carravalseca, Musco eta Prao de la Paul urmaelak dituena.

Gainera, ardoak gustoko baduzu, gelditu behar zara Arabako Errioxako upategiren batean, bertako enoturismoaz gozatzeko.

Gasteizko eraztun berdea

Gasteizen bizikletako ibilbide lasaigarri bat bilatzen ari bazara, Eraztun Berdearen ibilbide zirkularra aukera ezin hobea da. 30 kilometroko zirkuitua bakarka, familian edo lagunekin egiteko.

Eraztun Berdearen ibilbidearen abantailetako bat, ibilbideko edozein puntutan has zaitezkeela da. Gainera, ibilbide erraza eta ondo seinaleztatua eskaintzen du, Arabako hiriburua inguratzen duten naturguneez gozatzeko aukera emango dizuna: Armentiako basoa, Salburuako hezeguneak, Zadorra ibaiertza eta abar.

Hori guztia interpretazio-zentroekin (Ataria), hegaztiak ikusteko begiratokiekin eta erakusketa-espazioekin osatzen da.

Arabak ibilbide amaigabeak ditu, non lurraldea modu desberdin eta dibertigarrian berrezagutzeko aukera izango duzun. Jarri zure bizikleta prest eta hasi bidea gurekin!

San Prudentzio eta Estibalizko Andre Mariaren 2023ko programa

Gasteizko Erdi Aroko Hirigunea hiriko gune interesgarrienetako bat da, eta bere historia aberatsa islatzen duten jauregi eta monumentu historiko ugari ditu. Santa Maria Katedrala eta bere bisita programa saritua ‘Abierto por obras', Gasteizko Harresia, Aihotz Plaza, Kordoi Etxea eta Montehermoso Jauregia dira leku enblematiko batzuk.

Puntu horien artean, muralen ibilbide bikaina aurkituko duzu, eta bertan aire zabaleko museo bat ikusi ahal izango duzu, artez inguratua.

Ezin dituzu galdu, inguruko Andre Maria Zuriaren plaza eta Espainia plaza, Erdi Aroko Almendra eta Zabalgunea lotzen dituztenak, eta lokal eta bisitarientzako topagune direnak.

Naturarekin konektatu nahi baduzu, Eraztun Berdeak bilatzen duzun guztia eskaintzen dizu. Europako berdegune handi eta politenetako bat da, eta bertan aisialdirako gune zabalez, piknik-guneez, lorategiez, aintzirez, belardiez, bizikletaz edo oinez paseatzeko eta fauna behatzeko begiratokiez gozatu ahal izango duzu.

Aste Santua Arabako Errioxan

Arabako Errioxa Arabako mahastizaintza eta ardogintza eskualde nagusia da, 250 upategi baino gehiagoren bizilekua, eta leku ezin hobea ardoa eta esperientzia enogastronomikoak maite dituztenentzat. Bertako upategiak bisitatu, ardoa egiteko prozesua ezagutu, dastaketetan parte hartu eta mahastietako paisaiez gozatu. Gainera, Arabako Errioxak bidezidor eta ibilbide ugari ditu mahastien artean ibiltzeko eta naturaz gozatzeko.

Ardoaren kultura interesatzen bazaizu, ezin diozu utzi Villa Lucía Ardoaren Zentro Tematikoa bisitatzeari.

Aste Santua Añanan

Añanako Gatz Harana bisitatzea herriko erakargarri ezagunenetako bat da. 6.000 urte baino gehiagoko antzinako gatzagak dira, eta zaharberritu eta egokitu egin dira bisitak jasotzeko. Bere instalazioetara joan, bere historia ezagutu eta antzinaroan gatza nola ateratzen zen ikus dezakezu.

Ez galdu egun batez gatz-saltzailea izatea eta gatza eta txokolatea dastatzea bezalako plan dibertigarriak.

Inguruko beste aukeretako bat Valderejoko Parke Naturaleko bidezidor-sarea zeharkatzea da, bertako paisaiez eta fauna eta flora aberatsaz gozatzeko.

Aste Santua Gorbeialdean

Gorbeialdean paisaia natural izugarriak daude, urteko edozein garaitan gozatzeko ezin hobeak. Aste Santuan ibilbideren bat egin dezakezu Gorbeiako Parke Naturaletik.

Horrez gain, bertako gastronomia dastatzeko, egun batez artzain izateko edo bertako gazta eta eztia dastatzeko ere aprobetxa dezakezu ihesaldia.

Aste Santua Arabako Mendialdean

Arabako Mendialdeak mendi-ibilien eskaintza zabala du maila guztietarako. Aizkorri-Aratz Parke Naturalean edo Izkiko Parke Naturalean zehar ibili zaitezke eta bertako paisaia ikusgarriez gozatu.

Esta comarca cuenta además con Izki Golf, un magnífico campo de golf diseñado por el mismísimo Severiano Ballesteros, villas medievales como Antoñana y Peñacerrada, y una gastronomía reconocida.

Aste Santua Arabako Lautadan

Natura gustuko baduzu, aukera ona da Trikuharrien Ibilbidea egitea. Ibilbide honek landa-paisaia ederretan zehar eramango zaitu Sorginetxe eta Aizkomendi trikuharrietara iritsi arte, Gizateriaren Ondare diren historiaurreko bi hileta-eraikin zaharretara.

Kultura gehiago. Alaintza eta Gazeo eliza pintatu enigmatikoak bisitatu eta Idiazabal gazta dastatu bertako gaztandegi ugarietan.

Aste Santua Aiaraldean

Aiaraledak paisaia harrigarriak, mendi-ibiliak eta kalitatezko erakusketa-guneak ditu, hala nola Museo Etnografikoa eta Santxotena Museoa, biak Artziniegan, eta Ametsen Robleda, Quejanan. Baina esperientzia desberdin bat bizi nahi baduzu, ezin duzu gaztandegi bat bisitatzeko aukera pasatzen utzi.

Gaztandegian gazta ekoizten den instalazioak bisitatu ahal izango dituzu eta nola egiten den bertatik bertara ezagutu ahal izango duzu, jeztetik azken sendaketaraino. Bisitaren ondoren, gazta barietate ezberdinak dastatzeko aukera izango duzu eta zure bisitaren amaieran zapore ona jarri.

Araban tradizio ezberdinak daude egun hauetarako, baina inauteri berezienak bizi nahi badituzu, landako inauteriez gozatzea da aukerarik onena. Kuartango, Andoin, Salcedo, Agurain, Zalduondo, Ilarduia, Kanpezu eta Egino inauterietako tradizio handia duten herriak dira.

Inauteri hauek, Gerra Zibilaren aurretik hasi ziren, Arabako herri gehienek egun batzuetan beren bizitzei musika eta kolorea jartzen zien festa bat izaten zutenean.

Landako inauterietako jantziak

Garaiko gazteek, ganbaretan edo txaboletan aurkitzen zituzten jantziak erabiltzen zituzten. Arropa zaharrez, zakuz edo larruz jantzita zeuden, eta lastozko edo artilezko txanoak zeramatzaten buruan. Ez ezagutzea funtsezkoa zen, eta aurpegia maskaraz, galtzerdiz, zintaz eta baita pinturaz ere estaltzen zuten.

Oso ohikoa zen zarata handia eragiteko hainbat tresna eramatea: karrakak, matrakak, pilak edo kriskitinak bezalkoak, eta horiekin batera "irrintzi" edo beste oihu batzuk egitea. Mozorroen janzkerari dagokionez, inguruko lanbideak imitatzea gustatzen zitzaien, eta, beraz, artzain, errementari edo kale-garbitzaile mozorroak ugari ziren.

Landa eremuko inauterietako pertsonaiak

Landa eremuko inauteri hauetan Porrero, Toribio, Sorgiña edo Markitos bezalako pertsonaiak dira protagonistak. Ohiko beste pertsonaia batzuk ere ikusten ditugu: zaharra, erretzen zuten festaren protagonista; Kuartangon eta Zalduondon oraindik gordetzen den hartza; edo idiz mozorrotutako gazteak, gurdiak arrastaka eramaten.

Etorri Arabako inauteri berezienak bizitzera!

Umbra Light Festival jaialdiaren hirugarren edizioa sorpresaz beteta dator. Ibilbidea elkarrekin lotutako 23 instalazio osatzen dute, "Enpatia" lelopean konektatuta, hiri-espazio berriekin eta orain arteko artista kopuru handienaren parte-hartzearekin.

Antolatzaileek artistei eskatu diete kontzeptu hori bultza dezatela eta ikusleak gonbida ditzatela gogoeta egitera norbera inplikatzeak gizarte orekatuagoa lortzeko duen garrantziaz.

Andre Maria Zuriaren plaza, Espainia plaza, Santa Maria Katedraleko kripta eta elizpea, Prado parkea, Arte Ederren Museoko lorategiak, Frai Frantzisko pasealekua, Arkutxoak, Eusko Legebiltzarra, Ur Gordailua, Escoriaza Esquivel jauregia edo San Migel eliza dira jaialdiko guneetako batzuk.

Zenbait barne-espazio erantsi dira, hala nola Vital Fundazioaren erakusketa-gunea eta Europa Biltzar Jauregia.

Hona hemen edizio honetako lanik aipagarrienetako batzuk:

Kymatic, San Migel elizako arkupean egongo dago. Bertan, Añanako Gatz Haraneko gatza erabiliko da, eta ikusleek zientzia zinetikoa esperimentatu ahal izango dute tresna interaktiboen bidez.

Cloud, Fray Francisco de Vitoria pasealekuan kokatua, bonbilla-hodei bat aurkeztuko du gainazalean “tximistargiak” sortuz.

Exponential lanak ispiluzko kubo bat izango du, klima-aldaketaren erronkei aurre egiteko eta kolektiboki jarduteko beharrari buruz hausnartzeko, hondamendi ekologiko handiagoak saihesteko.

Ordutegia 19:00etatik 22:00etara da, instalazio batzuetan ordutegi bereziak izan ezik.

Informazio guztia eta programa osoa hemen.

Abesbatzetan parte hartu nahi duzu? Orain izena eman dezakezu otsailaren 2a baino lehen.

Eginon hasi eta Burgosko mugan amaitzen da, Miranda de Ebro parean. 104 kilometro dira, eta leku interesgarriak zeharkatzen dituzte: Aizkorri-Aratz parke naturala, Uribarri Ganboako urtegia eta barrualdeko hondartzak, Gasteiz eta Añanako Gatz Harana; non munduko gatz-fabrika zaharrenetako bat ezagutu ahal izango duzun.

Iparralderantz, presarik gabe

Ibilbideak 152 kilometro ditu: Arabako hegoaldean hasi eta Laudion amaitzen da. Bertan, Arabako Errioxa eta Erdi Aroko hiribilduak zeharkatu, Herrerako mendateko bihurgune eta paisaiez gozatu, Urizaharreko hiribildu harresitua ikusi eta Aiarako bailara berdea ezagutzeko aukera izango duzu.

Haranak, lautada eta mendia

Ibilbiderik luzeena dugu aurrean, 261 kilometro guztira. Gasteizen jaio eta hil zen, eta Santa Katalinako lorategi botanikoa, Varonatarren dorrea, Nerbioi ur-jauzia, Gorbeia eta Izkiko parke naturalak, eta Agurain eta San Vicente de Arana herriak zeharkatzen ditu. Naturaz inguratutako bidea, axolagabe utziko zaituena.

Gazteluak eta ardoa

Azkenik, 181 kilometroko ibilbide zirkular bat proposatzen dizuegu, Gasteizen hasi eta amaitzen den ibilbidea. Gasteizko mendietan barneratzen da, Ocio eta Portilla gazteluak ikusteko eta Inglares ibaiaren eta Herrerias ur-jauziaren ondoan sigi-saga doan Uraren Ibilbidetik ibiltzeko; geroago Arabako Errioxako upategi eta mahastietara iritsiz. Frank Gehryk eta Santiago Calatravak diseinatutako Marques de Riscal edo Bodegas Ysios bezalako upategi ezagunekin gozatzeko lekua. Ibilbidea egin ondoren, Gasteizera itzuli ahal izango zara Bernedoko portutik.

Araba motoz zeharkatzeko eta bertako naturarekin eta kulturarekin gozatzeko beste modu bat.

Horrela, Arabako Errioxak beste arrazoi bat eskaintzen du abenduko eta urtarrileko asteetan bisitatzera hurbiltzeko, Erregeen Andre Mariaren elizan jaiotza berezienetako batez gozatzen duzun bitartean.

Antzezpenak

Antzezpenak 13:00etan izango dira, ondorengo egunetan:

Urtarrilak 1: tenpluko antzezpena.

Urtarrilak 6: Errege Magoen adorazioa.

Otsailak 5: Egiptoko ihesaldia.

Jauregia eta museoa pixka bat gehiago ezagutu nahi badituzu, web orri hau informazio guztia eskaintzen du.

Urtez urte, Gabon Gauaren aurreko ostiralean, kandelen gaua ospatzen da Gasteizko Erdi Aroko Hirigunean. Merkatari eta ostalari askorentzat, Eguberrien hasiera markatzen duen tradizioa da, 13.000 kandelak Erdi Aroko Almendra argiztatzen dutenean. Gau magikoa antzerkiaz, dantzaz eta ardo beroaz gozatzeko aukerarekin.
 

Plan bereziz betetako Gabonak dituzu Gasteizen.

Kultura-jarduerak ezagutu nahi dituzu? Gasteizko Montehermoso Kulturunean erakusketak, hitzaldiak, tailerrak, proiekzioak, topaketak eta kontzertuak aurkituko dituzu. Erdi Aroko almendran kokatuta dago eta kultur eskaintzaz gozatzeko espazio diafono bikainak ditu.

Bere arlo ezberdinei esker, bisitariek zuzenean parteka dezakete egileek transmititu nahi duten lan sofistikatua, horiek ikusgai dauden lan bakoitzarekin konekta ditzaten saiatuz.

Montehermoso Kultur Etxeak, jardueren eskaintzaren barruan, obrak eta proiektuak osatzen dituzen artistekin eta taldeekin hitzaldiak eta topaketak antolatzen ditu.

Piztu argazkigintzarako, irakurketarako edo pinturarako duzun girina, eskaintzen diren hastapen-tailerrekin. Eskaintzen artean, Zinema Gaur ere nabarmentzen da, non zinema ez-konbentzionaleko hainbat proiekzio izango dituzun.

Montehermosok hamaika aldiz hartu ditu musika talde eta artista ospetsuak. Kontzertuen eta topaketen bidez, adierazpen artistiko zoragarri honetaz goz daiteke.

Ezagutu Gasteizko kultura garaikidearen eskaintza zabala eta gozatu zure eskura dauden mota guztietako jarduerez. Deskubritu artea! Ezagutu zure burua artearen bidez!

Ekitaldien agenda

Artziniegako Museo Etnografikoa ere bisitatu dezakezu. Eraikin historiko birgaitua, erakusketak eta kultur emanaldiak egiten dituzten aire zabaleko anfiteatro batekin. Eskualdeko biztanleen landako eta hiriko bizimoduak nola izan zen ikusteko. Gainera, txikienekin zerbait  dibertigarria egin nahi baduzu, Artziniegako fatxadetan dauden 47 armarriak bisitatu ditzakezu.

Gune historiko hau Euskal Herrian hobekien kontserbatu direnetako bat da. Herri ezin hobea da aire zabaleko kirolak maite dutenentzat, bere baso eta mendi artean satzen zaren bitartean, ez baitzaituzte indiferente utziko.

Nazioarteko Antzerki Jaialdiaren 47. edizioa ospatuko da Gasteizen urriaren 1etik abenduaren 4ra. Estatuko eta nazioarteko 34 ikuskizunez osatutako ekitaldi honetan, txikiek: zirku, dantza, txotxongilo eta pailazoez gozatzeko aukera izango dute; helduek, aldiz, antzerkia eta arte eszenikoen magiaz. Plan ezin hobea da artea eta kultura bultzatzeko zure oporretan.

Argazkia: Nazioarteko Antzerki Jaialdia

Añanako Gatz Harana

Araban dauden plan ugarien artean, Añanako Gatz Harana beti izaten ohi da bisitarientzako lehen aukera. Izan ere, munduko gatz-fabrika zaharrenetako bat da 6.500 urte baino gehiagoko historiarekin. Europako lehen ‘Munduko Nekazaritza Ondarearen Sistema Garrantzitsua’ gisa aitortua izan da. Gatz Haranak esperientzia ugari eskaintzen ditu: spa-gazia, iturburuak, gatza egiteko tailerra edota bisita gidatuak. Bisita amaitzean, herritik paseatzeko eta bertako gastronomia zoragarriaz gozatzeko aukera izango duzu zure oporrei amaiera bikaina emateko.

Gasteizko horma-irudien ibilbidea

Zubi honetan Gasteizko kaleetan zehar galtzea beste aukera zoragarri bat da. Erdi Aroko hiriguneko fatxadetan aurkituko dituzu margotutako artelan ugari eta horietako bakoitzak zer irudikatzen duen jakiteko, Gasteizko Udalak ibilbide gidatuak egiten ditu. Obra horiek ezkutatzen dituzten istorioak ezagutzeko aukera izango duzu alde zaharreko kaleak zeharkatzen dituzun bitartean.

Abentura-parkeak

Oporrei adrenalina pixka bat bat eman nahi badiezu, Otxandiora edo Sobronera joan zaitezke. Bertan, erronkaz beteriko abentura-parkeak aurkituko dituzu. Sareak, sokak, eskailerak, zubiak eta tirolinak… zirkuituak osatzeko gainditu beharko dituzun erronketako batzuk dira. Gainera, Sobron parkean kayakean, zaldiz, paintballean eta arku-tiroan jarduerak egiteko aukera ere baduzu. Inor gera ez dadin Arabako herri horiek eskaintzen dituzten abenturez gozatu gabe.

Delikako bide berdea, Amurrio eta Delikako arroila lotzen dituen ibilbidea da. Nerbioiko Parke Linealaren parte den Arabako paisaia naturalik politena. Ur-jauzia ikusteko bi modu daude: goitik Nerbioi Begiralekuan edo behetik, ura erortzen den lekura iristeko bide bat jarraituz, azken hau Delika bidea da. Ikuskizun ez hain ezaguna, baina begiratokiarena bezain ikusgarria.

Delikara iristeko, Urduñara hurbildu eta bigarren mailako errepide batzuetatik sartu beharko gara. Delikara iristean, ibilbideari oinez ekiteko unea da. Gogoan izan oinetako egokiak erabili behar ditugula, lokatza aurkitzea eta harrien gainetik salto egitea ohikoa delako.

Salto del Nervionerako ibilbidea

Autoa etxeko txikienentzako haur-parkearen ondoan uzten badugu, errekarekiko paraleloan hartu behar dugu bidea. Aurrerago, ibaiaren ibilguak eragindako ur-jauzi naturalak ikusiko ditugu, udazken garaian, euria ohikoagoa denean, ikusgarriak direnak. Begiratokiak daude hobeto ikusteko.

Delikako ibilbidea jarraituz, Zalborondo zubi erromatarra zeharkatuko dugu. 1767an eraiki zuten, ganadua Gibijo mendilerroko mendi-hegaletara bazkatzera eramateko. Zubia igarota, jauzi ibaiaren behealdeko ikuspegian amaitzen duzu zure ibilbidea.

Arabako ikuspegi ederretako bat!

Mendi-ibiliak egiteko eta bizikletaz joateko ibilbideak daude, Arabako Errioxa osoa zeharkatzeko. Aukera onenetako bat, Arabako Errioxako Ardoaren Ibilbidea egitea da, Laguardiako jarduera ezagunenetako bat.

La Hoyako herrixka

Bitxienentzat, Hoyako herrixka oso aukera interesgarria izan daiteke. K. a. - eko XV. mendean herri hori gaur egun Arabako Errioxa izenez ezagutzen dugunaren herrigune nagusia  izan zen. Orain, Hoyako herrixkak edo Hoyako museoak garai hartako bizimodua erakusten digu. Museo hau bi ataletan banatuta dago: alde batetik, interpretazio zentroa, XX. mendeko aztarnategi arkeologikoari buruzko informazioarekin eta bestetik, herrixkaren aztarnak aurki ditzakegu bere etxeen eta kaleen arkitektura ezagutzeko

Ikerketa askori esker, herrixka hori erasotu eta erre egin zutela ondorioztatu zen, eta horrek hirigune honen amaiera markatu zuen. Gaur egun, Laguardia izenez ezagutzen dugunari bide eman zion.

Aireportua Gasteiztik 9km-ra dago, eta bi lotura ditu bi puntuen artean: taxi zerbitzua edo La Unioneko autobusa. Autobusa ordutegi bereziak ditu eguneko hegaldien arabera eta bakarrik balio du hegazkin-txartela duten bidaiarientzat. Gasteizko Udalaren webgunean ikus ditzakezu ordutegiak.

Udazken honetan Las Palmas, Malaga, Sevilla, Alacant, Brusela eta Koloniara joan ahal izango zara Rayanair-ekin. Aldiz, urriko edo abenduaren zubietan bidaiatu nahi baduzu Palma, Alicante, Sevilla, Málaga, Kanaria Handia, Kolonia, Milán eta Brusela ezagutzeko aukera izango duzu.

Azken hau, Binter Airline-arekin izango litzateke. Momentuz honako hauek dira denboraldi honetarako programatutako hegaldiak, baina agian, urtean zehar helmuga berriak egon daitezke, Istanbulera abenduaren 7ko zubian bezala.

Horretaz gain, “Turuku Tupa Reziklantes” ikuskizunek, musika eta dantzekin animatuko dute jaia. Ekitaldi hauetako sarrerak doakoak dira, Otxandio-Oleta ibilbidea eta Atxeta baserriko bisita izan ezik. Hala ere, plaza erreserbatu behar da Gorbeia Euskadiren webgunearen bidez.

Zeren zain zaude? Animatu eta erreserbatu!

Ikusi egitarau osoa hemen.

Sekulako plana Amurrioko artzaintza-lan tradizionalak ezagutzeko eta eskualdeko gaztarik onenetako bat dastatzeko.

Irailaren 29tik urriaren 1era arte Erdi Aroko azoka itzuliko da Gasteizko alde zaharrera. Erdi Aroko 320 postu baino gehiago aurkituko dezakegu Burulleria plazaren, Eskoriatza-Eskiblel jauregiko plazaren,  Etxauriko aparkalekuaren eta Santa Maria plazaren inguruan.

Janari-postuez gain, artisautza, buztingintza, garai hartako jantzi tipikoak... izango dira azokan, Gasteizko alde zaharra Erdi Aroko antzinako kale bihurtzeko. Gainera, antzinako lanbideei buruzko tailerrak egingo dira, hala nola okindegia, argizarigintza edo aiztogintza. Haur zein helduentzako ikuskizuna.

Bertaratzen diren bisitariak kaleko animazioaz eta antzerki ikuskizunez gozatzeko aukera izango dute asteburu osoan zehar. Gainera, animalien ikuskizunak egongo dira, hala nola, sugeak eta hegaztiak.

Nekazaritza Merkatu Gardena

Irailaren 9an, Nekazaritzako Merkatu Gardena ospatuko da Gasteizen. Azoka 10:30etik 14:00etara jarrita egongo da Urrezko Zeledonen plazan bertako produktuak sustatzeko helburuarekin. Bertan sasoiko elikagaien hainbat postu egongo dira, hala nola, barazkiak, hestebeteak, gozogintza, eztia edo txakolina. Horrela, bisitariek kalitatezko artisau produktuak dastatu eta erosi ahal izango dituzte. Erosketa hauek, Arabako herrien eta bertako nekazarien ekonomia bultzatzen lagunduko dute.

Artziniegako antzinako azoka

Artziniegak, Artziniegako Antzinako Merkatuaren XXIV. edizioa ospatuko du artisauen postuekin, animazioarekin eta auzokideen parte-hartze handiarekin. Erdi Aroko merkatu hau aitzindarietako bat da Araban.

Irailaren 16an edizio berri bat ospatuko da, non Artziniegak 5 mende atzera egingo duen eta herria irudikatuko duen Erdi Aroko artisautza postuekin, Erdi Aroko dantza tipikoekin eta garaiko hainbat pertsonaiarekin, hala nola aztiekin, titiriteroekin eta trobadoreekin.

11:00etatik aurrera 80 artisau postuz gozatzeko aukera izango da, 21:00ak arte, eta su, magia, dantza eta malabare ikuskizun batekin amaituko da, zuzeneko musikarekin, Goiko Plazan.

Gasteizko kaleak magiaz beteko dira nazioko eta nazioarteko mago eta ilusionistekin. Irailaren 12tik 18ra ilusioa eta magia helduko dira Magialdiarekin. Magia erakustaldiak eta aho zabalik utziko zaituzten trikimailu trebeenek hiria magiaren Europako hiriburu bihurtuko dute.

Aurten 34. edizioa ospatuko duen magia jaialdia Gasteizera itzuliko da emanaldi harrigarrienekin gozatzeko. Adin guztietako pertsonen gozamenerako eta dibertsiorako astea. Jarduera guztien artean euskaraz zein gaztelaniaz ondo pasatzeko aukera aurkituko duzu.

Helduentzako magia tailerrak, animazioak kaleetan, eta umeentzako galak eta emanaldiak izango dira. Ikuskizunez gain, aurtengo magia-liburuen aurkezpenetara joan zaitezke, magia-ibilbide kulturalak bisitatu, azoka magikora joan edo mundu osoko 39 mago eta espezialista profesional ikus ditzakezu: Juliana Chen, Bruno Tarnecci edo Malin Nilsson.

Gainera MagialdiAraban Arabako 18 herritan aurkeztuko diren ikuskizunez eta emanaldiez gozatu ahal izango duzu, hala nola Okinan, Eltziegon, Aramaion, Samaniegon eta beste hainbat herritan.

Murgildu zaitez fantasiaren eta ametsen munduan Gasteizko 2022 Magialdian.

Inoiz entzun al duzu pintxo-poteari buruz? Ostegunero, gazteak eta helduak Gasteizko tabernetan biltzen dira herriko gastronomiaz eta poteaz gozatzeko. Tortilla ‘zikinduak’, hanburgesa txikiak, txanpiak... aukera asko daude Arabako ostalaritzan.

Gasteizko kaleetara ilunabarra iristen denean, koadrilak elkartzen dira. Esku batean pote edo "txikito" bat; bestean, pintxoa. 20 urte baino gehiagoko tradizioa da non edarian gehi pintxoan deskontu bat eskaintzen da. Hain errotuta dagoenez, 20 ibilbide baino gehiago aurkituko ditugu hiri osoan zehar. Lakua, Zabalgana edo Judimendi bezalako auzoek beren pintxo-potea egiten dute, baina jada ez da ostegunetan bakarrik.

Ibilbide bakoitzak istorio bat kontatzen du, giro ezberdina eskaintzen du eta askotariko pintxoez gozatzeko aukera ematen du. Iradokitako ibilbideetako bat Green Gida da; Gasteiz European Green Capital 2012 izendatu zuteneko 10. urteurrena ospatzeko taberna ezberdinetan eskaintzen den pintxo sorta. Halaber, hileko lehen larunbatero Barriken Ibilbidea egiteko aukera dago, Almendra Azokarekin bat egiten duen tradizio aukera bikaina da. Eta, bestela, gehien gustatzen zaizkigun tabernak hautatzeko aukera beti izango dugu. Pintxo-potearen benetako garrantzia kuadrillarekin egoteko aitzakia izatea delako. Zatoz Gasteizko pintxo-poteaz gozatzera!

Zuiako udalerriak Gorbeia mendigunearen zati handi bat eta bere gailur garrantzitsuenetako batzuk hartzen ditu: Gorbeia, Nafarkorta, Burbona eta Berretin. Bizkaiko Orozko eta Zeanuri herriak mugatzen ditu. Gainera, Zuiako haranean harizti bikainak eta bista bikainak daude; Gorbeia mendira igotzeaz gain, lurralde ikusgarri honetan hainbat mendi-ibilbide egin ditzakegu, eta bizikletaz eta autoz ere goza daitezke. 

Larrazkueta - Bitoriano ibilbidea

Lehenengo mendi-ibilbideak Zuia eta Urkabustaiz lotzen ditu. Nahiko ibilbide sinplea da, Larrazkuetan hasten dena, non San Bizente Eliza nabarmentzen den. Ibilbide jarraitua Urkabustaiz uharteko hariztietatik, 2015ean Kontserbazio Bereziko Eremu (KBE) izendatua. Gilerna herritik igaro eta Baias ibaira iritsiko gara. Ibai hori ere KBE izendatuta dago. Zeharkatzeko, Zubiegi Zubia zeharkatu behar dugu, 1896an eraikia eta Zuiako ondare historiko eta arkitektonikoko ondasun higiezintzat jotzen dena. Azkenik, Bitorianora iritsiko gara, eta han amaituko da ibilbidea.

Informazio gehiago

Bitoriano ibilbidea - Oroko santutegia

Bigarren proposamena ibilbide zirkularra da. Ibilbidea Bitorianon hasten da; handik metro gutxira La Mina putzua aurkituko dugu, pasealeku honen lehen interesgunea. Leku horretan, lignito-meategia ustiatzeko "kargategia" eta "bokamina" zeuden. Gaur egun zaharberritu egin dute eta basaflora eta basafaunarentzako naturgunea da. Aurrerago, Oroko Santutegia aurkituko dugu, Murgia mendiaren gailurrean dagoen gurtzarako lekua. Hemen, geldialdi txiki bat egin ahal izango dugu bailara goitik ikusteko, eta, ondoren, Bitorianoko abiapunturaino itzuliko gara.

Ibilbidea Wikiloc-en

Jugatxiko ibilbidea

Zuiako azken ibilbide hau Murgian hasten da eta bere interes nagusia Jugatxi baseliza bisitatzea da. Aurreko ibilbidea bezala, herrian hasi eta amaitzen da. Ibilbidearen erdian, haritz eta ehun urtetik gorako pagoen artean ezkutatuta, baserri itxurako tenplu bat dago. Murgiako herri txikiko biztanleek erromeria egiten dute irailaren 8aren ondorengo igandero Jugatxiko ermitaraino. Bertan, eukaristiaz gain, dantzak, herri-bazkaria eta bolo-lehiaketa ere egiten dira.

Ibilbidea Wikiloc-en

Gasteiztik 30 kilometro pasatxora dago Izkiko Parke Naturala, Arabako parke naturaletako bat, eta, beharbada, ezezagunena. Izki ibaiak zeharkatzen duen eta mendiz inguratuta dagoen baso-eremu zabal hori txangoak eta paseoak egiteko leku ezin hobea da. Inguru honetan mendi-ibiliak egiteaz gain, parke honen inguruan herrialdeko Golf zelairik onenetako bat dago, Izki Golf. Severiano Ballesteros golf-jokalariak diseinatutako zelaia da eta 18 zulo ditu, parea 72, 98 hektareatan banatuta, 7 kilometroko ibilbidea egiteko.

Izkiko parke naturaleko golf-zelaia.

Uda honetan egin dezakezun planik originalenetako bat golfean jolasten ikastea da. Golfeko bataio programa, kirol honetan zerotik hasteko modurik onenetako bat, eta nork daki zure zaletasun berri bihurtuko den. Jarduera honetan golfaren oinarrizko printzipioak, mugimendu nagusiak, kolpeak eta makilak, joko laburra, oinarrizko arauak eta askoz gehiago ezagutuko dituzu. Era berean, aukera paregabea da kotxe txiki ospetsuetan gozatzeko eta ibiltzeko, Arabako Mendialdeko kuadrillako sekreturik onenetakoa baita.

Jarduera hori bikotean edo gehienez 10 laguneko taldean egin dezakezu, hainbat hizkuntzatan: gaztelaniaz, euskaraz edo frantsesez. Gainera, kirol honetako profesional handien eskolak jasoko dituzu: Jon Ander Sánchez, Espainiako Golf Federazioak titulatua, TPI ziurtagiria eta TPI Junior 2, SNAG ziurtagiria eta PGA.
 

Bautismo de Golf 'jarduera Izki Golfen.

Eta zer plan hoberik golf egun baten ondoren argentinar errea dastatzea baino? Golf zelaiko jatetxean bertan Carlos Tramanoni sukaldariak prestatutako haragi errea ikusi ahal izango duzu.

Uda honetan zer egiteko asmoa duzun ez dakizunean, ausartu zaitez Araban golfa probatzera!

www.visitlautada.com

Añana

Eremoriotik monasteriora, Corroko haitzulo zoragarrietan eta Tobillasko elizan zehar bisita gidatua. Artea, historia, kultura eta natura, Arabako altxor historiko handienetako baten eskutik.

Bisita gidatuak: apirilaren 16an, 11: 00etan. Gaubeako Turismo Bulegoa.

Arabako Errioxa

Arabako Errioxak Aste Santu honetan ardoaren kulturaz gozatzea proposatzen digu, ehun urtetik gorako kultura, mahastiak, paisaiak, arkitektura, gastronomia eta, batez ere, jendea bizitzeko esperientzien bitartez. Sartu Visit Arabako Errioxan eta ezagutu Arabako Errioxak zoriontsu egiteko duen guztia.

www.visitriojaalavesa.com

Aiarako Koadrila

Ezagutu Gorobel mendilerroko mendi izugarriak Aiarako haranaren gainean. Garai batean ehizatzeko erabiltzen ziren loberak bezalako eraikuntzen bidez iraganera eramaten gaituen paisaia. Historiaz eta tradizioz betetako lekua, ikuspegi sinestezinaz gain

Arabako Mendialdea

Arabako Mendialdeko begiratoki astronomikoak bisitatzea plan ezin hobea da bitxienentzat eta erromantikoenentzat. 8 begiratoki daude lurralde osoan. Bere ikuspegi eta paisaiak harrigarriak dira, ilunabarrean eta iluntzean gozatzeko moduko fenomeno zerutiarra.

Vitoria-Gasteiz

Arabako hiriburua ihesaldi ezin hobea da Aste Santu honetarako: natura, museoak eta gastronomiarik onena. Erdi Aroko hirigunea, Monumentu Multzo izendatua, zeharkatzea hiriaren historia ezagutzea da. Zatoz Gasteiz bat ezagutzera, familian gozatzeko proposamenez betetako hiri iraunkorra.

• Jarraitu Araba Turismoaren profila Instagramen: @alavaturismo
• Lehiaketa argitaratzea “gustatzen zait”.
• Aipatu iruzkinetan asteburuan norekin partekatu nahiko zenukeen.
• Nahi adina pertsona aipa edo etiketatu ditzakezu.

Martxoaren 28ra arte duzu parte hartzeko.

Kontsultatu hemen legezko oinarriak (pdf).

Leku horien garrantzi historikoa bermatzen duen datu bat: Portillako gaztelua Arabako Lurralde Historikoaren armarrian irudikatuta dago.

Ibilbide zirkularra

0 km. PORTILLA. Ibilbidea Portilla herrian hasten da eta bide zahar batetik igotzen da gaztelurantz. Harkaitza gazteluaren eta hiribildu zaharraren defentsaren zati zen ingurune natural batean. Mendiko Zuloko amildegitik jaisten da, GR 1arekin, Pampernudoetako itsaslabar harritsuez eta Txulato mendiaz inguratuta. Hemen, bidezidor batek Inglares ibaira hurbiltzen gaitu, Llanos gazteluaren ondoan.

5,1 km. OZIO. Bide asfaltatuko adar bat Llanos gaztelura igotzen da. Bide beretik jaitsi behar da Berganzoraino iristeko. Bertan, Sarmientotarren antzinako dorrearen aztarnak daude, parrokia-elizan.

8,4 km. BERGANZO. Hemen, ibilbidea GR 1etik bereizten da, eta igoera luze bat hasten da San Baules sakanetik, baso-pistatik La Rasa gaineraino, non berriz ere GR 1arekin lotzen den. Etaparen amaierako hurbilketan, Zabalgo pasabide interesgarria gainditzen da, non interes geologikoko kareharri bertikaleko plakak Portillako gazteluaren defentsaren parte ziren.

Gazteluez gain, ibilbideak Arabako paisaien ikuspegi ikaragarria eskaintzen du, mendi eta haran ederrekin. Ibilaldi bat egiteko eta bidean bisitatuko dituzun herrietan bertako kultura eta gastronomia ezagutzeko plan ederra.

 Arabako nortasun-zigiluetako bat natura da, eta hobe bizikletaz ibiltzea baino. Arabako Lautadako eskualdean historia eta ingurune naturala batzen dira, Posta Erret Bidean gertatzen den bezala, pedalak bikoteka emanez ezagutzeko ibilbide aproposa. Arbulutik edo Audikanatik, Mendireraino, begiratokietatik Uribarri Ganboako urtegiko isatsetako fauna ikusteko.
 

Gorbeia zaldiz

 Gorbeiako Parke Naturaleko paisaiez zaldiz gozatzea ohikoa ez den plana da, eta ezin hobea oparitzeko. Maila guztietarako esperientzia egokia, hainbat kontzeptu ezagutzeko aukera emango dizuna, hala nola heziera bakeroa, zaldien irakaskuntza, begi-ninia, etab.
 

Hegaldia parapentean

 Eta Arabako zeruak bikoteka aurkitu? Bi plazako hegaldiak parapentea lehen aldiz esperimentatzeko modurik errazena, azkarrena eta seguruena dira. Sierra Salvadako paisaia ikusgarriez txoriz gozatzeko esperientzia. Mundua oinetan izango duzue.
 

Inazioren bidetik ibiltzekoa

 Ignaziotar bideak Inazio Loiolakoak 1522an bere jaioterritik Kataluniako Manresa hirira egindako bidaia birsortzen du. Etapa desberdinetan egin dezakezun eta bikotean parteka dezakezun ibilbidea.
 

Mahastien arteko maitasuna

 Zuena enoturismoa bada, Arabako Errioxako Ardoaren Ibilbideak ardoaren kultura ezagutzeko eta gozatzeko plan ugari ditu bost zentzumenekin: upeltegietara bisitak, bizikleta elektrikodun ibilbideak, itsu-itsuan egindako dastatzeak, enologia tailerra, mendi-ibilaldiak...
 

Gasteiztik ibiltzekoa

Gure hiriburua zeharkatzea beti da egokia: historia, gastronomia, kultura, natura, Erdi Aroko Gasteiztik Gasteiz modernoeneraino doan ibilbide ugari dituzu.
 

Deskargatu "maiteminduentzako arnasak" katalogoa, bikotearekin gozatzeko planekin

Fitur aire zabaleko turismoaren proposamen berriaren aurkezpenarekin hasi zen, 'Araba paradisu outdoor', gure lurraldeak eskaintzen duen ingurune natural eta historikoa esploratzeko eta ezagutzeko hogeita hamar plan eta ibilbide. Helmuga turistiko seguru eta ingurumenarekiko arduratsuaren aldeko apustu garbia. Ibilbideak bost kapitulutan antolatzen dira: posta-parajeak, historia duten lekuak, soinu-banda duten agertokiak, galtzeko bideak eta Arabako parke naturalak. Bertan, San Adriango tunela, Nuestra Señora del Oro, Berganzoko uraren ibilbidea, Entzia mendilerroa eta Valderejoko Parke Naturala bezalako espazio ikusgarriak nabarmentzen dira, besteak beste.

Helena Resano, Diego Losada eta Manu Sánchez, 2022ko FesTValeko enbaxadoreak

Hiru kazetari ezagunek gure lurraldeko natura, ondarea eta gastronomia balioetsi zituzten, baita Gasteizek eta Arabak ikus-entzunezko erreferente gisa duten potentziala ere.

Helena Resano, Diego Losada eta Manu Sánchez probintziarekin lotuta daude Gasteizko Telebista Jaialdiarekin (FesTVal) duten loturagatik. Diego Losada izan zen itxiera galaren aurkezlea iazko edizioan. Hiriko hainbat ekitalditan parte hartzeagatik ere, Manu Sanchezek Gasteizko 'Ponle galga' lasterketan parte hartu du. Helena Resanok, bestalde, hiri beraren barruko paisaien aniztasuna nabarmendu zuen Gasteizen.

Arabako erakargarritasun turistikoak ezagutarazteko bozgorailu ezin hobea.

Gorbeia Bira Bike Tour

Gorbeialdeko kuadrilla ere Madrilera joan zen, Gorbeia Bira Bike Tour 'proiektu handinahia aurkeztera: Gorbeiako Parke Natural ezaguna inguratzen duen mendiko bizikletentzako 100 kilometro inguruko ibilbidea. Pistak, bideak eta bidezidorrak dira zonaldeaz gozatu nahi duten txirrindulari guztientzat prestatutako trazatuaren protagonistak.

Deskargatu hemen ibilbidea, ibilbidean eskuragarri dauden zerbitzuak eta track-ak.

Visit Rioja Alavesa eta enoezagutza: Arabako Errioxaren balio-proposamena

Arabako Errioxako Ardoaren Ibilbideak 'Visit Rioja Alavesa' esperientziak merkaturatzeko ataria, campus enogastronomikoa eta turismo inklusiboaren aldeko proposamena aurkeztu zituen. Enoturismoko eskaintza indartsua, upeltegiko esperientzietatik hasi eta sektoreko profesionalentzako prestakuntza espezializatuko programetaraino.

La Florida de Gala V-G 'aplikazioa

Gasteizek eta Florida parkeak ere bere lekua izan zuten Fiturren, Arabako hiriburuko parke enblematikoari eskainitako 'La Florida de Gala V-G' aplikazio mugikorraren aurkezpenarekin. App-ak duela gutxi 200 urte bete dituen parkearen edertasuna eta historia ezagutarazi nahi ditu. Pista-joko bat, 360º-ko tour birtual bat eta 3D betaurrekoekin bisitatu ahal izateko aukera biltzen ditu.

Diego Guerrero sukaldaria, Pablo Laso entrenatzailea, Patxi Peula patinatzailea eta Fernando Albizu aktorea ere turismo azokan izan ziren gure lurraldearen potentzial turistikoa defendatzen. Ezaugarri garrantzitsuak nabarmenduz: kirol-eskaintza zabala, gastronomia bikaina eta kultura-ekitaldiak eta jarduerak.

Nerbioiko jauzia Iberiar penintsulako ur-jauzirik altuena da, eta Europako ur-jauzi ikusgarrienetako bat. Izan ere, ia 300 metroko altueran erortzen da ura Nerbioiko Behatokiraino, Delikako arroilaren gainean zintzilik dagoen balkoiraino. Leku dotore hori Araba eta Burgosen arteko mugan dago. Ingurune natural horretan paseatzea atsegina da, eta aisiarako aukera egokia familian egiteko.

Noiz bisitatu

Hainbat egunez euri ugari egin ondoren edo izotza urtzen denean da bisitatzeko unerik onena.

Nola iritsi

Ur-jauzia behatzeko bi aukera daude: Nerbioiko begiratokitik, Santiago mendiaren inguruko hainbat bidetatik, edo ibaiaren beste aldetik, behetik, Arabako Delika herriko Bidezidor Berdea zeharkatuz. Gutxi gorabehera bost kilometroko ibilbidea da, eta ibaiaren ibilgua hartzen du, ikuspegi paregabea izateko.

Iparraldetik sar zaitezke, Arabako Urduña mendatea igota, edo hegoaldetik, Burgosko Berberana udalerrian barna. Nerbioiko Jauzira iritsi aurretik, hiru aparkalekuak aurkituko dituzu.

2. Toberiako ur-jauziak 

Ur-jauzi segida hori Asparrengo udal mugapean dago, Andoin herritik hurbil, Arabako Lautada eskualdean. Entzia mendilerroak hiru kilometro inguruko ibilbide erraz eta atsegin hau babesten du. Kareharrizko arroken eta dolomien bidez ura iragazteak paisaia postala marrazten du.

Noiz bisitatu

Eurite-garaia ezin hobea da ur-jauziak hautemateko. Hala ere, kontu handiz ibili behar da, zorua irristakorra izan baitaiteke.

Nola iritsi

Andoingo plaza nagusitik sartzen da Toberiako ur-jauzietara, Gasteiztik 40 bat kilometrora.

3. Gujuli edo Goiuriko ur-jauzia

Gujuli edo Goiuriko ur-jauzia Gujulin dago, Gorbeiako Parke Naturalaren mugan, Arabako hiriburutik 30 kilometrora. Jaundi eta Basabe erreketako urek osatzen dute ur-jauzi hau, Oiardo ibaian elkartzen baitira, eta 100 metroko ur-jauzia sortzen da. Arabako garrantzitsuenetakoa eta ikusgarrienetako bat.

Kondairak dioenez, lamia baten sorginkeriak —euskal folklorearen mitologikoa izatea, ninfaren antzekoa, baina oinka eta guzti— “Urjauzi” izeneko artzain bat —euskaraz ezkonduta— ur-jauzi bihurtu zuen, bere ispilu magikoa lapurtu ziolako. Zalantzarik gabe, edertasun paregabeko zigorra.

Noiz bisitatu

Udaberrian eta udazkenean, eta euri edo urtze garaian.

Nola iritsi

Altube gainetik Izarratik Gojulira irits zaitezke, Urduñako errepidetik. Han, 15 minutuko ibilaldia izango duzu aparkalekutik behatoki egokira, itsaslabar kolosalaz gozatzeko.

4. Aguakeko eta Oteoko Errotako ur-jauzia

Bi ur-jauziak Arabako Mendialdean daude, Sabando ibaian. Arabako Antoñana udalerritik abiatuta, ibilaldi erraz bat egin dezakezu, ur-jauzi hauetara iritsi arte, basa-arrosak, erkametzak, kakalardoak, ipurdiak eta pinuak ikusten dituzun bitartean.

Noiz bisitatu

Udazkena, udaberria eta uda.

Nola iritsi

Bi ibilbideak Antoñanako herrigunetik hasi daitezke, Kanpezuko udalerritik. Oteoko Errotako ur-jauziaren kasuan ere autoan irits zaitezke, baina ibilaldia egiten baduzu, izugarri gustatuko zaizu.

5. Herrerietako ur-jauzia

Herrerietako ur-jauzia Berganzoko uraren bidean dago, Inglares ibaiaren bideari jarraitzen dion bidexkan. 10 kilometroko ibilaldi zirkularra, ehunka urteko basoen, ur-jauzien, ur-laster txikien eta turkesa koloreko ur baten putzuen artean. Izan ere, Inglares ibaiaren urak Peaciatik Berganzoraino jaisten dira, 200 metroko desnibela gaindituz 5 km-tik behera. Arabako eta Euskadiko ibilbiderik politenetako bat.

Noiz bisitatu

Udazkena, udaberria, baita udan murgiltzeko ere.

Nola iritsi 

Berganzoko uraren ibilbidea Berganzoko udalerrian hasi eta amaitzen da, Añanako Kuadrillako Zambranako kontzejuan, Gasteiztik 40 bat kilometrora. Autoa lasai uzteko aparkalekua aurkituko duzu han.

Marra gorri eta berdeen jantzi bat eta azeri-larru bat janzten dituen jostailua da Katxia, eta 1676an sortu zen, baina ez dakigu zehazki nondik datorren. Urtarrilaren 21ean eta 22an ‘Katxiaren rebolkoia’ izeneko ekitaldia egingo da. Bertan, Katxiko pertsonaia Parrokiako Elizaren eta Oiongo Herriko Etxearen aurrean lurperatuko da, bisitariek eta herriko jendeak inguratuta. Une horretan, kultura-zinegotziak habaneraren konpasen ondoren, herriko bandera jartzen du juglarearen gainean.

Irudia: Oiongo Udala

Tradizio horrek omenaldia egiten dio 1633an bere bandera lortu zuen Arabako udalerriari, herri bihurtu zenean. Une horretatik aurrera, bandera da edozein ospakizunen ardatza.

Arabako Errioxako beste jai batzuk

Arabako Errioxako ospakizun nagusia Mahats-bilketaren Jaia da. 1994an jaio zen Biasteriko herrian, koadrilako bizilagunen ekimenez, bere produkturik esanguratsuena, ardoa, goraipatzeko. Irailean ospatzen da, eskualdeko upeltegiek mahatsa bildu aurretik.

Martxoaren amaieran, Arabako Oliba-olioaren Jaia egiten da Moreda de Álava, Lantziego eta Oion herrietan. Arabako Errioxako olioaren ospea agerian uzten duen ekitaldia.

Erlikien Jaiak, Bastidan, Cardenako Martirien omenez ospatzen dira abuztuaren 4an eta 8an. “Pellejoko jaitsiera” tradizionalarekin hasten dira. Ardoz betetako bota batek parrokiako dorrearen eta Udaletxeko balkoiaren arteko distantzia zeharkatzen du, bertan daudenen buruen gainean isurtzen den bitartean.

Abenduaren hasieran, Navaridasko ‘Las Mañas’, Samaniego eta Leza, Lapuebla de Labarca eta Lantziegoko ‘Los Marchos’ eta Bastidako ‘La Ronda’. Neguko solstizioarekin zerikusia duten errituak. Herriko biztanleak izpiliku edo izpiliku-zuzietako suaren inguruan biltzen dira, herria garbitzeko eta izan daitezkeen espiritu txarrak kanporatzeko. Negua datorrela iragartzen duten festak

Arabar Errioxak urte osoan zehar tradizioez gozatzeko aukera eskaintzen digu, hala nola, Guardiako San Juan eta San Pedro jaiak, Lapuebla de Labarcako Uztaberri Eguna, Samaniegoko Aste Santuko juduen epaiketa… mendeetan iraun duten eta eskualde honen izaera definitzen duten tradizio eta jaiak.

Informazio gehiago >

Hori bezain erraza. Zaratarik gabe, kerik gabe, kutsadurarik gabe, auto elektrikoa munduko mugikortasuna iraultzen ari da, eta Araba da baliabide turistikoetatik hurbil dauden karga-azpiegituretan oinarritutako proposamena duen lehen lurraldea.

Deskargatu informazioa [PDF] >>

Informazio gehiago >

2021eko udan zehar natura bizitzeko eta sentitzeko bisita gidatuak.

Jarduera guztiak lotuta daude, era batera edo bestera, inguratzen gaituen natura- eta kultura-ondarearekin, eta modu jasangarriagoan bizitzen ikasteko modua erakustera bideratuta daude.

Informazio guztia kontsulta dezakezu

Gorbeiako Parke Naturalean bisita gidatuak
 

Parke Naturalak hainbat jarduera antolatzen ditu jende guztiarentzat asteburuetan.

Helburu nagusia da espazioaren balio naturalak eta kulturalak ezagutaraztea eta bisitariari etengabe egiten diren kontserbazio-ekintzen berri ematea. Jarduera guztietan aldez aurretik eman behar da izena, posta elektronikoz edo telefonoz. Gure eskaintzaren berri izateko, gure jardueren agenda kontsulta dezakezu.

Informazio guztia kontsultatu eta izena eman dezakezu:

Bisita gidatuak – 2021eko ekaina Izkiko Parke Naturalean
 

2021eko udan zehar natura bizitzeko eta sentitzeko bisita gidatu ugari proposatzen dizkizugu.

Jarduera guztiak lotuta daude, era batera edo bestera, inguratzen gaituen natura- eta kultura-ondarearekin, eta modu jasangarriagoan bizitzen ikasteko modua erakustera bideratuta daude.

Informazio guztia kontsulta dezakezu

Bisita gidatuak – 2021eko ekaina Valderejoko Parke Naturalean
 

2021eko udan zehar natura bizitzeko eta sentitzeko bisita gidatu ugari proposatzen dizkizugu.

Jarduera guztiak lotuta daude, era batera edo bestera, inguratzen gaituen natura- eta kultura-ondarearekin, eta modu jasangarriagoan bizitzen ikasteko modua erakustera bideratuta daude.

Informazio guztia kontsulta dezakezu